Η Ιερά Μονή Αγίας Αικατερίνης του Όρους Σινά, το αρχαιότερο εν ενεργεία ορθόδοξο μοναστήρι παγκοσμίως, δεν αποτελεί μόνο ένα ζωντανό μνημείο πνευματικής παράδοσης, αλλά και ένα σημείο υψηλής γεωστρατηγικής και διπλωματικής σημασίας για την Ελλάδα. Η πρόσφατη αναταραχή που προκλήθηκε όταν η αιγυπτιακή κυβέρνηση του προέδρου Σίσι ανακοίνωσε πως η γη που ανήκει εδώ και δεκαπέντε αιώνες στο μοναστήρι περνά στην κυριότητα του αιγυπτιακού κράτους, ανέδειξε όχι μόνο την αδράνεια της ελληνικής διπλωματίας αλλά και τα εσωτερικά προβλήματα της μοναστικής κοινότητας, με τον μέχρι πρότινος Αρχιεπίσκοπο Σινά, Δαμιανό, να κατηγορείται πως διοικούσε εξ αποστάσεως από την Αθήνα, συνοδευόμενος μάλιστα από μια γυναίκα.
Η κατάσταση εντός της Μονής επιδεινώθηκε σημαντικά, φέρνοντας την κοινότητα των μοναχών σε σημείο έντονης εσωτερικής κρίσης. Όμως την Κυριακή που πέρασε, μια ιστορική εκλογή ήρθε να αλλάξει το σκηνικό. Ο αρχιμανδρίτης Συμεών Παπαδόπουλος εκλέχθηκε ομόφωνα νέος Ηγούμενος και Αρχιεπίσκοπος Σινά, λαμβάνοντας 19 από τις 20 ψήφους των μελών της Σιναϊτικής Αδελφότητας, με τη δική του να παραμένει λευκή, όπως ορίζει το αρχαίο μοναστικό έθος. Η εκλογή του σηματοδότησε μια σπάνια στιγμή ενότητας μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, ενισχύοντας την ελπίδα για ένα νέο ξεκίνημα.
Κεντρική αποστολή του νέου Ηγουμένου είναι η άμεση και ξεκάθαρη διευθέτηση του νομικού καθεστώτος της μονής. Η επίσημη αναγνώριση της ιδιοκτησίας της επί της γης που κατέχει εδώ και αιώνες, αποτελεί καθοριστικό ζήτημα, καθώς οι αιγυπτιακές αρχές σχεδιάζουν την τουριστική αξιοποίηση της ευρύτερης περιοχής. Ωστόσο, οι μοναχοί δεν είναι διατεθειμένοι να μετατραπούν σε ζωντανή έκθεση για τουρίστες. Η παρουσία του νέου Ηγουμένου, ανθρώπου με διπλωματικές ικανότητες και διοικητική εμπειρία, κρίνεται καταλυτική σε αυτή την προσπάθεια.
Ο Συμεών διαθέτει διπλή ταυτότητα: είναι πνευματικός καθοδηγητής αλλά και ρεαλιστής με ευελιξία στις διαπραγματεύσεις. Έχει υπηρετήσει για χρόνια στο Μετόχι της Μονής Σινά στο Αλεποχώρι και έχει αναλάβει καθήκοντα βιβλιοθηκάριου και «δικαίου» της μονής — ρόλος που απαιτεί ικανότητες διαχείρισης πρακτικών ζητημάτων, ειδικά όταν ο ηγούμενος απουσιάζει λόγω ανώτερων υποχρεώσεων. Η πορεία του ξεκίνησε το 1988, όταν αποφάσισε να μονάσει στο Σινά, νιώθοντας βαθιά έλξη προς το αυστηρό, άνυδρο και απομονωμένο τοπίο της ερήμου.
