Το νέο νομοσχέδιο για τον Τελωνειακό Κώδικα, το οποίο έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, φέρνει μεγάλες αλλαγές στη φορολογική και διοικητική δομή της χώρας, με στόχο την ενίσχυση της φορολογικής συμμόρφωσης, την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και την επιτάχυνση των διοικητικών διαδικασιών. Ορισμένες από τις πιο σημαντικές διατάξεις που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο αφορούν τις πληρωμές ενοικίων, τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, την αυστηροποίηση των προστίμων και τη διαχείριση των φορολογικών δεδομένων μέσω της ΑΑΔΕ.
Υποχρεωτική ηλεκτρονική πληρωμή ενοικίων από το 2026
Αναμφισβήτητα, μία από τις πιο σημαντικές αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο είναι η υποχρεωτική ηλεκτρονική πληρωμή των ενοικίων από το 2026. Όλοι οι εκμισθωτές ακινήτων θα πρέπει να καταβάλλουν τα μισθώματα μέσω τραπεζικών λογαριασμών που θα γνωστοποιούν στην ΑΑΔΕ. Στην περίπτωση που ο μισθωτής ή ο εκμισθωτής δεν τηρήσει αυτή την υποχρέωση, θα αντιμετωπίσει σοβαρές συνέπειες. Για παράδειγμα, ο εκμισθωτής δεν θα μπορεί να εκπέσει το μίσθωμα από το εισόδημά του και ο μισθωτής θα αποκλείεται από ευεργετήματα, επιδόματα ή ενισχύσεις που παρέχονται από το κράτος.
Αυτή η κίνηση αναμένεται να ενισχύσει τη διαφάνεια στις συναλλαγές ακινήτων και να περιορίσει τις περιπτώσεις φοροδιαφυγής στον τομέα των μισθώσεων.
Αύξηση προστίμων για παραβάσεις και διακίνηση προϊόντων χωρίς παραστατικά
Το νομοσχέδιο εισάγει και την αυστηροποίηση των προστίμων για διακίνηση αγαθών χωρίς παραστατικά. Από το 2025, τα πρόστιμα για τη διακίνηση προϊόντων χωρίς παραστατικά θα δεκαπλασιαστούν. Έτσι, το πρόστιμο για τις επιχειρήσεις που τηρούν απλογραφικό λογιστικό σύστημα θα φτάσει τα 5.000 ευρώ από 500, ενώ για εκείνες που τηρούν διπλογραφικό σύστημα θα φτάσει τα 10.000 ευρώ από 1.000.
Αυτή η αλλαγή αποσκοπεί στην αυστηρότερη εφαρμογή της νομοθεσίας και στην αποτροπή των φορολογικών παραβάσεων που αφορούν τη διακίνηση αγαθών χωρίς τα απαραίτητα παραστατικά.
Προσαρμογή των POS για πληρωμές μέσω IRIS
Αν και οι επιχειρήσεις έχουν ήδη υποχρέωση να δέχονται πληρωμές μέσω POS, το νομοσχέδιο προβλέπει μια νέα υποχρέωση: τη δυνατότητα αποδοχής πληρωμών μέσω του IRIS, που είναι το νέο σύστημα της ΑΑΔΕ. Όλες οι επιχειρήσεις που δεν θα προσαρμόσουν τα POS τους για να δέχονται πληρωμές μέσω IRIS, κινδυνεύουν με πρόστιμα που φτάνουν τα 20.000 ευρώ, ανάλογα με το λογιστικό τους σύστημα.
Η νέα αυτή διάταξη έχει στόχο να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα της φορολογικής παρακολούθησης και να περιορίσει τη φοροδιαφυγή, επιτρέποντας στην ΑΑΔΕ να παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τις συναλλαγές των επιχειρήσεων.
