Ο Τζορτζ Σόρος επιμένει να εμφανίζεται ως «φιλάνθρωπος», τοποθετώντας τον τίτλο μπροστά από το όνομά του κάθε φορά που μιλάει στο δημόσιο βήμα. Στην πραγματικότητα, όμως, ο κερδοσκόπος Σόρος αγαπάει πολύ περισσότερο τα χρήματα από τους ανθρώπους. Στην πολιτική κουλτούρα των Βρυξελλών ή στις τάξεις των Δημοκρατικών στις ΗΠΑ, ο Σόρος θεωρείται ένας παρεξηγημένος ανθρωπιστής, στόχος ανίδεων και συνωμοσιολόγων. Κανείς, όμως, δεν πρέπει να είναι τόσο αφελής ώστε να πιστεύει ότι ο Σόρος είναι απλώς ένας αφιλοκερδής προοδευτικός που θέλει να προσφέρει στον κόσμο.
Ο Σόρος είναι πρώτα κυνικός κερδοσκόπος και μετά πολιτικός παράγοντας. Με θράσος και τεράστιο κεφάλαιο ανακατεύεται στα εσωτερικά κρατών, διεθνών οργανισμών και κοινωνιών, προωθώντας μια συγκεκριμένη ατζέντα. Δαπανά εκατομμύρια για lobbying στις Βρυξέλλες και στην Ουάσινγκτον, χρησιμοποιώντας δίκτυα ΜΚΟ που εκτείνονται σε περισσότερες από 40 χώρες. Αυτές οι ΜΚΟ δεν είναι απλώς φιλανθρωπικές οντότητες: λειτουργούν ως εργαλεία πολιτικής επιρροής και πρόσβασης σε πληροφορίες που τροφοδοτούν τα κερδοσκοπικά παιχνίδια του Σόρος στην παγκόσμια αγορά.
Πριν από λίγες μέρες, η Βουλγαρία ανακοίνωσε την έναρξη εξεταστικής επιτροπής της Βουλής για τις δραστηριότητες του Σόρος, του γιου του και των ιδρυμάτων τους στη χώρα. Η πρόταση ήρθε από το κόμμα του ολιγάρχη Ντελιάν Πέεφσκι, που έχει στοχοποιηθεί από ΗΠΑ και Βρετανία για διαφθορά. Η επιτροπή θα εξετάσει τη ροή χρηματοδότησης από το δίκτυο του Σόρος, τη σύνδεση με πολιτικά κόμματα, δικαστές, μέσα ενημέρωσης και οικονομικούς κύκλους, χωρίς όμως προς το παρόν να προβλέπονται νομικές συνέπειες για τους χρηματοδοτούμενους. Το βουλγαρικό κοινοβούλιο θα μπορούσε, ωστόσο, να υιοθετήσει μέτρα παρόμοια με τον ρωσικό νόμο κατά των ξένων πρακτόρων, εάν συγκεντρωθεί η απαραίτητη πλειοψηφία.
Ο Σόρος ίδρυσε το Ίδρυμα Ανοικτής Κοινωνίας στη Σόφια το 1990, αμέσως μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος. Από τότε, ο ίδιος και ο γιος του έχουν βρεθεί στο στόχαστρο σχεδόν όλων των χωρών των Βαλκανίων, επειδή αρχικά εντόπισαν μεγάλες επιχειρηματικές ευκαιρίες στην περιοχή και τελικά συγκέντρωσαν τεράστια αγανάκτηση. Στην Ουγγαρία, με την όξυνση της μεταναστευτικής κρίσης το 2015, η κυβέρνηση Όρμπαν εξαπέλυσε καμπάνιες κατά του Σόρος και το 2018 ψήφισε το «πακέτο Stop-Soros». Παρά την ακύρωση των μέτρων από το ευρωπαϊκό δικαστήριο, ο Σόρος παραμένει κόκκινο πανί στη χώρα.
Στην Πολωνία το 2017, η κυβέρνηση κατηγόρησε τις ΜΚΟ του Σόρος ως «εγκληματικές», ενώ στις εκλογές του 2019 και του 2023 η χρηματοδότησή του αποτέλεσε πεδίο αντιπαράθεσης ανάμεσα σε πολιτικούς. Παρόμοιες κατηγορίες έχουν διατυπωθεί στη Σερβία, Σλοβακία, Κροατία, Ρουμανία και Μαυροβούνιο, με τις ΜΚΟ να θεωρούνται πράκτορες ξένης επιρροής. Η μοναδική εξαίρεση είναι η Αλβανία, όπου ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα διατηρεί στενές σχέσεις με το Ίδρυμα και απολαμβάνει την υποστήριξή του. Η αντιπολίτευση, αντίθετα, καταγγέλλει τον Σόρος ως παράγοντα αποσταθεροποίησης.
