Ο Fatlum, ένας 60χρονος ηλεκτρολόγος που ζει στο Kukës, στα βουνά της βόρειας Αλβανίας, συμπονεί τους νέους που αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να δοκιμάσουν την τύχη τους, διασχίζοντας παράνομα το στενό της Μάγχης για ένα αβέβαιο μέλλον στη Βρετανία.
«Έχουν συγγενείς εκεί. Πηγαίνουν για δουλειά», δηλώνει. Τους τελευταίους μήνες το φαινόμενο, σύμφωνα με τη βρετανική κυβέρνηση, έχει προσλάβει μεγάλες διαστάσεις.
Τα στοιχεία «μιλούν» από μόνα τους
Ο αριθμός των Αλβανών που έφτασαν παράνομα στη Βρετανία μέσω Μάγχης αυξήθηκε κατά 43% το διάστημα μεταξύ Μαΐου και Σεπτεμβρίου φέτος. Η Σουέλα Μπρέιβερμαν, υπουργός Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, χαρακτήρισε αυτό το κύμα «εισβολή» και πολλούς από τους μετανάστες «εγκληματίες», προκαλώντας έτσι την οργισμένη αντίδραση του Αλβανού πρωθυπουργού, Έντι Ράμα.
Βρισκόμενοι σε ένα σταυροδρόμι μεταξύ Ελλήνων, Τούρκων και Σλάβων, οι Αλβανοί έχουν μια παράδοση μετανάστευσης που μετρά αιώνες. Αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους για να γλιτώσουν από την ακραία φτώχεια, την απομόνωσης της εποχής Χότζα, τον πόλεμο στο Κοσσυφοπέδιο.
Σύμφωνα με το Instat, το αλβανικό στατιστικό ινστιτούτο, περίπου το ένα τρίτο (1,7 εκατομμύρια) του συνόλου των Αλβανών ζουν σήμερα στη διασπορά. Από αυτούς, στη Βρετανία ζουν περίπου 150.000.
Για όσους παραμένουν στην Αλβανία, ο μέσος μηνιαίος μισθός είναι 60.000 Lek ή 450 λίρες το μήνα, σύμφωνα με το Instat. Ωστόσο, σε απομακρυσμένες αγροτικές περιοχές, όπως το Kukës, ο μισθός μπορεί να είναι σημαντικά χαμηλότερος και πολλοί άνθρωποι τα βγάζουν κάνοντας δύο ή και παραπάνω δουλειές.
«Η κατάσταση στο Kukës είναι οριακή. Οι θεσμοί καταρρέουν. Σχολεία που έχουν κατασκευαστεί για 300 παιδιά τώρα έχουν 50. Οι θέσεις εργασίας εξαφανίζονται. Το Πανεπιστήμιο Τιράνων έκλεισε το τοπικό του παράρτημα. Δεν υπάρχει όραμα για να ζήσει κανείς εκεί», δηλώνει ο Αλβανός σύμβουλος επιχειρήσεων Edval Zoto μιλώντας στους FT.
Και προσθέτει ότι οι νέοι άνδρες των υποβαθμισμένων αγροτικών περιοχών δελεάζονται από έναν κόσμο εύκολου χρήματος και χλιδής, που παρουσιάζουν οι διακινητές με βίντεο και φωτογραφίες στο Instagram και το TikTok.
Ωστόσο, για να διασχίσει κανείς το στενό της Μάγχης, πρέπει να δώσει περίπου 5.000 στερλίνες (5.700 ευρώ) στους διακινητές που αναλαμβάνουν να τον περάσουν απέναντι και να του εξασφαλίσουν πλαστά έγγραφα. Κάποτε το ποσό αυτό ανερχόταν στις 20.000 λίρες αλλά τώρα έχει πέσει, καθώς οι λαθρέμποροι εκμεταλλεύονται μικρά σκάφη που ανήκουν σε φορείς από τη Βόρεια Αφρική.
«Αυτό που σας δείχνουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι η πραγματικότητα. Μην πηγαίνετε εκεί παράνομα», δήλωσε πρόσφατα ο πρέσβης του Ηνωμένου Βασιλείου στην Αλβανία Alastair King-Smith, καλώντας τους νεαρούς να μην πιστεύουν όσα τους παρουσιάζουν οι διακινητές.
Ο Έντι Ράμα, αμφισβητεί τις εκτιμήσεις για τον αριθμό των Αλβανών που διασχίζουν τη Μάγχη, και δηλώνει ότι έχει συζητήσει με διαδοχικές βρετανικές κυβερνήσεις για την αντιμετώπιση του ζητήματος, ωστόσο οι προτάσεις του δεν εισακούστηκαν.
Στο μεταξύ, έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, που δόθηκε στη δημοσιότητα τον περασμένο Μάρτιο αναφέρει ότι οι Αλβανοί διακινητές εκμεταλλευόμενοι τους μετανάστες έχουν χτίσει ένα ισχυρό παγκόσμιο δίκτυο διακίνησης ναρκωτικών.
«Αλβανοί υπήκοοι διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στα διεθνή δίκτυα διακίνησης ναρκωτικών και στα δίκτυα του οργανωμένου εγκλήματος, ενώ η Αλβανία αποτελεί βασικό στοιχείο της βαλκανικής οδού διακίνησης ναρκωτικών προς τη Δυτική Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο. Το σχετικά αδύναμο κράτος δικαίου, η διαφθορά και το υψηλό ποσοστό ανεργίας είναι οι κύριοι παράγοντες πίσω από το πρόβλημα ελέγχου των ναρκωτικών στην Αλβανία», σημειώνεται χαρακτηριστικά στην έκθεση.
Ο Αλβανός πρωθυπουργός απορρίπτει τους ισχυρισμούς, αλλά το αντιπολιτευόμενο Δημοκρατικό Κόμμα της Αλβανίας τον κατηγορεί πως έχτισε ένα διεφθαρμένο και αυταρχικό καθεστώς κατά τη διάρκεια των εννέα ετών της θητείας του, αφήνοντας στους Αλβανούς ελάχιστες πιθανότητες να προχωρήσουν μπροστά και αναγκάζοντας τους να εγκαταλείψουν τη χώρα.
