Ο Σίμων Σίνας υπήρξε εθνικός ευεργέτης, διπλωμάτης, επιχειρηματίας και τραπεζίτης του 19ου αιώνα. Γεννήθηκε στις 15 Οκτωβρίου 1810 στη Βιέννη της τότε Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας και ήταν ο τελευταίος άρρενας απόγονος της οικογένειας Σίνα.
Η οικογένεια Σίνα
Η καταγωγή της οικογένειας Σίνα ήταν από το χωριό Σκαμνέλι Ζαγορίου όμως τα μέλη της μετακόμισαν τον 18ο αιώνα κι εγκαταστάθηκαν στη Μοσχόπολη, το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της περιοχής με ανθηρή πνευματική ζωή, πόλη που βρίσκεται κοντά στην Κορυτσά της Βορείου Ηπείρου. Το 1769, όταν η οικογένεια Σίνα εγκατέλειψε την Μοσχόπολη μετά την πρώτη καταστροφή της πόλεως από τους Τούρκους, κάποια από τα μέλη της εγκαταστάθηκαν στην Βλάστη της Λάρισας κι άλλοι αρχικά εγκαταστάθηκε στην πόλη Νίσσα της Σερβίας, στη συνέχεια στην Ουγγαρία, ενώ περί το 1785-86 έγινε η τελική εγκατάσταση τους στη Βιέννη.
Ο προπάππος του Σίμωνα, Γεώργιος Σίνας ο Πρεσβύτερος ασχολήθηκε με το εμπόριο στις πόλεις Μοσχόπολη, Βιέννη, Βούδα και Πέστη. Ο Γεώργιος Σίνας, δραστηριοποιήθηκε επιχειρηματικά σε όλη την έκταση της τότε Αυτοκρατορίας των Αψβούργων και διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό οικονομικό και πολιτικό ρόλο στην Ουγγαρία, όπου υποστήριξε τα σχέδια του κόμη István Széchenyi για την κατασκευή διώρυγας ανάμεσα στους ποταμούς Δούναβη και Tisza, στο ξεκίνημα της ατμοπλοΐας, καθώς και στη δημιουργία των αναγκαίων οικονομικών προϋποθέσεων της ανεγέρσεως της Γέφυρας των Αλυσίδων, που αποτελεί το σύμβολο του σύγχρονου ουγγρικού έθνους.
Γιος του Γεωργίου Σίνα ήταν ο Σίμων ο πρεσβύτερος, ο οποίος το 1798 ίδρυσε εμπορική εταιρία με την επωνυμία «Σίμων Σίνας και Εταίρος». Σταδιακώς ο Σίνας αναδείχθηκε στον σημαντικότερο προμηθευτή δημητριακών και μαλλιού αλλά και ο μεγαλύτερος τραπεζίτης της Αυτοκρατορίας των Αψβούργων και παρείχε αμέριστη υποστήριξη στον Αυστριακό στρατό κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων πολέμων.
Σε αναγνώριση αυτών των υπηρεσιών ο Αυτοκράτωρ Φραγκίσκος Α’ χορήγησε τίτλο ευγενείας με οικόσημο (Βαρώνος) και παραχώρησε τα κτήματα Hódos και Kizdia του κομιτάτου Temes, στις 3 Απριλίου 1818, στον Σίμωνα Σίνα τον Πρεσβύτερο και στους δύο ετεροθαλείς υιούς του, τον Γεώργιο από τον πρώτο του γάμο με την Ειρήνη Czippe και τον Ιωάννη, από τον δεύτερο γάμο του με την Αικατερίνη Γύρα, κόρη Γιαννιώτη εμπόρου.
Πατέρας του Σίμωνα ήταν ο Γεώργιος Σίνας και μητέρα του η Ελληνοουγγαρέζα Αικατερίνη Δέρρα φον Μόροντα, που καταγόταν από εύπορη Ελληνική εμπορική οικογένεια της Ουγγαρίας. Ο Γεώργιος Σίνας στήριξε οικονομικά το νεοσύστατο Ελληνικό κράτος και σώζεται ευχαριστήρια επιστολή του κυβερνήτη Ιωάννου Καποδίστρια προς τον Γεώργιο Σίνα για την αποστολή χρημάτων για το ορφανοτροφείο της Αίγινας.
