Η Ρωσία εξετάζει το ενδεχόμενο επαναγοράς των αντιαεροπορικών συστημάτων S-400 που παρέδωσε στην Τουρκία το 2019, τα οποία μέχρι σήμερα δεν έχουν ενταχθεί ενεργά σε επιχειρησιακή χρήση. Σύμφωνα με δημοσίευμα της τουρκικής εφημερίδας Nefes Gazetesi, η Μόσχα προσανατολίζεται στην ανάκτηση των συγκεκριμένων συστοιχιών προκειμένου να τις διαθέσει σε τρίτες χώρες που αναζητούν άμεση αντιαεροπορική κάλυψη, λόγω της αυξημένης διεθνούς ζήτησης και της έλλειψης αποθέματος.
Η Άγκυρα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, εμφανίζεται δεκτική στο σχέδιο, καθώς η κίνηση αυτή θα μπορούσε να συμβάλει στην άρση ή χαλάρωση των αμερικανικών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί μέσω του νόμου CAATSA για την αγορά ρωσικού στρατιωτικού εξοπλισμού. Παράλληλα, η Τουρκία επιχειρεί να διαμορφώσει νέο πλαίσιο συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες, κυρίως σε ό,τι αφορά την προμήθεια μαχητικών αεροσκαφών F-16, ενώ επιδιώκει και την επανένταξή της στο πρόγραμμα των F-35, από το οποίο αποκλείστηκε το 2019 εξαιτίας της συμφωνίας για τους S-400.
Το ρωσοτουρκικό συμβόλαιο για την αγορά δύο συστημάτων S-400 υπεγράφη το 2017, με συνολικό κόστος 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια. Η παράδοση ολοκληρώθηκε το 2019, ωστόσο το σύστημα δεν ενεργοποιήθηκε επιχειρησιακά και δεν διασυνδέθηκε με το δίκτυο του ΝΑΤΟ, λόγω της ασυμβατότητας και των πολιτικών εντάσεων που προκλήθηκαν στο εσωτερικό της Συμμαχίας.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, βασικές μονάδες των συστημάτων – όπως οι πύραυλοι – έχουν φθάσει πλέον στο μέσο της επιχειρησιακής ζωής και απαιτούν συντήρηση ή αναβάθμιση. Την ίδια στιγμή, η Τουρκία έχει εντείνει τις προσπάθειες για την ανάπτυξη του εγχώριου προγράμματος αντιαεροπορικής άμυνας Steel Dome, μειώνοντας σταδιακά την εξάρτηση από ρωσικά οπλικά συστήματα.
Οικονομικά, το σενάριο επαναγοράς αναμένεται να κινηθεί γύρω από τους όρους της αρχικής συμφωνίας του 2017, η οποία εξακολουθεί να αποτελεί τη βάση υπολογισμού για κάθε ενδεχόμενο σχήμα αποζημίωσης ή ανταλλαγής. Οι διαπραγματεύσεις βρίσκονται σε προκαταρκτικό στάδιο, ενώ αναμένεται να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στις γεωπολιτικές ισορροπίες τόσο εντός του ΝΑΤΟ όσο και στις σχέσεις της Ρωσίας με τρίτες χώρες που ενδιαφέρονται για άμεση προμήθεια αντιαεροπορικών συστημάτων προηγμένης τεχνολογίας.
