Η απόφαση των ΗΠΑ να επιστρέψουν στην αγορά των παραδοσιακών ορυκτών καυσίμων, παρά τη στροφή που είχε προαναγγελθεί προς την «πράσινη ανάπτυξη», αναδεικνύει με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο το ενεργειακό έγκλημα που διαπράχθηκε στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια των κυβερνήσεων Μητσοτάκη. Η χώρα, παρόλο που βρισκόταν σε κατάσταση υπερβολικού χρέους, υιοθέτησε ένα ενεργειακό μοντέλο που ήταν φανερά ατελέσφορο και δυσλειτουργικό. Με αυτή την επιλογή, εγκατέλειψε το συγκριτικό πλεονέκτημα που είχε στο υπέδαφός της: τον λιγνίτη, ο οποίος ήταν πολύτιμος για την παραγωγή συμβατικής ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Ελλάδα, ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων κρατών, προχώρησε στη δαιμονοποίηση του «βρόμικου» λιγνίτη και προτίμησε να επενδύσει στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), παρά την εξάρτησή της από εισαγόμενα καύσιμα και την απουσία υποδομών για τη στήριξη αυτής της επιλογής, όπως οι σταθμοί φόρτισης για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα. Τα τελευταία πέντε χρόνια, η χώρα πλημμύρισε από φωτοβολταϊκά πάνελ, τα οποία κάλυψαν εκτάσεις γης που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για γεωργικούς σκοπούς. Παρά τις προσδοκίες για οικονομικά οφέλη, πολλοί αγρότες διαπίστωσαν ότι το έργο ήταν ανεπαρκώς σχεδιασμένο, καθώς δεν υπήρχαν οι απαραίτητες υποδομές για τη σύνδεση των πάνελ με το δίκτυο.
Η κατάσταση έγινε ακόμα πιο περίπλοκη για τα ελληνικά βουνά, όπου εγκαταστάθηκαν τεράστιες ανεμογεννήτριες που, μετά την ολοκλήρωση της 20ετούς λειτουργίας τους, πρέπει να θαφτούν στο έδαφος, καθώς δεν έχει βρεθεί λύση για την ανακύκλωσή τους. Προβλέπεται δε, ότι σύντομα θα ακολουθήσουν τα θαλάσσια «φιλέτα» του Αιγαίου με αιολικά πάρκα, εφόσον διευθετηθούν κάποια ζητήματα με τους γείτονες.
Η στροφή προς τις ΑΠΕ και η πρόωρη απολιγνιτοποίηση φαίνεται να αποτυγχάνουν, καθώς αντί να φέρουν φτηνό και αξιόπιστο ρεύμα, οι καταναλωτές πληρώνουν υπέρογκους λογαριασμούς και συχνά κινδυνεύουν με μπλακάουτ αν οι καιρικές συνθήκες δεν είναι ευνοϊκές για τις ΑΠΕ. Όλα αυτά συνέβησαν χωρίς να υπάρχει καμία επιτακτική ανάγκη ή πίεση για μια τέτοια στροφή, και μάλιστα όταν τα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη μείωναν τις φιλοδοξίες τους, αντιλαμβανόμενα τις αδυναμίες αυτού του ενεργειακού μοντέλου.
Η απόφαση για την πρόωρη απολιγνιτοποίηση, η οποία ανήκει προσωπικά στον πρωθυπουργό, φαίνεται να ήταν αποτέλεσμα πίεσης από εξωτερικές δυνάμεις, που τον οδήγησαν να ακολουθήσει τη μόδα της «πράσινης μετάβασης», χωρίς να λάβει υπόψη τις πραγματικές ανάγκες της χώρας και τις δυνατότητες του ενεργειακού της συστήματος.
