Όλες τις περιπτώσεις συναλλαγών στις οποίες επιβάλλεται το Ψηφιακό τέλος, το οποίο εδώ και κάποιους μήνες έχει αντικαταστήσει το γνωστό Χαρτόσημο, καθώς και τις υποχρεώσεις των Φορολογουμένων, φυσικών προσώπων, νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων του δημοσίου, παρουσιάζει με αναλυτική εγκύκλιο η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Το ψηφιακό τέλος εφαρμόζεται σε συγκεκριμένες συναλλαγές ανεξάρτητα από τον τόπο κατάρτισής τους, αρκεί ένας τουλάχιστον από τους συμβαλλόμενους να έχει φορολογική κατοικία ή μόνιμη εγκατάσταση στην ελλάδα. μεταξύ των συναλλαγών αυτών περιλαμβάνονται οι συμβάσεις μίσθωσης ακινήτων για επαγγελματική δραστηριότητα, τα δάνεια, οι τραπεζικές επιταγές και μια σειρά άλλων οικονομικών πράξεων που μέχρι πρόσφατα υπάγονταν σε χαρτόσημο.
Στην εγκύκλιο διευκρινίζεται ότι στις επαγγελματικές μισθώσεις ακινήτων, όταν δεν έχει γίνει επιλογή υπαγωγής σε ΦΠΑ, επιβάλλεται ψηφιακό τέλος με συντελεστή 3,60% επί του μισθώματος, εφόσον το ακίνητο βρίσκεται στην Ελλάδα. Υπόχρεος απόδοσης του τέλους είναι κατά κανόνα ο εκμισθωτής, μέσω της δήλωσης εισοδήματός του, με ειδικότερες ρυθμίσεις στις περιπτώσεις που αντισυμβαλλόμενος είναι το δημόσιο ή φορέας της γενικής κυβέρνησης. προβλέπεται σαφής διάκριση ανάμεσα σε επαγγελματικές μισθώσεις και μισθώσεις κατοικιών, καθώς οι κατοικίες δεν υπάγονται στο ψηφιακό τέλος, ούτε όταν μαζί με την κατοικία μισθώνονται ενιαία αποθήκη ή θέση στάθμευσης. αν όμως τμήμα της κατοικίας χρησιμοποιείται για επαγγελματικούς σκοπούς, το τέλος επιβάλλεται αναλογικά στο μέρος αυτό. σε περιπτώσεις υπεκμίσθωσης κατοικίας, η αρχική μισθωτική σύμβαση εξετάζεται αυτοτελώς. η απαλλαγή από το ψηφιακό τέλος για μισθώσεις κατοικίας ισχύει ακόμη και όταν η μίσθωση πραγματοποιείται από επιχείρηση για τη στέγαση υπαλλήλων της, ενώ μεμονωμένη μίσθωση αποθήκης ή χώρου στάθμευσης από ιδιώτη επίσης δεν υπάγεται. ο υπόχρεος δηλώνει το μίσθωμα στη δήλωση εισοδήματος προκειμένου να βεβαιωθεί η καταβολή του τέλους και τυχόν πιστωτικός φόρος συμψηφίζεται με το οφειλόμενο ψηφιακό τέλος, ανάλογα με την περίπτωση.
Ταυτόχρονα, διευκρινίζεται ότι δεν επιβάλλεται ψηφιακό τέλος στις μεταβιβάσεις ακινήτων, καθώς οι πράξεις αυτές υπάγονται ήδη σε άλλους φόρους, όπως ο φόρος μεταβίβασης ακινήτων, και η υπαγωγή τους σε αυτούς αποκλείει την παράλληλη επιβολή του ψηφιακού τέλους. Ειδικές ρυθμίσεις προβλέπονται για συναλλαγές που πραγματοποιούνται σε υποθηκοφυλακεία και κτηματολογικά γραφεία. στην περίπτωση μεταγραφής μίσθωσης διάρκειας άνω των εννέα ετών επιβάλλεται πάγιο ψηφιακό τέλος με συντελεστή 1,20% επί του συνόλου των μισθωμάτων της σύμβασης, το οποίο καταβάλλεται εφάπαξ, μέσω του συμβολαιογράφου που συντάσσει τη σύμβαση. για την εγγραφή υποθήκης ή τη μετατροπή προσημείωσης σε υποθήκη, είτε βάσει νόμου είτε κατόπιν δικαστικής απόφασης, επιβάλλεται ψηφιακό τέλος με συντελεστή 3,60%, ανεξάρτητα από την προέλευση της οφειλής που εξασφαλίζεται. υπόχρεος για την απόδοση του τέλους είναι αυτός που αιτείται την πράξη, με έκδοση ηλεκτρονικού παραβόλου. δεν επιβάλλεται όμως ψηφιακό τέλος σε υποθήκες που εγγράφονται για την εξασφάλιση βεβαιωμένων οφειλών προς τη φορολογική διοίκηση ή προς φορείς κοινωνικής ασφάλισης, σε υποθήκες υπέρ πρακτόρων εθνικού λαχείου για το αντίτιμο των γραμματίων, καθώς και σε υποθήκες ή τροπές προσημειώσεων που εξασφαλίζουν δάνεια από χρηματοπιστωτικό ίδρυμα ή ομολογιακό δάνειο.
