Σαν σήμερα 6 Οκτωβρίου 1958 Χαράλαμπος Πεττεμερίδης-Σάββας Ζάνος. Δύο νέα παλληκάρια πέφτουν νεκρά στον αγώνα για την Ένωση

Ο Χαράλαμπος Πεττεμερίδης γεννήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 1934, στο χωριό Καννάβια Λευκωσίας. Οι γονείς του Ιωάννης και Ανδριανή Πεττεμερίδη είχαν άλλα επτά παιδιά. Το Μιχάλη, το Νίκο, τον Αλέξανδρο, την Ερμιόνη, την Ελένη, τη Μαρία και τη Μερόπη. Ήταν μια πολύτεκνη και φτωχή οικογένεια. Έτσι ο Χαράλαμπος αφού τελείωσε το Δημοτικό σχολείο αναγκάστηκε να δουλέψει από μικρός ως τραπεζοκόμος στη Κερύνεια, αργότερα ως εργάτης σε μεταλλείο και ως παντοπώλης. Ήταν νυμφευμένος με την Ελένη Στυλιανού Πεττεμερίδη.

Η δράση του

Όταν ξεκίνησε ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας του 55-59, εισήλθε στις τάξεις της ΕΟΚΑ, αρχικά στην Κερύνεια όπου δούλευε. Η ψυχή του πλημμύριζε από αγάπη στην Ελλάδα και στην Ελευθερία. Συνέχισε τη δράση του εναντίων των Εγγλέζων στην περιοχή Πιτσιλιάς-Σπηλιών-Αμιάντου. Υπήρξε σύνδεσμος και τροφοδότης των αντάρτικων ομάδων που δρούσαν στην περιοχή, ενώ αρκετές φορές φιλοξενούσε τους αντάρτες στο κρησφύγετο που κατασκεύασε στο σπίτι του.

Συνελήφθη έπειτα από προδοσία τον Ιούνιο του 1958 και κρατήθηκε για τριάντα πέντε μέρες στα ανακριτήρια των Πλατρών, όπου και υπέστη βασανιστήρια από τους Άγγλους στρατιώτες. Παρά τα βασανιστήρια δεν λύγισε και δεν ομολόγησε κανένα μυστικό της οργάνωσης.

Όταν αφέθηκε ελεύθερος συνέχισε τη δράση του και ανέβηκε στα βουνά, όπου και εντάχθηκε στις αντάρτικες ομάδες. Οι Εγγλέζοι δεν άργησαν να τον αναζητήσουν ξανά. Ο “Ξέρξης” της ΕΟΚΑ όπως ήταν το ψευδώνυμό του κατασκεύασε κρησφύγετο στο βουνό απέναντι από το χωριό του, με καταζητούμενο συναγωνιστή του, στο οποίο έμεναν και άλλοι αντάρτες.

Η θανάσιμη ενέδρα

Στις 6 Οκτωβρίου 1958 ο Πεττεμερίδης πήρε εντολή και έστησε ενέδρα μαζί με τρεις συναγωνιστές του εναντίον των Άγγλων, στην τοποθεσία Μούττη του Σαράντι, μεταξύ των χωριών Σπήλια – Λαγουδερά. Τοποθέτησαν στον δρόμο μια νάρκη, την οποία είχαν συνδέσει με όλμο που στερέωσαν σε δέντρο, ώστε με την έκρηξη της νάρκης να κτυπηθεί το προπορευόμενο αυτοκίνητο, ενώ με την έκρηξη του όλμου να ακινητοποιηθούν όσα αυτοκίνητα θα το ακολουθούσαν.

Κατά την ενέδρα, κτυπήθηκαν δυο στρατιωτικά αυτοκίνητα γεμάτα άγγλους στρατιώτες, τα οποία πλησίασαν τον χώρο με σβησμένα τα φώτα. Στην υποχώρηση, ο Χαράλαμπος Πεττεμερίδης κτυπήθηκε θανάσιμα από στρατιώτες τρίτου αυτοκινήτου. Λόγω της σκοτεινιάς, οι άλλοι τρεις αγωνιστές που κατάφεραν να διαφύγουν, δεν γνώριζαν που ήταν ο Πεττεμερίδης και προσπάθησαν να τον βρουν. Δύο κινήθηκαν προς τα Καννάβια και ένας προς το Σαράντι. Τελικά τον βρήκαν την επόμενη μέρα οι Βρετανοί στο χώρο της ενέδρας.