Η πολυδιαφημισμένη απολιγνιτοποίηση της Ελλάδας, αντί να προσφέρει οικονομικά οφέλη, οδήγησε σε καταστροφή χιλιάδες οικογένειες, κυρίως στη δυτική Μακεδονία, μια περιοχή που ήδη είχε υποστεί πολλές οικονομικές δυσκολίες. Παρά την καταστροφή που προκάλεσε στην τοπική κοινωνία, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης φάνηκε αδιάφορος, όπως φάνηκε και σε μία από τις πιο αμφιλεγόμενες δηλώσεις του στη γερμανική εφημερίδα «Bild» το 2020. Σε αυτήν, ανέφερε ότι η Ελλάδα έκλεινε τα ανθρακωρυχεία της νωρίτερα και από τη Γερμανία και πως το σχέδιο ήταν να στηριχθεί η «πράσινη μετάβαση» στην περιοχή, ενώ μάλιστα γερμανικές εταιρίες θα ήταν εκείνες που θα επωφελούνταν από την κατάσταση. Η απάντηση από την πλευρά των κατοίκων της δυτικής Μακεδονίας ήταν απλώς απογοήτευση, καθώς δεν υπήρξαν οι εναλλακτικές ευκαιρίες απασχόλησης που τους είχε υποσχεθεί η κυβέρνηση, ενώ οι μεγαλεπήβολες επενδύσεις που είχαν εξαγγελθεί απέτυχαν πριν καν υλοποιηθούν.
Μία από αυτές τις επενδύσεις, το έργο Gigafactory μπαταριών λιθίου που είχε προγραμματιστεί από την εταιρία Sunlight, ακυρώθηκε, παρά την προοπτική δημιουργίας 2.000 θέσεων εργασίας και την επιδότηση ύψους 245 εκατ. ευρώ που είχε εγκριθεί. Η απόφαση της εταιρίας να ακυρώσει το έργο καταδεικνύει την αποτυχία του σχεδίου και τη σύγκρουση με τις πραγματικές ανάγκες της περιοχής.
Πέρα από το ζήτημα της απολιγνιτοποίησης, προστίθεται και το λάθος της κυβέρνησης να «παγώσει» τις έρευνες εξόρυξης φυσικού αερίου, χάνοντας έτσι πολύτιμο χρόνο. Μόλις τώρα, συνειδητοποιούν ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αξιοποιήσει τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στο Ιόνιο και στη νοτιοδυτική Πελοπόννησο, με σκοπό να γίνει ακόμα και εξαγωγική δύναμη. Εν τέλει, η κυβέρνηση, την οποία στο παρελθόν είχε απορρίψει τις αμερικανικές εταιρίες εξορύξεων, τώρα παρακαλάει για συνεργασία, καθώς αναγνωρίζει καθυστερημένα την ανάγκη για ανάπτυξη αυτών των πόρων, προκειμένου να καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες της χώρας.
Η καταστροφή που προκαλεί η υιοθέτηση του αδιέξοδου μοντέλου «πράσινης μετάβασης» στην Ελλάδα είναι μια πραγματική τραγωδία για τη χώρα, η οποία όταν αποκαλυφθεί πλήρως, θα αναγκάσει ακόμη και τα κόμματα της συστημικής αντιπολίτευσης να πάρουν θέση. Σήμερα, όμως, η πλειονότητα αυτών παραμένει σιωπηλή ή προσποιείται ότι δεν αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα, αποφεύγοντας να αναλάβει τις ευθύνες της για τη συμμετοχή σε αυτήν την καταστροφή.
Αυτοί που συμφώνησαν σε αυτό το ενεργειακό μοντέλο, το οποίο είναι φανερά βλαπτικό για τη χώρα, θα πρέπει να λογοδοτήσουν, αλλά θα είναι ήδη πολύ αργά. Η Ελλάδα, που θα μπορούσε να είναι ενεργειακά αυτάρκης, όπως η Πολωνία, εκμεταλλευόμενη τα πλούσια αποθέματα λιγνίτη και το φυσικό αέριο στο υπέδαφος και στα ανοιχτά της, τώρα θα αναγκάζεται να εισάγει ακόμα και βασικά αγαθά, όπως οι πατάτες, από γειτονικές χώρες, ενώ στα ελληνικά χωράφια θα φυτρώνουν φωτοβολταϊκά πάνελ και ανεμογεννήτριες.