Αναλυτικές είναι οι ρυθμίσεις για τις τραπεζικές πράξεις, ιδίως όσες αφορούν τα δάνεια. Προβλέπεται η επιβολή ψηφιακού τέλους συναλλαγής στα δάνεια, μέχρι ποσού 150.000 ευρώ ανά δάνειο. Το τέλος αυτό επιβάλλεται σε δάνεια έντοκα ή άτοκα, σε πιστώσεις που εξομοιώνονται με δάνεια, συμπεριλαμβανομένων των πιστωτικών καρτών, καθώς και σε περιπτώσεις όπου ανεξόφλητες οφειλές μετατρέπονται σε νέο δάνειο, εφόσον το αρχικό δάνειο δεν είχε υπαχθεί στο ψηφιακό τέλος ή είχε νόμιμα απαλλαγεί. οι κεφαλαιοποιημένοι συμβατικοί τόκοι θεωρούνται νέο κεφάλαιο και υπάγονται στο τέλος. αντίθετα, δεν καταλαμβάνονται μορφές πίστωσης όπως η χρηματοδοτική μίσθωση, το factoring, τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα, οι συμφωνίες επαναγοράς (repos), ο δανεισμός τίτλων και οι πωλήσεις επί πιστώσει, όταν οι πράξεις αυτές υπάγονται σε ΦΠΑ ή σε φόρο χρηματιστηριακών συναλλαγών. απαλλάσσονται από το ψηφιακό τέλος τα δάνεια και οι πιστώσεις όταν συμβάλλεται εποπτευόμενο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, τα ομολογιακά δάνεια, τα δάνεια που χορηγούνται από αλλοδαπές τράπεζες, καθώς και τα δάνεια που καταβάλλονται σε μόνιμη εγκατάσταση στην αλλοδαπή, συνδεόμενη με τη δραστηριότητά της. απαλλαγή προβλέπεται επίσης για χρηματοδοτήσεις μέσω της ελληνικής αναπτυξιακής τράπεζας. τροποποιήσεις όρων δανειακών συμβάσεων χωρίς αύξηση του κεφαλαίου ή χωρίς μεταβολή των συμβαλλομένων δεν υπάγονται στο ψηφιακό τέλος.
Η εγκύκλιος καθορίζει διαφορετικούς συντελεστές ανάλογα με τη σχέση και την ιδιότητα των συμβαλλόμενων στα δάνεια. Σε δάνειο μεταξύ φυσικών προσώπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα, όταν η χορήγηση του δανείου αφορά αποκλειστικά σκοπούς που συνδέονται με την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, επιβάλλεται ψηφιακό τέλος με συντελεστή 2,40%. Ο ίδιος συντελεστής 2,40% επιβάλλεται σε δάνειο στο οποίο τουλάχιστον ένας από τους συναλλασσόμενους είναι κεφαλαιουχική ή προσωπική εταιρεία, που έχει συσταθεί στην ημεδαπή ή στην αλλοδαπή, καθώς και σε δάνεια μεταξύ του δημοσίου ή φορέα της γενικής κυβέρνησης και κεφαλαιουχικής ή προσωπικής εταιρείας. σε δάνειο μεταξύ ιδιωτών επιβάλλεται συντελεστής 3,60%, ο οποίος εφαρμόζεται και σε δάνεια μεταξύ νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, σε δάνεια μεταξύ δημοσίου και νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, σε δάνεια ιδιώτη με νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου, σε δάνεια αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας με ιδιώτη ή με άλλη αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, καθώς και σε δάνεια μεταξύ φυσικών προσώπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα όταν η χορήγηση του δανείου δεν σχετίζεται με την επιχειρηματική τους δραστηριότητα.
