Η συνάντηση του Αλέξη Χαρίτση με τον Σωκράτη Φάμελλο πραγματοποιήθηκε με φόντο την προετοιμασία πρότασης για τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής, η οποία θα διερευνήσει τις ευθύνες του πρώην υπουργού Μεταφορών Κώστα Αχ. Καραμανλή, καθώς και άλλων πολιτικών προσώπων που θήτευσαν στο ίδιο υπουργείο. Παρότι ο επίσημος σκοπός ήταν συγκεκριμένος και σαφής, η συζήτηση πήρε ευρύτερες διαστάσεις, αγγίζοντας το ενδεχόμενο πολιτικής συνεννόησης και συνεργασίας μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Νέας Αριστεράς, σε μια περίοδο που η Κεντροαριστερά αναζητεί σταθερά σημεία συσπείρωσης.
Η πρωτοβουλία ανήκε στον Αλέξη Χαρίτση, ο οποίος έχει αναλάβει σειρά διερευνητικών επαφών το τελευταίο διάστημα. Την προηγούμενη εβδομάδα είχε ήδη επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τους επικεφαλής και τις ηγεσίες του ΠΑΣΟΚ, του ΚΚΕ, του ΣΥΡΙΖΑ και της Πλεύσης Ελευθερίας, με αντικείμενο την πιθανή συγκρότηση ενιαίου μετώπου για τη λογοδοσία πολιτικών προσώπων. Η συνάντηση με τον πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτη Φάμελλο, ήρθε ως συνέχεια αυτής της πρωτοβουλίας, και παρότι γνωστοποιήθηκε επισήμως μόλις το πρωί της Πέμπτης, είχε πραγματοποιηθεί ήδη από το προηγούμενο βράδυ. Η ατζέντα ήταν σαφής, αλλά η χρονική συγκυρία και η πολιτική χημεία των δύο ανδρών έδωσαν νέα ώθηση στις ζυμώσεις για πιθανή στρατηγική συμπόρευση στο μέλλον.
Στη χθεσινή συνάντηση του Αλέξη Χαρίτση με τον Σωκράτη Φάμελλο, παρόντες ήταν και οι Δημήτρης Καλαματιανός και Δημήτρης Τζανακόπουλος, σηματοδοτώντας την πρώτη οργανωμένη πολιτική συνεννόηση ανάμεσα στον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά με πρακτικό αντικείμενο τη διαχείριση της υπόθεσης Καραμανλή. Αποφασίστηκε ότι βουλευτές των δύο κομμάτων θα μελετήσουν από κοινού τη δικογραφία και θα διαμορφώσουν κοινή στάση για την κατάθεση πρότασης σύστασης Προκαταρκτικής Επιτροπής στη Βουλή, με σαφή στόχο την απόδοση ποινικών ευθυνών.
Πηγές της Νέας Αριστεράς υπογράμμισαν ότι στη συνάντηση εκφράστηκε κοινή βούληση για πλήρη διερεύνηση κάθε εμπλοκής και όλων των πιθανών αδικημάτων, δίνοντας έμφαση στην ανάγκη πραγματικής κοινοβουλευτικής διαδικασίας και απορρίπτοντας το προηγούμενο της Προανακριτικής Τριαντόπουλου, την οποία χαρακτήρισαν αντισυνταγματική και προσχηματική, επιρρίπτοντας την ευθύνη προσωπικά στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει, όμως, η επισήμανση των ίδιων πηγών ότι απαιτείται απόλυτη σοβαρότητα και προσήλωση από όλες τις πλευρές, ώστε η διαδικασία να είναι αξιόπιστη, να μην εκτροχιαστεί πολιτικά και να μη χαθεί η ουσία στην επικοινωνιακή διαχείριση. Η αναφορά αυτή ερμηνεύεται ως προειδοποίηση για τον κίνδυνο εργαλειοποίησης ή πολιτικής καπηλείας, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε συγκάλυψη αντί για λογοδοσία. Μέσα από αυτό το αυστηρό πλαίσιο, αναδεικνύεται όχι μόνο το βάθος της σύμπλευσης για τη συγκρότηση της επιτροπής, αλλά και το πολιτικό διακύβευμα: μια πιθανή επανασύνδεση δυνάμεων στον χώρο της Αριστεράς, με κοινή αφετηρία την ανάγκη θεσμικής σοβαρότητας και πολιτικής ευθύνης.
Η κοινή πρόθεση ΣΥΡΙΖΑ και Νέας Αριστεράς για τη συγκρότηση Προκαταρκτικής Επιτροπής που θα ερευνήσει τις ευθύνες του Κώστα Αχ. Καραμανλή και άλλων πρώην στελεχών του Υπουργείου Μεταφορών συγκροτεί μια ελεγχόμενη αλλά σαφή βάση συνεννόησης. Στο παρασκήνιο, ωστόσο, δεν απουσιάζουν οι εντάσεις και οι διαφορετικές γραμμές ανάμεσα στα κόμματα της αντιπολίτευσης, με την Πλεύση Ελευθερίας να βρίσκεται στο στόχαστρο. Η αυστηρή αναφορά στην ανάγκη «σοβαρότητας» και αποφυγής πολιτικής εκτροπής, που διέρρευσε από πλευράς Νέας Αριστεράς, αφορά ουσιαστικά τη στάση της Ζωής Κωνσταντοπούλου.