Το Ίδρυμα Ανοικτής Κοινωνίας διαχειρίζεται περίπου 1,5 δισ. ευρώ ετησίως, διοχετεύοντας κεφάλαια σε ομάδες και πρακτικές lobbying. Το 2016, για παράδειγμα, ο πρόεδρος της Βουλγαρίας Μπορίσοφ άλλαξε υποψήφια για το γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, κατόπιν πιέσεων του Ιδρύματος Σόρος, υπέρ της Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, η οποία σήμερα κατέχει τη θέση της γενικής διευθύντριας του ΔΝΤ.
Παράλληλα, ο Σόρος έχει δημιουργήσει ένα διαρκές επικοινωνιακό παιχνίδι. Από τη μία πλευρά, τα ΜΜΕ – συχνά χρηματοδοτούμενα από τον ίδιο – φιλοτεχνούν την εικόνα του ως φιλάνθρωπου και υπερασπιστή των αδυνάτων. Από την άλλη, η πραγματικότητα είναι ενός φιλάργυρου κερδοσκόπου που χρησιμοποιεί ιδεολογίες και «ανθρωπιστικά» μανδύα για να προωθεί την προσωπική του επιρροή και την αισχροκέρδεια.
Η παρέμβαση του Σόρος δεν περιορίζεται στην πολιτική μόνο. Επηρεάζει οικονομίες και κοινωνίες, διαμορφώνοντας πολιτικές αποφάσεις και προωθώντας στρατηγικές συμφέρουσες για τον ίδιο. Η υποτιθέμενη ανθρωπιστική δράση του λειτουργεί συγκαλυπτικά για τη συστηματική κερδοσκοπία του σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι ΜΚΟ, οι δωρεές και οι χορηγίες δεν είναι παρά μέσα για την πολιτική και οικονομική του κυριαρχία.
Στην ουσία, η «ανοικτή κοινωνία» που προβάλλει ο Σόρος αποτελεί εργαλειοθήκη για τον έλεγχο πληροφοριών, την πρόσβαση σε πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις και τη διαμόρφωση ιδεολογικού πλαισίου που εξυπηρετεί τα συμφέροντά του. Ο φιλάνθρωπος που παρουσιάζεται, στην πραγματικότητα, επενδύει στην παγκοσμιοποίηση, την ανεξέλεγκτη αγορά και τη ροή κεφαλαίων, που ανοίγουν ακραίες ευκαιρίες για κερδοσκοπία.
Η επιρροή του Σόρος στις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές δομές είναι καθοριστική. Από την κεντρική Ευρώπη μέχρι τα Βαλκάνια, η παρουσία του λειτουργεί ως μοχλός επιρροής, ελέγχου και στρατηγικής διαμόρφωσης των εξελίξεων. Το ανθρώπινο πρόσωπο της φιλανθρωπίας που προβάλλει είναι μάλλον ο μανδύας ενός πολυεπίπεδου παιχνιδιού εξουσίας και κερδοσκοπίας.
Η αλήθεια είναι ότι ο Σόρος παραμένει πανίσχυρος, όμως, κάθε προσπάθεια αποκάλυψης της πραγματικής του δράσης, όπως οι πρόσφατες εξεταστικές στη Βουλγαρία, δείχνουν πόσο αμφιλεγόμενη είναι η παρουσία του σε κάθε χώρα. Οι πολίτες, τα κράτη και οι θεσμοί βρίσκονται διαρκώς σε μια λεπτή ισορροπία ανάμεσα στην προπαγανδιστική εικόνα του φιλάνθρωπου και την πραγματική κερδοσκοπική του φύση.
Πίσω από τους τίτλους και τις δωρεές κρύβεται ένας άνθρωπος που αγαπά τα χρήματα περισσότερο από τους ανθρώπους. Και χρησιμοποιεί κάθε μέσο, κάθε θεσμικό και πολιτικό εργαλείο, για να τα πολλαπλασιάσει, ντύνοντάς τα με το προσωπείο του φιλάνθρωπου και του υπερασπιστή της ανοικτής κοινωνίας.