Η κατάσταση αυτή ευνοεί τα συμφέροντα των μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων και των ολιγαρχών της ενέργειας, που πλέον έχουν βρει τον «πρωθυπουργό τους» — τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος φαίνεται να είναι ο πιο βολικός για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά τους, αφήνοντας τη χώρα να πληρώνει το τίμημα της ενεργειακής εξάρτησης και των αυξανόμενων οικονομικών δυσκολιών.
Το παρασκήνιο της κυβίστησης Μητσοτάκη για τις γεωτρήσεις
Μπορεί η αμερικανική Chevron να εκδήλωσε ενδιαφέρον θαλάσσια περιοχή νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου έως τα δυτικά της Κρήτης, ωστόσο η Ελλάδα μπορεί να πληρώσει την ολιγωρία ετών στην ανακήρυξη ΑΟΖ και να συρθεί σε μια πενταμερή χωρίς κανένα διαπραγματευτικό χαρτί!
Η ραγδαία αλλαγή στον ενεργειακό τοπίο, που προκλήθηκε από την ανάληψη της προεδρίας των ΗΠΑ από τον Ντόναλντ Τραμπ, καθώς και οι νέες απειλές της Τουρκίας για γεωτρήσεις νοτίως της Κρήτης, καθιστούν επιτακτική την άμεση ενεργοποίηση του Χάρτη της Σεβίλης και την αναγνώριση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) που δικαιούται η Ελλάδα. Αν και υπήρξε καθυστέρηση και ολιγωρία σε προηγούμενα χρόνια, το Υπουργείο Ενέργειας ενέκρινε τώρα, μετά από αυτή την αναταραχή, το αίτημα του αμερικανικού κολοσσού Chevron για έρευνες στην θαλάσσια περιοχή νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και έως τα δυτικά της Κρήτης, περιοχές που συνορεύουν με τα θαλάσσια οικόπεδα που παραχωρήθηκαν στην κοινοπραξία των ExxonMobil και HELLENiQ ENERGY.
Η εξέλιξη αυτή αποτελεί μια σημαντική ανατροπή στην πολιτική της κυβέρνησης, καθώς μόλις πριν από δύο χρόνια, τον Ιανουάριο του 2023, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε κατηγορηματικά απορρίψει την έναρξη νέου γύρου παραχωρήσεων δικαιωμάτων για έρευνες και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Επιπλέον, σε ομιλία του στον ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο του 2021, είχε αναφέρει ότι οι υδρογονάνθρακες χάνουν την αξία τους, την ώρα που όλοι οι εμπειρογνώμονες συμφωνούν ότι το φυσικό αέριο θα παραμείνει αναγκαίο ως καύσιμο μεταβατικής φάσης για τουλάχιστον τα επόμενα 30 χρόνια.
Η καθυστέρηση αυτή οφείλεται στη στενή σύνδεση της κυβέρνησης Μητσοτάκη με τους Δημοκρατικούς του Μπάιντεν, οι οποίοι υποστήριξαν την εγκατάλειψη των υδρογονανθράκων και την απόλυτη στροφή στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) και τις ανεμογεννήτριες. Αυτή η πολιτική προσέγγιση είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια πολύτιμου χρόνου για την αξιοποίηση των ορυκτών πόρων της χώρας, ενώ παράλληλα οδήγησε στην αποχώρηση σημαντικών διεθνών εταιρειών, όπως η γαλλική Total το 2024 και η ισπανική Repsol το 2021. Η αποχώρηση αυτή ήταν συνέπεια των ατέρμονων γραφειοκρατικών διαδικασιών, των νομικών εμποδίων από προσφυγές περιβαλλοντικών οργανώσεων, αλλά και της φανερής έλλειψης πολιτικής βούλησης.
Αυτή η κατάσταση ενδέχεται να έχει σοβαρές συνέπειες για τη χώρα μας, με τον κίνδυνο η Ελλάδα να βρεθεί χωρίς διαπραγματευτικά πλεονεκτήματα, αναγκασμένη να συμμετάσχει σε μια πενταμερή διαπραγμάτευση για την εκμετάλλευση των ενεργειακών κοιτασμάτων στην ανατολική Μεσόγειο. Έτσι, η χώρα θα αναγκαστεί να ικανοποιήσει τον κύριο στόχο της Τουρκίας, που περιλαμβάνει την έμμεση αναγνώριση του ψευδοκράτους, όπως έχει επισημανθεί στο παρελθόν από την “Εφημερίδα των Κυκλάδων”.
