Η Εκκλησία από την ίδρυσή της στηρίζεται στην Ιεραρχία της, όπου η Αρχιερωσύνη δεν αποτελεί τίτλο τιμής αλλά ανώτατη μορφή διακονίας, θυσίας και προσφοράς. Ωστόσο, στη σύγχρονη εποχή, όπου ο λόγος του Θεού ακούγεται όλο και πιο σιγανά και οι φωνές των φιλοδοξιών πληθαίνουν, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η Μίτρα να χάσει το βαθύτερο πνευματικό της νόημα και να μετατραπεί σε σύμβολο κοσμικής εξουσίας και φιλαυτίας.
Παράλληλα, έχει καταγραφεί μια ανησυχητική εξέλιξη όσον αφορά τον θεσμό των βοηθών Επισκόπων, που αρχικά δημιουργήθηκε για να δώσει τη δυνατότητα σε νέους, άγαμους κληρικούς να αναλάβουν ενεργό ρόλο στην Αρχιερωσύνη, μεταφέροντας φρέσκια πνοή και ζήλο. Σήμερα, όμως, ο θεσμός αυτός κινδυνεύει να γίνει εργαλείο προσωπικών φιλοδοξιών και ισορροπιών μέσα στην Ιεραρχία, απομακρύνοντας την Αρχιερωσύνη από το ουσιαστικό της έργο.
Οι πρόσφατες εκλογές της Ιεραρχίας, με την εκλογή πολλών νέων Επισκόπων, ανέδειξαν το πρόβλημα: ο αριθμός των Επισκόπων αυξάνεται, αλλά το ποίμνιο μειώνεται δραματικά. Αντί για ζωντανές και ενεργές εκκλησιαστικές κοινότητες, έχουμε πλέον Εκκλησίες γεμάτες με τίτλους και θέσεις, αλλά άδειες από πνευματική ζωή και συμμετοχή. Η ποιότητα της πνευματικής καθοδήγησης φθίνει, οι κατηχητικές κοινότητες ερημώνουν και το έργο της Εκκλησίας ατονεί.
Όταν ο θεσμός της Αρχιερωσύνης μετατρέπεται σε μια εύκολη «αναρρίχηση» χωρίς το βάρος της σταυρικής θυσίας, τότε οι Επίσκοποι παύουν να είναι ζωντανοί πνευματικοί πατέρες και μετατρέπονται σε απλούς διαχειριστές της εκκλησιαστικής εξουσίας. Η Μίτρα, που θα έπρεπε να συμβολίζει το μαρτύριο και την ταπείνωση, γίνεται ένα απλό στολίδι, και αυτό απογοητεύει το λαό και θλίβει το Θεό.
Παράλληλα, η διαδικασία εκλογής βοηθών Επισκόπων συνοδεύεται συχνά από εντάσεις, παρασκηνιακές συμφωνίες και πολιτικές ίντριγκες, με φαινόμενα όπως «λευκά ψηφοδέλτια» και αμφιλεγόμενες εκλογές, που απομακρύνουν τον θεσμό από το πνευματικό του σκοπό. Οι παράγοντες που πρέπει να επηρεάζουν την εκλογή, όπως η προσευχή και η πνευματική καθοδήγηση, συχνά υποσκελίζονται από κοσμικές πιέσεις και ισορροπίες.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε πως το πρόβλημα δεν έγκειται στον ίδιο τον θεσμό των βοηθών Επισκόπων, ο οποίος μπορεί να λειτουργήσει ως ουσιαστικό στήριγμα του Μητροπολίτη και φάρος πνευματικής ζωής. Το κρίσιμο ζήτημα είναι να παραμείνει ο θεσμός εργαλείο ταπείνωσης και διακονίας και όχι μέσο αναρρίχησης και προσωπικών φιλοδοξιών.
Όπως είχε επισημάνει και ο αείμνηστος αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, αν ο θεσμός ξεφύγει από τον πνευματικό του σκοπό, τότε η συνέχεια θα είναι ανεξέλεγκτη. Η σημερινή κατάσταση δείχνει πως ο θεσμός έχει ήδη γίνει έθος, και το έθος, όπως γνωρίζουμε, μπορεί να γίνει πειρασμός.
Η Εκκλησία μας έχει ανάγκη από Επισκόπους που θα φορούν τη Μίτρα όχι ως στέμμα αλλά ως σταυρό, που θα ζουν και θα κηρύττουν με δάκρυα και θυσία, και θα υπηρετούν το λαό με ταπείνωση και αγάπη. Μόνο έτσι η Αρχιερωσύνη θα ξαναβρεί τη χαμένη της αίγλη και η Εκκλησία θα μπορέσει να ξαναλάμψει πνευματικά.