Παρά την πρόθεση του Αλέξη Χαρίτση να επιδιώξει συνάντηση μαζί της, η επιλογή της Κωνσταντοπούλου να στοχοποιήσει άμεσα τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη ως ελεγχόμενο πρόσωπο προκαλεί έντονη δυσφορία. Κανένα άλλο κοινοβουλευτικό κόμμα δεν συναινεί σε αυτό το σενάριο, το οποίο θεωρείται –τόσο από τακτικής όσο και από επικοινωνιακής σκοπιάς– απολύτως αδιέξοδο, αν όχι «πολιτική αυτοχειρία». Σε μια συγκυρία όπου η ανάγκη για θεσμική αξιοπιστία και πραγματική λογοδοσία είναι κομβική, τέτοιες κινήσεις αντιμετωπίζονται ως σπασμωδικές και υπονομευτικές.
Την ίδια στιγμή, η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας βρίσκεται σε προχωρημένες συνομιλίες με τους έξι βουλευτές που πρόσκεινται στο Κίνημα Δημοκρατίας του Στέφανου Κασσελάκη. Το εάν θα προκύψει σύμπλευση ή νέα εστία έντασης απομένει να φανεί, καθώς αυτοί οι βουλευτές συνυπέγραψαν πρόσφατα το κοινό αίτημα δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης, δείχνοντας ετοιμότητα συνεργασίας αλλά χωρίς σαφές στρατηγικό προσανατολισμό.
Ως προς τον Χρήστο Σπίρτζη, η στάση των εμπλεκομένων εμφανίζεται κοινή και ξεκάθαρη. Δεν τίθεται ζήτημα ασυλίας ή κάλυψης, αφού και ο ίδιος έχει ζητήσει δημόσια να ερευνηθεί η δική του θητεία από ανεξάρτητο δικαστικό συμβούλιο, παρά την παραγραφή ενδεχόμενων αδικημάτων. Ο Σωκράτης Φάμελλος έχει ξεκαθαρίσει σε πρόσφατη συνέντευξή του πως ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ανοιχτός στη διερεύνηση όλων των ευθυνών, ανεξαρτήτως πολιτικής προέλευσης, αποφεύγοντας έτσι την κατηγορία της επιλεκτικής ευαισθησίας.
Η εικόνα που διαμορφώνεται δείχνει μια αντιπολίτευση που προσπαθεί να χαράξει κοινή γραμμή, χωρίς να θυσιάσει τη θεσμική σοβαρότητα στον βωμό των εντυπώσεων. Το ερώτημα που μένει ανοιχτό είναι αν θα καταφέρει να κινηθεί με ενότητα και πειστικότητα ή αν οι εσωτερικές αποκλίσεις θα διαλύσουν την όποια προοπτική συντονισμένης δράσης.
Η άρνηση του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ να συμπράξουν στην πρόταση για σύσταση Προκαταρκτικής Επιτροπής, σε συνδυασμό με τη σαφή απροθυμία όλων των κοινοβουλευτικών κομμάτων να συνυπογράψουν πρόταση με την Πλεύση Ελευθερίας, οδηγεί στην προοπτική κατάθεσης αιτήματος αποκλειστικά από τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά. Η εξέλιξη αυτή, αν και περιορίζει την επιρροή του εγχειρήματος σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, δημιουργεί παράλληλα ένα θετικό υπόβαθρο για τις σχέσεις των δύο κομμάτων, τα οποία ήδη εξετάζουν πιο στενή πολιτική συνεργασία.
Η κοινή στάση στο ζήτημα της διερεύνησης ευθυνών γύρω από την υπόθεση Καραμανλή λειτουργεί ως πεδίο άσκησης συνεννόησης και πολιτικού συγχρονισμού, διευκολύνοντας την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ να παρουσιάσει το κόμμα ως σταθερό και ελκυστικό συνομιλητή για στελέχη της Νέας Αριστεράς. Παρά τις επιμέρους ενστάσεις –όπως του Παύλου Πολάκη ή στελεχών της Νέας Αριστεράς που εμφανίζονται επιφυλακτικοί απέναντι σε άμεσες κινήσεις σύγκλισης– η συνθήκη της κοινής πρότασης δημιουργεί ένα πλαίσιο πολιτικής αναγκαιότητας που δύσκολα μπορεί να αγνοηθεί. Η απομόνωση της Κωνσταντοπούλου και οι ξεκάθαρες αποστάσεις των υπολοίπων κομμάτων της αντιπολίτευσης διευκολύνουν αυτή τη στοιχειώδη συνεννόηση, καθώς η εναλλακτική του κατακερματισμού φαντάζει αδιέξοδη.
Καθώς ΣΥΡΙΖΑ και Νέα Αριστερά κινούνται προς τα συνέδριά τους, το ζήτημα των συμμαχιών επιστρέφει στον πυρήνα της στρατηγικής τους. Η ηγεσία της Κουμουνδούρου δείχνει αποφασισμένη να ενισχύσει την εικόνα της ως κεντρικού πόλου στον χώρο της προοδευτικής αντιπολίτευσης, αναζητώντας ανοίγματα και επαφές που θα επιτρέψουν την ανασυγκρότηση ευρύτερων συσχετισμών. Ωστόσο, τίποτα δεν δείχνει εύκολο ή αυτόματο. Οι ιδεολογικές και οργανωτικές διαφορές, οι προσωπικές αντιπαλότητες και η κόπωση από τις εσωκομματικές κρίσεις καθιστούν τη διαδικασία δύσκολη και γεμάτη πολιτικά ναρκοπέδια.
Ακόμα κι έτσι, η κοινή κατάθεση της πρότασης για την Προκαταρκτική σηματοδοτεί ένα πρώτο, μικρό αλλά υπαρκτό βήμα. Είναι μια δοκιμή συνεργασίας μέσα από συγκεκριμένο πολιτικό στόχο. Αν πετύχει, θα λειτουργήσει ως μοντέλο. Αν αποτύχει, θα ενισχύσει τη διάχυτη καχυποψία και θα εντείνει τη δυσκολία στην οικοδόμηση ενιαίας αντιπολιτευτικής στρατηγικής.