Είναι ενδεικτικό ότι η Τουρκία δήλωσε πρόσφατα πως είναι έτοιμη να ξεκινήσει γεωτρήσεις στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Λιβύης, η οποία βρίσκεται νότια της Κρήτης, προκαλώντας νέα ανησυχία στην ελληνική κυβέρνηση. Η κυβέρνηση συνεχίζει να αρνείται πεισματικά να προχωρήσει σε κατοχύρωση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, προτιμώντας να διατηρεί την πολιτική των “ήρεμων νερών” στο Αιγαίο, την ίδια στιγμή που οι φωνές για άμεση κατοχύρωση αυτών των δικαιωμάτων είναι πιο επιτακτικές από ποτέ.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής τοποθετήθηκε δύο φορές μέσα σε ένα μήνα για το ζήτημα. Σε ομιλία του στις 8 Δεκεμβρίου, κατά την εκδήλωση για την 80η Επέτειο Απελευθέρωσης της Καρπάθου, ο κ. Καραμανλής τόνισε πως «η επέκταση των χωρικών μας υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια αποτελεί αναφαίρετο και μονομερές δικαίωμά μας, κατοχυρωμένο από το Διεθνές Δίκαιο, που δεν υπόκειται σε διαπραγμάτευση με την Τουρκία». Πρόσθεσε πως οποιαδήποτε διευθέτηση ή προσφυγή στη Χάγη θα πρέπει να διασφαλίζει αυτό το δικαίωμα και να αποτρέπει την οποιαδήποτε οριοθέτηση που θα μπορούσε να περιορίσει τη δυνατότητα μελλοντικής επέκτασης από την Ελλάδα.
Επιπλέον, ο πρώην πρωθυπουργός εξέφρασε πλήρη στήριξη στην κατάθεση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προκειμένου να συμμορφωθούμε με την αντίστοιχη κοινοτική οδηγία. Στη δήλωσή του, ανέφερε: «Είμαστε υποχρεωμένοι να το κάνουμε αυτό και είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να αποτυπωθούν τα δικαιώματά μας με τη σφραγίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης». Πρόσθεσε δε, ότι στο πλαίσιο αυτού του σχεδιασμού, μπορεί να ενταχθεί και η ενεργοποίηση της ανακήρυξης της ΑΟΖ με βάση τη μέση γραμμή, όπως ορίζεται από τον Νόμο 4001/2011 και τα κριτήρια του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Όπως σημείωσε, αυτή η διαδικασία είναι απολύτως συμβατή με το Διεθνές Δίκαιο και δεν εμποδίζει την οποιαδήποτε μελλοντική διαπραγμάτευση.
Υπενθυμίζεται ότι ο Νόμος 4001/2011, που προωθήθηκε από τον πρώην υφυπουργό Ενέργειας, κ. Γιάννη Μανιάτη, καθορίζει τα πλαίσια για τη χάραξη της ΑΟΖ και τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθηθούν για την αποτελεσματική διαχείριση των θαλάσσιων πόρων της Ελλάδας, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα.
«Η παράγραφος 1 του άρθρου 2 του ν. 2289/1995 αντικαθίσταται ως εξής:
1. Το δικαίωμα αναζήτησης, έρευνας και εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων που υπάρχουν στις χερσαίες, στις υπολίμνιες και υποθαλάσσιες περιοχές στις οποίες η Ελληνική ∆ημοκρατία ασκεί αντιστοίχως κυριαρχία ή κυριαρχικά δικαιώματα σύμφωνα με τις διατάξεις της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το ∆ίκαιο της Θάλασσας, όπως κυρώθηκε με το ν. 2321/1995 ανήκει αποκλειστικά στο ∆ημόσιο και η άσκηση του αφορά πάντοτε τη δημόσια ωφέλεια. Η διαχείριση για λογαριασμό του ∆ημοσίου των δικαιωμάτων της παραγράφου αυτής ασκείται από την Ε∆ΕΥ ΑΕ.
