Σε ιστορικό ορόσημο εξελίσσεται το 2025 για την ελληνική αγορά ενέργειας, καθώς το οικονομικό όφελος από τις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας αγγίζει ήδη τα 550 εκατομμύρια ευρώ, πριν ακόμη κλείσει η χρονιά. Οι εξαγωγές κινούνται σε επίπεδα-ρεκόρ, αυξημένες κατά 25 φορές σε σχέση με το 2024, σηματοδοτώντας τη ραγδαία μετατροπή της Ελλάδας από εισαγωγέα σε καθαρό εξαγωγέα ηλεκτρικής ενέργειας. Η εξέλιξη αυτή έχει διπλή σημασία —οικονομική και γεωπολιτική— καθώς, πέρα από την ενίσχυση του εμπορικού ισοζυγίου και του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, αναδεικνύει τη χώρα σε περιφερειακό κόμβο ενέργειας, ικανό να τροφοδοτεί τις γειτονικές αγορές της ΝΑ Ευρώπης.
Η αύξηση των εξαγωγών καταδεικνύει ότι το ελληνικό ενεργειακό σύστημα λειτουργεί πλέον σε πιο ανταγωνιστικό επίπεδο από εκείνα των γειτονικών χωρών, δημιουργώντας συνθήκες που επιτρέπουν την εξαγωγή πλεονάζουσας ηλεκτρικής ισχύος. Αν και οι τιμές χονδρικής στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης εξακολουθούν να παραμένουν υψηλότερες από τις αντίστοιχες της Δυτικής Ευρώπης, λόγω δομικών αδυναμιών και περιορισμένης ενοποίησης των αγορών, η δυναμική της Ελλάδας αναδεικνύεται ως παράδειγμα επιτυχούς ενεργειακής μετάβασης.
Ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νίκος Τσάφος, μιλώντας στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, επισήμανε ότι το 2024 αποτέλεσε σημείο καμπής, καθώς η Ελλάδα έγινε για πρώτη φορά από το 2000 καθαρός εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας. «Το 2019, μετά από τεσσεράμισι χρόνια διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας κάλυπταν το 18% των αναγκών μας, επιβαρύνοντας το εμπορικό ισοζύγιο με 400 εκατ. ευρώ, αυξάνοντας τις τιμές και εκθέτοντάς μας σε κινδύνους διακοπών λόγω εξάρτησης από άλλες χώρες. Αντίθετα, το 2024 οι εξαγωγές μας δημιούργησαν εμπορικό πλεόνασμα 122 εκατ. ευρώ», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ο ίδιος υπογράμμισε ότι, αν η Ελλάδα είχε παραμείνει στα επίπεδα εισαγωγών του 2019, με τις σημερινές τιμές του 2024, το κόστος για τη χώρα θα άγγιζε το 1 δισ. ευρώ. «Το γεγονός ότι μέσα σε πέντε χρόνια καταφέραμε να περάσουμε από εισαγωγική σε εξαγωγική θέση αποδεικνύει το συγκριτικό πλεονέκτημα που έχει αποκτήσει η Ελλάδα στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και αποτελεί θετική παρακαταθήκη για το μέλλον», πρόσθεσε ο κ. Τσάφος.
Μιλώντας πρόσφατα στο 7ο Renewable & Storage Forum, ο υφυπουργός ανέφερε ότι «εννιά στις δέκα ημέρες η Ελλάδα είναι πλέον εξαγωγική χώρα ενέργειας — αντί να αναζητούμε εισαγωγές, αναζητούμε πλέον αγορές για να πουλήσουμε ηλεκτρική ενέργεια». Η δήλωση αυτή αποτυπώνει τη ριζική ανατροπή που έχει σημειωθεί στον ενεργειακό χάρτη της περιοχής, όπου η Ελλάδα εξελίσσεται σε κρίσιμο κόμβο ηλεκτρικών ροών από και προς τα Βαλκάνια, ενισχύοντας ταυτόχρονα τον ρόλο της στην ευρωπαϊκή αγορά.
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ επιβεβαιώνουν την εντυπωσιακή αυτή μεταβολή. Το 2019, οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας ανήλθαν στα 500,6 εκατ. ευρώ, ενώ οι εξαγωγές περιορίστηκαν στα 100,6 εκατ., με αποτέλεσμα αρνητικό ισοζύγιο 400 εκατ. ευρώ εις βάρος της χώρας. Το 2025, στο πρώτο οκτάμηνο του έτους, οι εισαγωγές πλησίασαν τα 500 εκατ. ευρώ, αλλά οι εξαγωγές εκτινάχθηκαν στα 650 εκατ., δημιουργώντας θετικό ισοζύγιο 150 εκατ. ευρώ. Συνολικά, σε σχέση με το 2019, η μεταβολή αυτή αποφέρει καθαρό όφελος 550 εκατ. ευρώ, το οποίο αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω έως το τέλος του έτους.
Αντίστοιχα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025 το ενεργειακό ισοζύγιο (εξαγωγές μείον εισαγωγές) διευρύνθηκε θεαματικά, από 22 GWh για το σύνολο του 2024 σε 571 GWh στο διάστημα Ιανουαρίου–Ιουνίου 2025. Οι εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας κατέγραψαν ιστορικό υψηλό, επιβεβαιώνοντας τη σταθεροποίηση της Ελλάδας στη θέση καθαρού εξαγωγέα. Ο ΑΔΜΗΕ αποδίδει την εξέλιξη αυτή κυρίως στην προσθήκη νέου παραγωγικού δυναμικού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η συνολική ισχύς των οποίων ξεπερνά πλέον τα 16 GW.
Η συνεχής ανάπτυξη των ΑΠΕ, η ενίσχυση των διασυνδέσεων με τις γειτονικές χώρες και η σταδιακή απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα μεταμορφώνουν το ελληνικό ενεργειακό τοπίο. Η χώρα, από καταναλωτής και εξαρτώμενος κρίκος στο παρελθόν, εξελίσσεται πλέον σε σταθερό εξαγωγικό πυλώνα ηλεκτρικής ενέργειας, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ενεργειακή ασφάλεια και οικονομική ανθεκτικότητα ολόκληρης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