Η εκπαίδευση του Σίμωνα Σίνα
Φοίτησε στο κλασικό γυμνάσιο της Βιέννης και σπούδασε φιλοσοφία, ιστορία και πολιτική οικονομία στην ίδια πόλη. Εργάστηκε κατόπιν στις οικογενειακές επιχειρήσεις και υπήρξε γενικός κληρονόμος της κολοσσιαίας πατρικής περιουσίας. Δεν επεξέτεινε όμως τις οικονομικές δραστηριότητες του πατέρα του, αλλά εισήγαγε νέες μεθόδους καλλιέργειας στις απέραντες γαιοκτησίες του. Ο Σίμων Σίνας ήταν νυμφευμένος με την ελληνορουμάνα Ιφιγένεια Γκίκα φον Ντεσανφάλβα (1815-1884), κόρη εμπόρου γουναρικών από τα Ιωάννινα, με την οποία απέκτησε έξι τέκνα.
Πρέσβης της Ελλάδας
Ο Σίμων Σίνας χρημάτισε διάδοχος του πατέρα του στο Ελληνικό προξενείο της Βιέννης και στη συνέχεια, αφού πολιτογραφήθηκε Έλληνας με εισήγηση του τότε Υπουργού Εσωτερικών Κωνσταντίνου Προβελέγγιου, το 1858, διορίστηκε και διατέλεσε επί οκτώ χρόνια πρεσβευτής της Ελλάδος επί βασιλέως Όθωνα, στις αυλές της Βιέννης, του Μονάχου και του Βερολίνου.
Μ’ αυτή την αφορμή ο Σίνας απηύθυνε ευχαριστήριες επιστολές προς τον τον πρωθυπουργό Αθανάσιο Μιαούλη και τον Υπουργό Εξωτερικών Αλέξανδρο Ραγκαβή. Η έξωση του Όθωνα έθλιψε τον Σίνα, όμως διατήρησε τη θέση του ως το 1864, όταν και η Αυστρία αναγνώρισε τον νέο βασιλιά Γεώργιο και ο Σίνας παραιτήθηκε από την πρεσβευτική θέση και την κοινοποίησε στον Όθωνα, ο οποίος του εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του «διά τας πολλάς και αδράς αγαθοεργίας, ας επιδαψιλεύσατε τη φιλτάτη ημών Ελλάδι». Ο Βασιλεύς των Ελλήνων Γεώργιος Α’, σε αναγνώριση των υπηρεσιών του ως πρέσβη, απένειμε στον Σίνα τον Μεγαλόσταυρο του Ελληνικού Τάγματος του Σωτήρος.
Φιλανθρωπική και Εθνική δράση
Το 1856, τη χρονιά του θανάτου του πατέρα του ο Σίμωνας Σίνας παρέλαβε 29 τσιφλίκια και μετρητά περί τα περίπου 80 εκατομμύρια φιορίνια. Στη μνήμη του πατέρα του μοίρασε μεγάλα ποσά μετρητών στους άπορους της Βιέννης και έδωσε ενισχύσεις σε πολυάριθμα πολιτιστικά ιδρύματα.
Το 1858 παρήγγειλε στον Γιόχαν Στράους και χρηματοδότησε την σύνθεση «Η Πόλκα των Ελλήνων» [«Hellenen-Polka»] , την οποία ο συνθέτης αφιέρωσε «στην όμορφη Ελληνοπούλα Μαρία Σίνα», μία από τις κόρες του Σίμωνα, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην παρτιτούρα του έργου.