Ως “υποθαλάσσιες περιοχές” νοούνται ο βυθός και το υπέδαφος των εσωτερικών υδάτων,της αιγιαλίτιδας ζώνης, της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (αφ’ ης κηρυχθεί) μέχρι την απόσταση των 200 ν.μ. από τις γραμμές βάσης από τις οποίες μετράται το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης.
Ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη των οποίων οι ακτές είναι παρακείμενες ή αντικείμενες με τις ελληνικές ακτές, το εξωτερικό όριο της υφαλοκρηπίδας και της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης (αφ’ ης κηρυχθεί) είναι η μέση γραμμή, κάθε σημείο της οποίας απέχει ίση απόσταση από τα εγγύτερα σημεία των γραμμών βάσης (τόσο ηπειρωτικών όσο και νησιωτικών)από τις οποίες μετράται το εύρος της αιγιαλίτιδας ζώνης».
Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι η Ελλάδα μπορεί να προχωρήσει στην ανακήρυξη της ΑΟΖ χωρίς να απαιτείται συμφωνία με την Τουρκία. Παρά το γεγονός ότι ο Νόμος 4001/2011 για την ανακήρυξη της ΑΟΖ είναι σε ισχύ από το 2011, έχουν περάσει 14 χρόνια και η Ελλάδα δεν έχει προχωρήσει στην ενεργοποίησή του, κυρίως λόγω του λεγόμενου «φοβικού συνδρόμου» απέναντι στην Τουρκία, παρά το ότι διαθέτει όλα τα απαραίτητα εργαλεία για να το πράξει, και μάλιστα με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ο κ. Καραμανλής τόνισε χαρακτηριστικά ότι «ο Χάρτης της Σεβίλλης, ο οποίος απεικονίζει με ακρίβεια την ΑΟΖ που δικαιούται η Ελλάδα, χρησιμοποιείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και πρέπει να τον αξιοποιούμε». Συμπλήρωσε ότι η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει στο κλείσιμο των κόλπων και στη χάραξη ευθειών γραμμών βάσης, προκειμένου να επεκτείνει την περιοχή που δικαιούται, και αναφέρθηκε στην ανάγκη διαφύλαξης και ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας σε κάθε νησί και βραχονησίδα.
Έναν μήνα αργότερα, την περασμένη Δευτέρα, κατά την παρουσίαση του βιβλίου του κ. Γιάννη Βαληνάκη, «Για μία νέα στρατηγική απέναντι στην Τουρκία-Πώς θα ακυρώσουμε τη “Γαλάζια Πατρίδα”», ο κ. Καραμανλής επανήλθε στο θέμα, υπογραμμίζοντας ότι ακόμη και αν τεθεί ζήτημα συνεκμετάλλευσης με την Τουρκία, αυτό πρέπει να συμβεί μόνο υπό την προϋπόθεση ότι τα όρια είναι σαφώς οριοθετημένα. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «Κάποιοι πάλι λένε για συνεκμετάλλευση. Αλλά συνεκμετάλλευση πού; Σε όλο το Αιγαίο; Ή συνεκμετάλλευση, εφόσον θα είναι όλα σαφώς οριοθετημένα με βάση το Διεθνές Δίκαιο, εκεί και μόνον εκεί που ενδεχομένως συμπίπτουν τα όριά μας, αν και εφόσον επιβάλλεται από τα ευρήματα, και με βάση τα αντίστοιχα ποσοστά;».
Βαληνάκης: «Σιωπηρά παραιτηθήκαμε από θέσπιση ΑΟΖ»
Στο ίδιο πνεύμα, ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών κ. Γιάννης Βαληνάκης τόνισε: «Παραμένουμε αποκλειστικά προσκολλημένοι στα 12νμ. —ενώ μάλιστα ούτε εκτός Αιγαίου αποτολμήσαμε τη διεύρυνση των χ.υ.— και αδιαφορούμε για την απείρως μεγαλύτερη και επωφελέστερη ΑΟΖ μας που θα μπορούσε να εκτείνεται σε 500.000 χλμ2, 4 φορές η έκταση της χώρας μας — όπως αναλύω στο προηγούμενο βιβλίο μου “Η Ελλάς των 4 θαλασσών”».