Ενίσχυση των ελέγχων με το Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων
Με τη σύσταση του νέου Μητρώου Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (Μ.Ι.Δ.Α.), η ΑΑΔΕ θα έχει άμεση και πλήρη πρόσβαση σε πληροφορίες για ιδιοκτησίες, δικαιώματα, χρήσεις και συναλλαγές ακινήτων. Το μητρώο αυτό θα συγκεντρώνει δεδομένα από τις δηλώσεις των φορολογουμένων, καθώς και από τρίτους φορείς. Η διαλειτουργικότητα του Μητρώου με άλλες δημόσιες και ιδιωτικές βάσεις δεδομένων θα ενισχύσει τη διαφάνεια και τη δυνατότητα διασταύρωσης των στοιχείων.
Εισαγωγή τέλους επιτηδεύματος για βραχυχρόνιες μισθώσεις
Με την εισαγωγή του τέλους επιτηδεύματος για τα ακίνητα που εκμισθώνονται μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων, το νομοσχέδιο στοχεύει να επιβάλει πιο αυστηρούς κανόνες στον τομέα αυτό. Το τέλος ανέρχεται σε 600 ευρώ, ενώ για μη κερδοσκοπικές εταιρείες το ποσό μειώνεται σε 300 ευρώ. Το μέτρο αυτό αναμένεται να περιορίσει την εκμετάλλευση του καθεστώτος των βραχυχρόνιων μισθώσεων και να αυξήσει τα φορολογικά έσοδα από τις συγκεκριμένες δραστηριότητες.
Φορολογικά κίνητρα για οικογενειακές επιχειρήσεις και επενδυτές
Η νέα νομοθεσία προβλέπει επίσης φορολογικά κίνητρα για οικογενειακές επιχειρήσεις (family offices) και επενδυτές που μεταφέρουν τη φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα. Για τις οικογενειακές επιχειρήσεις, μειώνεται το ελάχιστο απαιτούμενο ύψος λειτουργικών δαπανών από 1.000.000 ευρώ σε 250.000 ευρώ ετησίως, ενώ η φορολογική κατοικία των επενδυτών θα απαλλάσσεται πλήρως από φόρο δωρεάς και κληρονομιάς για την περιουσία που βρίσκεται στο εξωτερικό.
Επιπλέον, η Ελλάδα προσφέρει τη δυνατότητα ένταξης των μελών της οικογένειας του επενδυτή στο ειδικό φορολογικό καθεστώς με κόστος 20.000 ευρώ ανά επιπλέον πρόσωπο, καθιστώντας τη χώρα πιο ελκυστική για διεθνείς επενδύσεις.
Παράταση της επιτροπής εξώδικης επίλυσης φορολογικών διαφορών
Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης την παράταση της λειτουργίας της Επιτροπής Εξώδικης Επίλυσης Φορολογικών Διαφορών και για το 2026. Όλες οι αιτήσεις για εξώδικη επίλυση θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι την 31η Ιανουαρίου 2026, ενώ τα πρακτικά θα εκδίδονται το αργότερο μέχρι την 31η Μαρτίου 2026.
Διαχείριση ΣΔΟΕ και ΟΠΕΚΕΠΕ από την ΑΑΔΕ
Η ΑΑΔΕ θα αναλάβει τη διαχείριση του ΣΔΟΕ και του ΟΠΕΚΕΠΕ, ενισχύοντας τις δυνατότητες ελέγχου και αποτροπής της φοροδιαφυγής. Οι υπάλληλοι που δεν συνεργάζονται με την ΑΑΔΕ κινδυνεύουν με πρόστιμα από 10.000 έως 100.000 ευρώ, ενώ η ΑΑΔΕ θα αποκτήσει πλήρη πρόσβαση σε δεδομένα που αφορούν τη διαχείριση των ευρωπαϊκών πιστώσεων και την εκκαθάριση των δαπανών.
Οριζόντια μέτρα για επιχειρήσεις
Τέλος, οι επιχειρήσεις που εντοπίζονται να μην εκδίδουν παραστατικά αξίας άνω των 500 ευρώ, θα υπόκεινται σε αυστηρές κυρώσεις. Στην περίπτωση επανάληψης της παράβασης, η ποινή θα αυξάνεται και μπορεί να φτάσει μέχρι και 10 ημέρες αναστολή της λειτουργίας.