Ο Σίμων Σίνας συνέχισε ως τον δικό του θάνατο την χρηματοδότηση, που περιλάμβανε τόσο το μισθό των υπαλλήλων όσο και τους τεχνολογικούς νεωτερισμούς καθώς και τις λειτουργικές δαπάνες του Αστεροσκοπείου των Αθηνών που ίδρυσε ο πατέρας του, για την καλύτερη λειτουργία του οποίου κάλυψε τα έξοδα για την αγορά και αποστολή πολυδάπανων οργάνων που καθιστούσαν το Αστεροσκοπείο Αθηνών εφάμιλλο με τα Αστεροσκοπεία της υπόλοιπης Ευρώπης και από το 1858 έως το 1884, τοποθέτησε ως Διευθυντή του τον διακεκριμένο Γερμανό αστρονόμο Γιόχαν Φρήντριχ Γιούλιους Σμιτ, του οποίου κάλυπτε τη μισθοδοσία και τα έξοδα διαμονής του εφ’ όρου ζωής.
Για την προσφορά του Σίνα διασώζεται η εγκωμιαστική αφιέρωση «Γ.Σίνας, ο ευεργέτης» του ποιητή και αγωνιστή του 1821 Γεωργίου Ζαλοκώστα, γραμμένη με αφορμή τα εγκαίνια του Αστεροσκοπείου καθώς και ωδή «εις την πανήγυριν της θεμελιώσεως της Ακαδημίας της ανεγειρομένης εν Αθήναις παρά του φιλογενούς κυρίου Σίμωνος Σίνα», του λόγιου και δικαστικού Γεωργίου Τερτσέτη.
Ο Σίνας χρηματοδότησε την ανέγερση της Μητροπόλεως των Αθηνών, τη ζωγραφική των Προπυλαίων του Πανεπιστημίου Αθηνών, την οποία ανέλαβε ο Kari Rahl, ο πλέον γνωστός ζωγράφος της εποχής, καθώς και την ανέγερση του κτιρίου της Ακαδημίας των Αθηνών, βάσει των σχεδίων του Δανού αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν [Theophil von Hansen], ενώ τα γλυπτά του κτιρίου φιλοτεχνήθηκαν από τον Λεωνίδα Δρόση, ο οποίος είχε σπουδάσει στη Ρώμη με δαπάνη του Σίνα.
Ο Σίνας φρόντισε για την αποπεράτωση του Αμαλιείου Ορφανοτροφείου κι έγινε ιδιοκτήτης οικοπέδων στο κέντρο των Αθηνών, ενώ το 1870 αγόρασε τον γνωστό στο Ίλιον «Επτάλοφο» ή «Πύργο της Βασιλίσσης».
Φιλανθρωπική δράση στην Αυστροουγγαρία
Φρόντισε για την ανοικοδόμηση και διακόσμηση του ναού της Αγίας Τριάδος της Ελληνικής Παροικίας της Βιέννης. Εξαιρετικό ενδιαφέρον έδειξε για τις σπουδές Ελλήνων καλλιτεχνών και επιστημόνων που σπούδαζαν στην Ευρώπη, μεταξύ τους οι Λεωνίδας Δρόσης, Νικηφόρος Λύτρας, Κωνσταντίνος Σάθας, στους οποίους πρόσφερε την αμέριστη οικονομική του ενίσχυση.
Παράλληλα επιχορηγούσε τα σημαντικότερα πολιτιστικά ιδρύματα του Ουγγρικού έθνους, όπως το Εθνικό Θέατρο, την Ανώτατη Σχολή Εικαστικών Τεχνών, το Εθνικό Μουσείο, παιδιατρικό νοσοκομείο, νηπιαγωγεία και το Ωδείο της Βουδαπέστης, ενώ το 1857 ανέλαβε με δικές του δαπάνες την φωταγώγηση της Γέφυρας των Αλυσίδων.
Από τον Μάιο 1856, αμέσως μετά τον θάνατο του πατέρα του, έως το Μάρτιο 1876, οι δωρεές του Σίμωνος Σίνα στην Αυστρία και την Ουγγαρία ανήλθαν σε 500.000 φιορίνια, χωρίς στα ποσά αυτά να περιλαμβάνονται η χρηματοδότηση του κτιρίου του Ελληνικού Εθνικού Πανεπιστημίου, η λειτουργία του Αστεροσκοπείου και του κτιρίου της Ελληνικής Ακαδημίας.
