Ο Ισθμός της Κορίνθου αποτέλεσε καθοριστικό παράγοντα για την ανάπτυξη της χώρας και όταν ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος βρέθηκε στο στόχαστρο των κατακτητών ως κομβικό σημείο για τον έλεγχο των συγκοινωνιών.
Οι επιτελείς της Βέρμαχτ θεώρησαν τον Ισθμό νευραλγικό και κατά την αποχώρησή τους στις 3 Οκτωβρίου 1944 τον ανατίναξαν. Το σαμποτάζ ήταν προσχεδιασμένο και περιελάμβανε τέσσερα χτυπήματα, τα οποία διέλυσαν ολοσχερώς τη διώρυγα.
Οι Γερμανοί, κατά την αποχώρησή τους, ανατίναξαν τα πρανή, προκαλώντας την κατάπτωση 60.000 κυβικών μέτρων χωμάτων. Οι εργασίες εκφράξεως διήρκεσαν πέντε χρόνια (1944-1949).
Oι Ναζί την ημέρα της ανατίναξης του Ισθμού, καταπόντισαν στη διώρυγα ένα τρένο, 40 περίπου βαγόνια με κρατούμενους. Ανάμεσά τους υπήρχαν και 300, ίσως και περισσότεροι, Ιταλοί.
Η μαρτυρία του μηχανοδηγού
Στοιχεία για την σφαγή δίνει για πρώτη φορά η ελληνική εφημερίδα της Πάτρας ΗΜΕΡΑ, το 1951. Πιο συγκεκριμένα ο δημοσιογράφος Νίκος Πολίτης δημοσιεύει τότε μία συνέντευξη με τον μηχανοδηγό του μοιραίου τρένου Τάκη Παπαγγελόπουλο, ο οποίος και του διηγείται ανατριχιαστικές λεπτομέρειες.
Ο μηχανοδηγός, ο οποίος για να ξεπεράσει το σοκ νοσηλεύτηκε αργότερα σε νευρολογική κλινική, περιγράφει την «πτώση» των 120 μέτρων του τρένου με μία μόνο λέξη: Φρίκη!! Σώματα, σίδερα και μαζί εκρήξεις, φαίνεται ότι το τρένο μετέφερε και πυρομαχικά, είναι ό,τι έχει μείνει χαραγμένο στη μνήμη του. Πιθανότατα οι δολοφονημένοι στρατιώτες είναι οι επιζώντες της Κεφαλλονιάς, από τον γνωστό αποδεκατισμό των ιταλικών διμοιριών στο νησί.
Αφηγείται ο Τάκης Παπαγγελόπουλος :
«…Ήμουν στο Αίγιο εκείνη την ημέρα. Με φωνάξανε να οδηγήσω ένα τρένο με καμμιά σαρανταριά βαγόνια. Μέχρι την Κόρινθο, μου΄ πανε. Δεν ήξερα από πού ήρθε. Σε πολλά βαγόνια είχε ιταλούς αιχμαλώτους. Ήταν πάνω από 250 ίσως θάταν 270-280. Άλλοι κουβεντιάζανε σιγά-σιγά, άλλοι σιγοτραγουδούσανε. Όταν τους είδα στο σταθμό. Στην αρχή δεν ήθελα να πάω. Ήμουν κουρασμένος. Είχα μέρες να κοιμηθώ καλά από την πολλή υπηρεσία. Μα δεν υπήρχε άλλος. Οι Γερμανοί που συνοδεύανε το τρένο φαινότανε βιαστικοί. Όταν ανεβήκαμε στη μηχανή, κάθησαν δύο κοντά μου με τα όπλα στο χέρι. Σ΄ όλο το ταξίδι, λέγανε, λέγανε. Φαίνεται ότι δεν συμφωνούσαν. Όλο κουβεντιάζανε κι όλο κοιτάζανε ανήσυχα κι απ΄ τις δύο μεριές του δρόμου. Κοντά στην Ακράτα με νοήματα μου ΄δωσαν να καταλάβω ότι η γραμμή σε κάποιο σημείο ήταν χαλασμένη. Εγώ το ΄ξερα αυτό και πέρασα από κει το τρένο με «βήμα πεζού». Κοντεύαμε να φθάσουμε στην Κόρινθο, όταν μου δώσανε διαταγή να τραβήξω για τον Ισθμό. Γνώριζα ότι η γέφυρα ήταν κομμένη κι άρχισα να σκέφτομαι, τι θέλουν να κάμουν. Αυτοί όλο και με πρόσεχαν περισσότερο. Τα πιστόλια δεν τα ΄βαλαν στην τσέπη τους. Καμιά φορά, με μισά ελληνικά που ήξερε ο ένας, με μισά ιταλικά που ήξερε ο άλλος και με χειρονομίες μ΄ έκαναν να καταλάβω τι «καταστροφή» θέλανε να κάμουν. Μου ΄πανε να λιγοστέψω την ταχύτητα για να πηδήξουμε κάτω, όταν θα πλησιάζαμε εκεί που ήταν κομμένη η γραμμή και ν΄ αφήσουμε το τραίνο να πάη στο γκρεμό. Έτσι και έγινε. Όταν πήδησα απ΄ τη μηχανή, έτρεξα προς τα πίσω. Έκλεισα τα μάτια μου να μην δω την καταστροφή. Άκουσα την κουτρουβάλα που έκαναν τα βαγόνια. Σκέφτεσαι 120 μέτρα ύψος! Αυτοί οι άνθρωποι, δηλαδή, που ήταν μέσα πήγαν από συγκοπή στον αέρα. Τους Γερμανούς τους έχασα. Άκουσα εκρήξεις, σωστές βροντές. Χώματα να κατρακυλάνε. Έλεγα πως ήρθε η «συντέλεια» του κόσμου. Γύρισα από κει ποδαρόδρομο μέχρι την Πάτρα…»
Δείτε το συγκλονιστικό βίντεο από την ανατίναξη του Ισθμού :
Η διώρυγα κόβει σε ευθεία γραμμή τον Ισθμό της Κορίνθου σε μήκος 6.346 μ. Το πλάτος της στην επιφάνεια της θάλασσας είναι 24,6 μ. και στο βυθό της 21,3 μ., ενώ το βάθος της κυμαίνεται μεταξύ 7,50 έως 8 μ. Ο συνολικός όγκος των χωμάτων που εξορύχτηκαν για την κατασκευή της έφθασε τα 12 εκατομμύρια κυβικά μέτρα.
Σήμερα, η Διώρυγα της Κορίνθου αποτελεί διεθνή κόμβο θαλάσσιων συγκοινωνιών και εξυπηρετεί περί τα 12.000 πλοία ετησίως, όλων των εθνικοτήτων.
