Ξεκίνησε σήμερα στο Εφετείο της Αθήνας η πρώτη μεγάλη δίκη για παράνομες επιδοτήσεις μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ, στον απόηχο των αποκαλύψεων της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας για εκτεταμένες παρατυπίες στον μηχανισμό ενισχύσεων νέων ή νεοεισερχόμενων αγροτών. Η υπόθεση αφορά το χρονικό διάστημα 2019–2020 και φέρνει στο προσκήνιο ένα από τα πρώτα ποινικά κεφάλαια του σκανδάλου που οδήγησε στην κατάργηση του ΟΠΕΚΕΠΕ από την κυβέρνηση. Στο εδώλιο κάθονται επτά κατηγορούμενοι, ανάμεσά τους και μία δικηγόρος, που αντιμετωπίζουν κατηγορίες για πλημμεληματική απάτη σχετικά με επιδοτήσεις που έλαβαν ή βοήθησαν άλλους να λάβουν παρανόμως. Τα ποσά που φέρονται να διεκδικήθηκαν κυμαίνονται, σύμφωνα με τη δικογραφία, από 25.000 έως και 90.000 ευρώ ανά περίπτωση. Όπως δηλώθηκε στο δικαστήριο, όλοι οι κατηγορούμενοι έχουν ήδη επιστρέψει τα χρήματα, γεγονός που δεν αναιρεί τις ποινικές ευθύνες αλλά ενδέχεται να επηρεάσει την απόφαση του δικαστηρίου ως προς το ύψος της ποινής.
Πρώτη μάρτυρας ήταν η υπάλληλος του ΟΠΕΚΕΠΕ Παρασκευή Τυχεροπούλου, η οποία είχε συμμετάσχει στην αρχική διερεύνηση της υπόθεσης. Κατά την κατάθεσή της περιέγραψε με λεπτομέρεια τη μέθοδο που φέρεται να χρησιμοποιήθηκε για τη λήψη των παράνομων επιδοτήσεων. Η έρευνα ξεκίνησε, όπως είπε, κατόπιν ανώνυμων καταγγελιών και την εντολή του τότε προέδρου να ελεγχθούν συγκεκριμένα ΑΦΜ για τα έτη 2019 και 2020. Όπως ανέφερε, οι καταγγελίες περιέγραφαν περιπτώσεις ανθρώπων που εμφανίζονταν να κατέχουν γεωργικές εκτάσεις τις οποίες δεν δήλωναν προηγουμένως στο Ε9 ή τις οποίες φέρονταν να μισθώνουν χωρίς πραγματική σχέση ιδιοκτησίας ή χρήσης. Σε αρκετές περιπτώσεις, σύμφωνα με τη μαρτυρία της, το Ε9 εμφάνιζε τελείως διαφορετικούς ιδιοκτήτες από χρόνο σε χρόνο. Χαρακτηριστικά παρέθεσε παράδειγμα ατόμου που δήλωνε ιδιοκτησία εκτάσεων το 2019, παρότι ο φερόμενος ως κάτοχος είχε αποβιώσει ήδη από το 2016. Επιπλέον, αυτές οι εκτάσεις δεν εμφανίζονταν ποτέ επίσημα στο Ε9 του αποθανόντος.
Η κυρία Τυχεροπούλου κατέθεσε επίσης ότι κατά την επεξεργασία των εντύπων ελέγχου του 2020 για τα εμπλεκόμενα ΑΦΜ, διαπίστωσε πως υπήρχε εντολή στο σύστημα να μη λαμβάνονται υπόψη συγκεκριμένες εγγραφές. Όπως ισχυρίστηκε, έμαθε ότι κάποια ΑΦΜ καταχωρούνταν ξεχωριστά σε φύλλα excel και δεν ακολουθούσαν την προβλεπόμενη ροή στο σύστημα. Ενώ σε άλλες περιπτώσεις παρατυπιών οι αιτούντες αποκλείονταν από τις επιδοτήσεις, στην υπό κρίση υπόθεση συνέχισαν να παραμένουν στο μηχανισμό πληρωμών, ακόμα και όταν υπήρχαν επισημάνσεις για ελέγχους και ενστάσεις. Πρόσθεσε ότι τελικά ανακάλυψε πως για τα συγκεκριμένα πρόσωπα είχε υποβληθεί ένσταση, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα να μην καταχωρηθεί οριστικά ο έλεγχος και να μην μπλοκαριστεί η πληρωμή.
Απαντώντας σε ερώτηση της προέδρου του δικαστηρίου για τα σημάδια που θεώρησε ενδεικτικά απάτης, η μάρτυρας τόνισε ότι όλα τα ΑΦΜ εμφάνιζαν πανομοιότυπα χαρακτηριστικά: πολύ χαμηλά μισθώματα σε σχέση με τις αντικειμενικές αξίες, μεγάλες εκτάσεις που συχνά περιλάμβαναν ορεινές και δύσβατες περιοχές, καθώς και αλλαγές στα ιδιοκτησιακά δεδομένα που δεν δικαιολογούνταν από τα επίσημα φορολογικά στοιχεία. Σε έναν επιτόπιο έλεγχο, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι εντυπωσιάστηκε από το μέγεθος των εκτάσεων που εμφανίζονταν προς επιδότηση, αναφέροντας ότι επρόκειτο για “ολόκληρα βουνά”.
Η δίκη αναμένεται να διαρκέσει αρκετές συνεδριάσεις, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το αν θα προκύψουν νέα στοιχεία που να συνδέουν τις μεμονωμένες υποθέσεις με κεντρικό μηχανισμό συγκάλυψης στο εσωτερικό του οργανισμού. Στο επίκεντρο βρίσκονται όχι μόνο οι πράξεις των κατηγορουμένων, αλλά και πιθανές παραλείψεις ή συγκάλυψη από θεσμικούς παράγοντες, σε μια υπόθεση που πλέον δεν αφορά μόνο την απάτη, αλλά και τη διαφάνεια στη διαχείριση κοινοτικών κονδυλίων.
