Σε τροχιά ευρείας οργανωτικής και επιχειρησιακής αναδιάρθρωσης εισέρχεται η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), με την ενσωμάτωση δύο κρίσιμων φορέων του δημόσιου τομέα: του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος (ΣΔΟΕ) και του Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ). Η ΑΑΔΕ αναλαμβάνει πλέον διευρυμένες αρμοδιότητες στον τομέα των ελέγχων, με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας, την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, του λαθρεμπορίου και της κατασπατάλησης πόρων, μέσω ενός ενιαίου, τεχνοκρατικά ενισχυμένου και ψηφιακά εξοπλισμένου μηχανισμού εποπτείας, που θα διασφαλίζει τη χρηστή αξιοποίηση των δημόσιων πόρων και την αποδοτικότερη διοικητική λειτουργία.
Η απορρόφηση του ΣΔΟΕ σηματοδοτεί την πλήρη ενοποίηση των ελεγκτικών μηχανισμών σε ένα σύστημα που προορίζεται να λειτουργεί απαλλαγμένο από πολιτικές παρεμβάσεις, με έμφαση στην ταχύτητα, την ακρίβεια και την αξιοποίηση σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων. Η νέα δομή προβλέπει ενιαία διαχείριση των υποθέσεων οικονομικού εγκλήματος, συνδυάζοντας την πολυετή ελεγκτική εμπειρία του ΣΔΟΕ με τις τεχνολογικές δυνατότητες της ΑΑΔΕ.
Ιδιαίτερη σημασία αποδίδεται στον νέο ρόλο της ΑΑΔΕ στον τομέα της αγροτικής πολιτικής, μετά την απορρόφηση του ΟΠΕΚΕΠΕ. Η Αρχή αναλαμβάνει την εποπτεία και τη διαχείριση των αγροτικών ενισχύσεων, με στόχο την ορθολογική και δίκαιη κατανομή των κοινοτικών πόρων, την αποτροπή φαινομένων καταστρατήγησης του συστήματος επιδοτήσεων και τη στήριξη του πρωτογενούς τομέα της οικονομίας. Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, η αξιοποίηση διαλειτουργικών ψηφιακών συστημάτων θα επιτρέψει την αποτελεσματικότερη παρακολούθηση και διασταύρωση των στοιχείων των δικαιούχων, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της διαφάνειας και στη μείωση της γραφειοκρατίας.
Οι αλλαγές εντάσσονται σε ένα ευρύτερο σχέδιο μεταρρύθμισης της Δημόσιας Διοίκησης, με στόχο τη συγκέντρωση αρμοδιοτήτων σε λιγότερους, ισχυρότερους και λειτουργικά αποδοτικότερους φορείς. Η νέα φάση για την ΑΑΔΕ αναμένεται να ξεκινήσει σταδιακά από το δεύτερο εξάμηνο του 2025, με χρονικό ορίζοντα πλήρους ενσωμάτωσης εντός 18 έως 24 μηνών.
Το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, που ιδρύθηκε το 1997, οδηγείται στην κατάργηση με διάταξη που θα περιληφθεί στο επικείμενο νομοσχέδιο για τον νέο Τελωνειακό Κώδικα. Οι αρμοδιότητες, τα μέσα και οι περίπου 200 υπάλληλοί του μεταφέρονται στην ΑΑΔΕ, όπου, σε συνεργασία με τις ειδικές δυνάμεις Δίωξης Εγκλημάτων Οικονομικής Σημασίας (ΔΕΟΣ), θα συγκροτήσουν ένα ενισχυμένο μέτωπο επιτόπιων και προληπτικών ελέγχων σε κρίσιμους τομείς, όπως ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ), το «μαύρο» χρήμα και το λαθρεμπόριο καυσίμων και καπνικών προϊόντων.
Η συγχώνευση των ελεγκτικών δομών σε μία κεντρική και ανεξάρτητη αρχή δεν αποτελεί απλώς οργανωτική αναδιάρθρωση, αλλά στρατηγική επιλογή ενίσχυσης της αποτελεσματικότητας. Η ΑΑΔΕ διαθέτει ήδη προηγμένα ψηφιακά εργαλεία, μεταξύ των οποίων η διασύνδεση με τραπεζικά δεδομένα και το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο, επιτρέποντας την ανάλυση κινδύνου σε πραγματικό χρόνο και την άμεση στοχοποίηση φορολογικών παραβατών.
Παράλληλα, η απόφαση μεταφοράς των κρίσιμων λειτουργιών του ΟΠΕΚΕΠΕ στην ΑΑΔΕ, όπως οι πληρωμές και οι έλεγχοι των αγροτικών ενισχύσεων, οδηγεί σε μία βαθιά μεταρρύθμιση στον πρωτογενή τομέα. Το νέο σύστημα θα βασίζεται σε διαλειτουργικά πληροφοριακά συστήματα, τυποποιημένες διαδικασίες και αυστηρούς ελέγχους με τη χρήση ψηφιακών μέσων. Η μεταφορά του προσωπικού και των αρμοδιοτήτων αναμένεται να ολοκληρωθεί έως το δεύτερο εξάμηνο του 2026, βάσει σχεδίου που τελεί υπό την εποπτεία του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης και με τη συνδρομή των Υπουργείων Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης.
Σύμφωνα με το Επιχειρησιακό Σχέδιο Ελέγχων της ΑΑΔΕ για το 2025, προγραμματίζονται 28.500 στοχευμένοι φορολογικοί έλεγχοι, εκ των οποίων 4.200 αφορούν επιστροφές ΦΠΑ και 2.500 σχετίζονται με μεταβιβάσεις ακινήτων και γονικές παροχές. Παράλληλα, προγραμματίζονται 73.400 τελωνειακοί έλεγχοι για τον εντοπισμό παραβατικών συμπεριφορών, όπως λαθρεμπόριο καυσίμων, παραποιημένα προϊόντα και έλεγχος δεμάτων και ρευστών διαθεσίμων. Επιπλέον, θα διενεργηθούν 43.000 επιτόπιοι προληπτικοί έλεγχοι και 13.600 έλεγχοι από Κινητές Ομάδες, με χρήση συστημάτων X-Ray, αντιλαθρεμπορικών σκαφών και άλλων ψηφιακών εργαλείων.
Το σύνολο των παραπάνω ενεργειών εντάσσεται σε ένα νέο μοντέλο εποπτείας, το οποίο βασίζεται στον ενιαίο έλεγχο, τη διαλειτουργικότητα ψηφιακών δεδομένων και την εστιασμένη στοχοθέτηση περιοχών με υψηλή απώλεια δημοσιονομικού χώρου.