Τάφηκε με τιμές στο χωριό του, όπου εκεί βρίσκεται σήμερα ο ανδριάντας του, δίπλα στον ανδριάντα του Ανδρέα Πατσαλίδη. Στην κηδεία του η σύζυγός του τραγούδησε αυτοσχέδιους στίχους της, υμνώντας το λεβέντη σύζυγό της, προτού λιποθυμήσει στα χέρια του πατέρα της. Αργότερα συνέχισε την προσφορά της στον αγώνα μέχρι τέλους.

Σάββας Ζάνος

Γεννήθηκε στο χωριό Λευκόνοικο της επαρχίας Αμμοχώστου το 1922 και σκοτώθηκε από Άγγλους στρατιώτες στο χωριό του, στις 6 Οκτωβρίου 1958. Ήταν φτωχός οικογενειάρχης δύο παιδιών του Παναγιώτη και του Μιχάλη. Σύζυγός του ήταν η Άννα Ζάνου. Ήταν οδηγός φορτηγού αυτοκινήτου.

Σύμφωνα προς τις υπάρχουσες μαρτυρίες, ο Σάββας Ζάνος δεν ήταν μέλος της ΕΟΚΑ. Είχε συνεργαστεί όμως με μέλη της οργάνωσης, που μάλιστα αρκετές φορές κρύβονταν τις νύχτες στο σπίτι του.

Στις 6 Οκτωβρίου 1958 έγινε από μέλη της ΕΟΚΑ βομβιστική επίθεση εναντίον Άγγλων στρατιωτών στο Λευκόνοικο. Την ημέρα εκείνη ο Ζάνος ξεκίνησε για την δουλειά του, αλλά επέστρεψε πίσω καθώς οι Άγγλοι επέβαλαν κατ’ οίκον περιορισμό.

Όπως είπε στην γυναίκα του, ανησυχούσε για τους αγωνιστές της ΕΟΚΑ καθώς η βόμβα που τοποθετήθηκε στο δρόμο των Γουφών εναντίον Άγγλων στρατιωτών δεν εξερράγη. Τους είπε να την μεταφέρουν προς την τουρκική συνοικία, όπου οι Άγγλοι πολύ πιθανόν να περνούσαν. Έπειτα πήγε στο κουρείο.

Όταν ακούστηκε η έκρηξη, έφυγε μισοξυρισμένος μαζί με τον κουρέα του, Ανδρέα Λαουτάρη. Ο κουρέας τον προέτρεψε να μην περάσουν από τον τόπο της έκρηξης κατά την επιστροφή τους προς το σπίτι τους. Ο Ζάνος δεν τον άκουσε, πήγε μόνος του. Μόλις πλησίασε, οι Άγγλοι στρατιώτες του επετέθηκαν και τον λόγχισαν επανειλημμένα. Λίγο αργότερα τον πυροβόλησαν στο κεφάλι.

Όπως και στις περισσότερες κηδείες των ανθρώπων που πέθαναν για τον ιερό σκοπό της Ένωσης, το πατριωτικό κλίμα ήταν έντονο. Με τιμές ήρωα και σε συγκλονιστική ατμόσφαιρα, κηδεύτηκε ο Σάββας Ζάνος.

Ο Αγώνας της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών, (ΕΟΚΑ) ήταν μια άνιση αναμέτρηση με τους πανίσχυρους Άγγλους αποικιοκράτες, η οποία απέδειξε πως ο κυπριακός Ελληνισμός διέθετε τεράστια αποθέματα ψυχικής δύναμης, ώστε να υπερασπιστεί τα ιερά και τα δίκαιά του.

Οι νεότερες γενιές οφείλουμε να θυμόμαστε και να τιμούμε τους Ήρωες που πότισαν την Ελληνική γη της Κύπρου και τον αγώνα τους για την Ένωση με τη μητέρα πατρίδα.