Ενώ προσέθεσε με νόημα: «Παρά τον λεγόμενο διεμβολισμό του τουρκολιβυκού μνημονίου, φαίνεται ότι τη Συμφωνία με την Αίγυπτο απλώς την κορνιζάραμε και σιωπηρά παραιτηθήκαμε από θέσπιση ΑΟΖ εκεί όπου εμπλέκεται η Τουρκία:
—οι διαπραγματεύσεις με Λιβύη, Αίγυπτο και Αλβανία πάγωσαν, ο αγωγός EastMed κατέρρευσε.
—θαλασσοτεμάχια για αναζήτηση υδρογονανθράκων δεν χαράσσονται —προκρίθηκαν αντίθετα τα θαλασσοπούλια
—ακόμη και οι προκαταρκτικές έρευνες για το ηλεκτρικό καλώδιο «κόλλησαν» στην Κάσο, κ.ά.»
Ο πρώην ΥΦΥΠΕΞ κατέστησε σαφές ότι αυτό που απαιτείται είναι «α) ο διάλογος να εκκινεί από ισχυρότερη διαπραγματευτική θέση για τη διασφάλιση επικερδούς έκβασης, αρχής γενομένης
—από την κοινοποίηση στην ΕΕ ενός (κοινού με την ΚΔ) θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού με βάση τον Χάρτη της Σεβίλλης και
—από την αναγόρευση της ΑΟΖ σε σημαντικότερη επιδίωξη σε σχέση με τα 12 νμ.
β) Να έχει προηγηθεί των συνομιλιών με την Τουρκία η ανά ζεύγη διμερής οριοθέτηση ΑΟΖ με κάθε ένα από τους γείτονες. Καθυστερούμε, αλλά κι όταν οριοθετούμε δεν αξιοποιούμε τον γεωοικονομικό και γεωστρατηγικό πλούτο της ΑΟΖ».
Σαμαράς: «Παίζουμε φοβικά το παιχνίδι της καθυστέρησης»
Αρκετά πιο οξύς ο πρώην Πρωθυπουργός κ. Αντώνης Σαμαράς στην πρώτη δημόσια παρέμβασή του μετά την διαγραφή του κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι παίζει «φοβικά» «το παιχνίδι της καθυστέρησης».
«Σήμερα που η Κομισιόν καλεί την Ελλάδα να υιοθετήσει το Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, που περιλαμβάνει τα θαλάσσια πάρκα, όπως τον προβλέπει το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, δηλαδή με τα νησιά μας να έχουν πλήρη επήρεια, η Τουρκία διαμαρτύρεται έντονα. Και η Ελλάδα… αρνείται αμήχανα να προχωρήσει! Αντί να κάνουμε “σημαία” μας τον Χάρτη που μας κατοχυρώνει πλήρως, κάνουμε πως δεν καταλαβαίνουμε, για να μην “ερεθίσουμε” την Τουρκία… Η οποία ζητάει συνεκμετάλλευση, κι εμείς απλώς παίζουμε φοβικά το παιχνίδι της καθυστέρησης», ανέφερε κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο συνέδριο «Μεταπολίτευση 1974-2024: 50 Χρόνια Ελληνική Εξωτερική Πολιτική» στις 12 Δεκεμβρίου.
Σταμπολής: H ΑΟΖ της Ελλάδος και της Κύπρου έξι φορές μεγαλύτερη!
Υπενθυμίζεται ότι ο χάρτης της Ελληνικής ΑΟΖ που δημοσιεύθηκε στην αντίστοιχη ιστοσελίδα της Κομισιόν στο πλαίσιο της διαμόρφωσης του Ευρωπαϊκού Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού τον περασμένο Νοέμβριο, προκάλεσε την σφοδρή αντίδραση της Τουρκίας και την σιωπή της Ελλάδος. Παρά ταύτα τα δεδομένα δεν μπορούν επ ουδενί να αγνοηθούν: Σε απόλυτους αριθμούς, η Ελλάδα μαζί με την Κύπρο διαθέτουν 6.3 φορές μεγαλύτερη θαλάσσια έκταση (ΑΟΖ).

