Η φαινομενικά αθώα εμφάνιση των ξηρών καταιγίδων κρύβει τον πραγματικό κίνδυνο που εγκυμονεί, καθώς η πτώση κεραυνών σε μια περιοχή μπορεί να οδηγήσει σε εκδήλωση δασικής πυρκαγιάς ακόμα και αρκετές ημέρες αργότερα. Αυτό είναι το κύριο συμπέρασμα που προκύπτει από την ανάλυση που διεξήγαγε το Meteo σχετικά με την επίδραση των κεραυνών στη δυνητική εκδήλωση δασικών πυρκαγιών.
Η έρευνα βασίζεται σε δεδομένα που παρήχθησαν από την Πυρομετεωρολογική Ομάδα FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.
Σύμφωνα με την ανάλυση του Meteo
Oι κεραυνοί αποτελούν παράγοντα με σημαντική επίδραση στην εκδήλωση δασικών πυρκαγιών σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη μας, αποτελούν ακόμα και την κύρια αιτία έναρξης πυρκαγιών. Στη Μεσόγειο, για παράδειγμα, περίπου το 5% των δασικών πυρκαγιών συνδέονται με τους κεραυνούς, προβληματίζοντας κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου.
Η πιθανότητα ανάφλεξης δασικής πυρκαγιάς από την πτώση κεραυνού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως το είδος της δασικής καύσιμης ύλης, η ποσότητα υγρασίας που περιέχει, καθώς και οι καιρικές συνθήκες. Η θερμοκρασία του κεραυνού, που μπορεί να φτάσει έως 27.000°C, αποτελεί καίριο παράγοντα. Ο κεραυνός λειτουργεί ως πηγή θέρμανσης που μπορεί να προκαλέσει την ανάφλεξη της δασικής καύσιμης ύλης. Ειδικότερα, οι πυρκαγιές που προκαλούνται από κεραυνούς συνδέονται με τις λεγόμενες ξηρές καταιγίδες.
Ο όρος “ξηρή καταιγίδα” περιγράφει μια καταιγίδα με έντονη ηλεκτρική δραστηριότητα (κεραυνούς) αλλά με ελάχιστη ή και καθόλου βροχή. Οι ατμοσφαιρικές συνθήκες που δημιουργούν ξηρές καταιγίδες περιλαμβάνουν αστάθεια στην ατμόσφαιρα και ένα βαθύ, ξηρό στρώμα στην τροπόσφαιρα. Αυτό το στρώμα συμβάλλει στην εξάτμιση του υετού καθώς πέφτει από τη βάση του νέφους προς το έδαφος, προκαλώντας κεραυνική δραστηριότητα χωρίς βροχή.
Ωστόσο, δε, κάθε ξηρή καταιγίδα οδηγεί αναγκαία σε δασική πυρκαγιά. Η πιθανότητα εξαρτάται από παράγοντες όπως η υγρασία της καύσιμης ύλης, οι καιρικές συνθήκες, και η πυρομετεωρολογική κατάσταση μετά την πτώση του κεραυνού. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι δασικές πυρκαγιές μπορούν να ξεκινήσουν λίγα λεπτά μετά το κεραυνικό πλήγμα, ενώ σε άλλες περιπτώσεις η ανάφλεξη μπορεί να καθυστερήσει αρκετές ώρες ή και μέρες.
Πρόσφατες μελέτες έχουν αποκαλύψει ότι η πτώση κεραυνών μπορεί να είναι η αφορμή για δασικές πυρκαγιές και στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα παραδείγματα περιλαμβάνουν πυρκαγιές στη Σκόπελο τον Ιούνιο του 2022 και στο Άγιο Όρος τον ίδιο μήνα, ενώ παρόμοια γεγονότα καταγράφηκαν και τον Αύγουστο του 2023.