Η προσωπικότητά του
Ο Σίμων Σίνας ήταν φιλόδοξος, κοσμοπολίτης και ιδιαίτερα απλόχερος. Ήταν μια πληθωρική φυσιογνωμία. Δραστήριος, πανέξυπνος, ακούραστος, κοσμοπολίτης, και απέραντα φιλόδοξος. Κινήθηκε στους ψηλότερους κύκλους της αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας και ανήκε στο στενό περιβάλλον του αυτοκρατορικού ζεύγους. Ήταν φιλότεχνος, μαικήνας των τεχνών και επιδοτούσε αδρά τους Έλληνες καλλιτέχνες που σπούδαζαν στην Αυστρία.
Η εμφάνισή του ήταν επιβλητική. Είχε πολύ πυκνά μαλλιά και πάντοτε περιποιημένο το υπογένειο. Ντυνόταν με την τελευταία λέξη της ευρωπαϊκής μόδας, ενώ στις επίσημες εκδηλώσεις εμφανιζόταν με όλα του τα παράσημα. Η όψη του απέπνεε αυτοπεποίθηση και σοβαρότητα. Του άρεσε πάρα πολύ να τον απαθανατίζουν, και γι’ αυτό διασώθηκαν πολλές φωτογραφίες του και χαρακτικά, μια προτομή του, ο ανδριάντας του Λεωνίδα Δρόση και πορτρέτα μεγάλων ζωγράφων.
Επιθυμία του ήταν να αγοράζει τα καλύτερα μέγαρα στη Βιέννη και τη Βουδαπέστη. Οι χοροεσπερίδες και οι δεξιώσεις που έδινε στις επαύλεις του άφησαν εποχή. Είχε ιδιαίτερες και φιλικές σχέσεις με το αυτοκρατορικό ζεύγος της Αυστρίας, το Φραγκίσκο-Ιωσήφ Α’ και την Αυτοκράτειρα Ελισσάβετ τη γνωστή ως Σίσσυ.
Σε αναγνώριση του φιλανθρωπικού και κοινωνικού έργου του Σίνα, η Ουγγρική Ακαδημία, στις 19 Δεκεμβρίου 1858, τον εξέλεξε, με ομόφωνη ψήφο, μέλος της Διοικητικού Συμβουλίου κι αυτός παρευρέθηκε σε όλες τις τακτικές ετήσιες συνεδριάσεις, όσο το επέτρεπε η η κατάσταση της υγείας του. Ο Σίνας ήταν μέλος της Διευθύνσεως της Ουγγρικής Ακαδημίας Επιστημών μέχρι το τέλος της ζωής του, ενώ μετά το θάνατο του, στη συνεδρίαση της 29ης Μαΐου 1876, ο Lőrincz Tóth εκφώνησε επιμνημόσυνο λόγο, τη σημαντικότερη πηγή για τη ζωή και τις δωρεές του Βαρώνου Σίνα.
Το τέλος
Ο Σίμων Σίνας πέθανε στις 15 Απριλίου του 1876. Kηδεύθηκε στις 17 Απριλίου στο οικογενειακό κτήμα του στο Ραπόλντενκιρχεν [Rappoltenkirchen] κοντά στη Βιέννη χωρίς να κατορθώσει να επισκεφθεί ποτέ την Ελλάδα. Με τον θάνατο του η οικογένεια Σίνα έπαψε να υπάρχει λόγω ελλείψεως αρρένων απογόνων, ενώ η τεράστια περιουσία της οικογένειας Σίνα εξανεμίσθηκε από τους γαμπρούς του Σίμωνα, ειδικότερα από τους Γρηγόριο Υψηλάντη και Δούκα Ντε Κάστρις, που καταστράφηκαν οικονομικά από τη χαρτοπαιξία και τα κάθε φύσεως τυχερά παίγνια.
Στη μνήμη του Σίνα δόθηκε το επώνυμο του σε έναν κρατήρα [Sinas Crater]της Σελήνης, ενώ Σίνα ονομάστηκε και η οδός μεταξύ των Μεγάρων της Ακαδημίας και του Οφθαλμιατρείου στην Αθήνα.