Ιδιαίτερο καθεστώς προβλέπεται για καταθέσεις και αναλήψεις. Επιβάλλεται ψηφιακό τέλος συναλλαγής στις καταθέσεις και αναλήψεις που πραγματοποιούνται από και προς νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες, όταν οι κινήσεις αυτές γίνονται από εταίρους, μετόχους ή άλλα συνδεδεμένα πρόσωπα, εκτός του πλαισίου ειδικής σύμβασης και όχι ως απολήψεις έναντι κερδών εντός της διαχειριστικής περιόδου. Οι πράξεις αυτές πρέπει να αποδεικνύονται μόνο με λογιστική εγγραφή ή άλλο ισοδύναμο έγγραφο. αν, μέσα στο ίδιο φορολογικό έτος, οι αναλήψεις των μετόχων ή των εταίρων υπερβούν τα αναλογούντα κέρδη, η διαφορά υπάγεται σε ψηφιακό τέλος, το οποίο αποδίδεται έως το τέλος του επόμενου μήνα από την έγκριση των οικονομικών καταστάσεων από τη γενική συνέλευση. εξαιρούνται οι καταθέσεις που γίνονται για μελλοντική αύξηση μετοχικού ή εταιρικού κεφαλαίου, υπό την προϋπόθεση ότι τα ποσά αυτά δεν χρησιμοποιηθούν για άλλο σκοπό. δεν επιβάλλεται τέλος στις καταθέσεις σε ή στις αναλήψεις από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και αλλοδαπές τράπεζες. όταν το νομικό πρόσωπο ή η νομική οντότητα είναι κεφαλαιουχική ή προσωπική εταιρεία, ημεδαπή ή αλλοδαπή, επιβάλλεται συντελεστής ψηφιακού τέλους 1,20%.
Το ψηφιακό τέλος καταλαμβάνει επίσης δανειακούς, δοσοληπτικούς, τρεχούμενους και αλληλόχρεους λογαριασμούς, μέσω των οποίων πραγματοποιούνται συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών, επιχειρήσεων ή άλλων φορέων. δεν υπάγονται στο τέλος λογαριασμοί όπου ένα από τα μέρη είναι πιστωτικό ίδρυμα ή αλλοδαπή τράπεζα. το τέλος υπολογίζεται ανά φορολογικό έτος, επί του μεγαλύτερου χρεωστικού ή πιστωτικού υπολοίπου της χρήσης, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη υπόλοιπο που μεταφέρεται από προηγούμενη χρήση και χωρίς τους τόκους. προβλέπεται συντελεστής 2,40% όταν όλοι οι συναλλασσόμενοι είναι επιχειρηματίες και ο λογαριασμός εξυπηρετεί αποκλειστικά την επιχειρηματική ή επαγγελματική τους δραστηριότητα ή όταν ένα από τα μέρη είναι εταιρεία. σε κάθε άλλη περίπτωση, για τους λογαριασμούς αυτούς επιβάλλεται συντελεστής 3,60%.
Τέλος, για τις τραπεζικές επιταγές προβλέπεται η επιβολή ψηφιακού τέλους στα ειδικά πινάκια στα οποία υποχρεωτικά καταγράφονται οι επιταγές που προσκομίζονται σε πιστωτικά ιδρύματα εγκατεστημένα στην ελλάδα για είσπραξη, ενεχυρίαση ή φύλαξη. το τέλος αυτό έχει συντελεστή τρία τοις χιλίοις και υπολογίζεται επί της συνολικής αξίας των επιταγών που καταχωρίζονται στο οικείο πινάκιο. υποκείμενος στο τέλος είναι ο κομιστής της επιταγής, ενώ υπόχρεο για την υποβολή της δήλωσης και την απόδοση του ψηφιακού τέλους είναι το πιστωτικό ίδρυμα στο οποίο προσκομίζονται οι επιταγές.