Αυτό επισημαίνει στο νέο του βιβλίο «Η Ελλάδα στη νέα ενεργειακή εποχή – Η έξοδος από την ενεργειακή κρίση και οι προοπτικές στο νέο διεθνές περιβάλλον» ο πρόεδρος του Ινστιτούτου Ενέργειας Νοτιoανατολικής Ευρώπης κ. Κωστής Σταμπολής. «Tόσο η ισχυρή Ελληνική παρουσία στα διεθνή πράγματα (μέσω της ναυτιλίας και του πολιτιστικού της στίγματος) και η εκτενέστατη θαλάσσια περιοχή της –αν ασφαλώς συνυπολογίσουμε, όπως και πρέπει, την θαλάσσια ζώνη γύρω από την Κύπρο– που εκτείνεται από την νότια πλευρά της Πάφου μέχρι τις Διαπόντιους νήσους της Κέρκυρας, εξασφαλίζουν το ελληνικό “ισοδύναμο” βάρος απέναντι στην μόνιμη Τουρκική απειλή», τονίζει ο έμπειρος ενεργειακός αναλυτής και ιδρυτής του energia.gr.
«Προς αυτή την κατεύθυνση, δηλαδή της ανάπτυξης του ελληνικού εκτοπίσματος, κομβικό ρόλο έχει η ανακήρυξη και χωροθέτηση AOZ ανατολικά της Κρήτης και η ολοκλήρωση της κολοβής χάραξης που έγινε με την Αίγυπτο το καλοκαίρι του 2021. Εξυπακούεται ότι με την κατοχύρωση της ΑΟΖ, όπως προβλέπεται από τον χάρτη της Σεβίλλης (βλ κεφάλαιο 18)οι έρευνες για υδρογονάνθρακες αλλά και συστηματική εκμετάλλευση της παράκτιας αιολικής ενέργειας θα αποκτήσουν νέα δυναμική. Έχοντας απέναντί μας μια αναθεωρητική Τουρκία, η κίνηση αυτή θα στείλει ένα ηχηρό μήνυμα περί της ενότητας του ελληνικού θαλάσσιου χώρου», καταλήγει ο ίδιος.
Η Τουρκία φαίνεται αποφασισμένη να επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στη Λιβύη, εκμεταλλευόμενη τα ενεργειακά κοιτάσματα στην περιοχή. Όπως αναφέρει η ιστοσελίδα «Türkiye Today», η Άγκυρα έχει εκδηλώσει την πρόθεσή της να ξεκινήσει γεωτρήσεις στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) της Λιβύης, η οποία βρίσκεται νότια της Κρήτης, και ειδικότερα στην περιοχή της νοτιοδυτικής Κρήτης, όπου η Ελλάδα προγραμματίζει επίσης γεωτρήσεις.
Στην Ενεργειακή και Οικονομική Σύνοδο Κορυφής της Λιβύης, που πραγματοποιήθηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο στην Τρίπολη, ο γενικός διευθυντής της τουρκικής κρατικής εταιρείας Turkish Petroleum (TPAO), Αχμέτ Τούρκογλου, δήλωσε ότι η TPAO έχει ήδη επενδύσει στο παρελθόν σε ευκαιρίες στη Λιβύη, αλλά αναγκάστηκε να αποχωρήσει λόγω των πολιτικών και στρατηγικών συνθηκών. Τώρα, όπως τόνισε, η Τουρκία σχεδιάζει να ξαναχτίσει τις σχέσεις της με τη Λιβύη και είναι έτοιμη να επενδύσει ξανά δισεκατομμύρια δολάρια, τόσο στην εξερεύνηση νέων ενεργειακών μπλοκ όσο και στη βελτίωση της απόδοσης των υπαρχόντων κοιτασμάτων.