Ο ίδιος περιγράφει με συγκίνηση τη σχέση του με τον τόπο: «Όποια κι αν είναι η πνευματική μας πορεία, η αγάπη για τον τόπο αυτόν είναι ανεξήγητη, σχεδόν μυστηριακή. Οι παλαιοί μοναχοί το θεωρούσαν τιμή και καθήκον να πεθάνουν εκεί». Η Μονή είναι χτισμένη στην Κοιλάδα της Αναπαύσεως, τόπο όπου σύμφωνα με την παράδοση αναπαύθηκε ο ισραηλιτικός λαός κατά την Έξοδο. Περιβάλλεται από το Όρος της Αγίας Αικατερίνης, όπου βρέθηκε τον 8ο αιώνα το ιερό λείψανο της Αγίας. Λίγο πιο πέρα βρίσκεται η Κοιλάδα των Αγίων Τεσσαράκοντα, όπου και οι πηγές νερού, θησαυρός πολύτιμος για την επιβίωση των μοναχών.
Το νερό, αν και περιορισμένο, είναι δώρο ανεκτίμητο. Ο Συμεών εξηγεί: «Δεν πρόκειται για άφθονα νερά. Ο τόπος είναι άνυδρος και οι βροχές σπάνιες. Όμως όταν το χειμώνα χιονίζει, γεμίζουν οι φυσικές δεξαμενές. Από την Κοιλάδα των Αγίων Τεσσαράκοντα μεταφέρουμε όσο μπορούμε. Κάποιες χρονιές δεν επαρκεί, κυρίως λόγω της αυξημένης παρουσίας επισκεπτών. Παρ’ όλα αυτά, με υπομονή, διατηρούμε και τις ελαιώνες μας. Μοναχοί μετέφεραν χώμα στους αιώνες και φύτεψαν ελιές, εξασφαλίζοντας λίγο λάδι από αυτόν τον φαινομενικά άγονο τόπο».
Η επιμονή των μοναχών μέσα στους αιώνες και η προσαρμοστική διπλωματία τους επέτρεψαν στη Μονή να επιβιώσει από μεγάλους ιστορικούς κινδύνους. Ο Συμεών τονίζει πως η σχέση τους με τους μουσουλμάνους Βεδουίνους, τους Αιγύπτιους και τους ετεροδόξους υπήρξε ανέκαθεν παραδόξως αρμονική, πάντα όμως με αυστηρά όρια. «Από τον 6ο αιώνα μέχρι σήμερα, κανείς άλλος εκτός από ορθόδοξους ανατολικούς δεν έχει λειτουργήσει στον κεντρικό ναό. Η θεία λειτουργία γίνεται μόνο στα ελληνικά. Είναι ένας κανόνας που τηρήθηκε και γίνεται σεβαστός».
Ιστορικά, οι μοναχοί του Σινά αναγκάστηκαν να πάρουν δύσκολες αποφάσεις για να διασώσουν τη Μονή. Τον 11ο αιώνα, όταν ο Χαλίφης Χακίμ απειλούσε με καταστροφή, οικοδόμησαν ένα μικρό μουσουλμανικό τέμενος εντός των τειχών, προσκαλώντας τον να προσευχηθεί εκεί. Η διπλωματική αυτή κίνηση έσωσε τη Μονή από βέβαιη καταστροφή. Ανάλογη προσέγγιση ακολούθησαν και με τους Σταυροφόρους, επιτρέποντάς τους να τελούν τις καθολικές λειτουργίες σε διακριτό χώρο εντός του μοναστηριού.
Ο νέος Ηγούμενος καλείται πλέον να ασκήσει διπλωματία ανάλογης ακρίβειας. Πρέπει να διασφαλίσει ότι η μοναστική κοινότητα θα παραμείνει ακέραιη, ότι η περιοχή δεν θα μετατραπεί σε εμπορευματοποιημένο τουριστικό πάρκο και ότι η Μονή θα συνεχίσει να λειτουργεί ως πνευματικό και γεωπολιτικό στήριγμα του ελληνισμού σε ένα κρίσιμο σημείο του χάρτη. Η Ελλάδα, σε μια εποχή που η διεθνής της επιρροή φθίνει και η διπλωματία της δείχνει σημάδια κόπωσης, οφείλει να σταθεί στο πλευρό του. Η Ιερά Μονή Σινά δεν είναι μόνο ένα αρχαίο μνημείο. Είναι μια ζωντανή κιβωτός πίστης, ιστορίας και εθνικής σημασίας, που τώρα βρίσκεται μπροστά σε έναν νέο γύρο προκλήσεων.
