Η κοινωνία δεν χρειάζεται εχθρούς. Ή, τουλάχιστον, όχι περισσότερους από όσους ήδη έχει. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ωστόσο, παραμένει σταθερά πρόθυμος να ανακαλύψει μερικούς ακόμα – πρόχειρους, εύκολους και κατά προτίμηση ανήμπορους να απαντήσουν.
Στο πρόσφατο κεφάλαιο αυτής της μακράς παράδοσης, στο στόχαστρο μπαίνουν οι εκπαιδευτικοί. Αιτία, η «αξιολόγηση», με επίκεντρο την περιβόητη «επαρκή επίδοση» και «υπηρεσιακή συνέπεια». Είναι, φυσικά, ηθικά ευχάριστο να παρουσιάζεται μια μεταρρύθμιση ως προσπάθεια για ποιότητα. Όμως όταν έχει προηγηθεί η απαξίωση των καθαριστριών, των σχολικών φυλάκων, των διοικητικών υπαλλήλων και γενικά κάθε «μικρού» κρατικού λειτουργού, γίνεται πια φανερό: δεν είναι η ποιότητα ο στόχος. Είναι η αποδόμηση του δημόσιου χώρου.
Θυμίζουμε: ως υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης το 2013, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν δίστασε να στοχοποιήσει ως «βαρίδια του κράτους» ακόμα και τις σχολικές καθαρίστριες. Παράδοξο; Ίσως όχι, αν αναλογιστεί κανείς ότι εκείνη την εποχή διεκδικούσε την «πρωτιά στις απολύσεις» με ανταγωνιστή τον Άδωνι Γεωργιάδη, τότε υπουργό Υγείας, μέσα στο κλίμα των μνημονίων, της τρόικας και του Σόιμπλε.
Το γεγονός ότι στο γραφείο του απασχολούνταν σύμβουλος με πλαστό πτυχίο ήταν, προφανώς, μια λεπτομέρεια. Μικρά παραπτώματα συμβαίνουν ακόμη και στις καλύτερες οικογένειες.
Τώρα, αξιολόγηση… αλλά ποια;
Σήμερα, επανέρχεται η ίδια λογική, ντυμένη με μοντέρνο μανδύα. Ο στόχος είναι, υποτίθεται, η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών. Όμως στην πραγματικότητα, πρόκειται για ένα θεατρικό έργο χωρίς ουσία.
Από τους περίπου 130.000 εκπαιδευτικούς, μόλις 22.000 συμμετείχαν στην αξιολόγηση. Και από αυτούς, μόλις 6 (ολογράφως: έξι!) κρίθηκαν ότι χρειάζονται επανακατάρτιση. Αν αυτό είναι δείγμα “ουσιαστικής διαδικασίας”, τότε οι αριθμοί είναι εξόχως ειρωνικοί: 32.000 χαμένες διδακτικές ώρες, 5 εκατομμύρια ευρώ κόστος, και ένα θεσμικό φιάσκο που προκάλεσε η ίδια η κυβέρνηση.
Τα στοιχεία αυτά παρουσίασε πρόσφατα στον σταθμό DION της Κεντρικής Μακεδονίας ο ομότιμος καθηγητής Παιδαγωγικής του ΑΠΘ, Γιώργος Τσιάκαλος.
Η προσωπική αξιολόγηση εκπαιδευτικών δεν εφαρμόζεται ευρέως στην Ευρώπη. Αντίθετα, το βάρος πέφτει στη λειτουργία του σχολείου ως κοινότητας: σε επίπεδο οργάνωσης, συμμετοχής, συνθηκών μάθησης. Αν μια φινλανδική επιτροπή έμπαινε στις τουαλέτες πολλών ελληνικών σχολείων, πιθανότατα θα καλούσε την Υγειονομική Υπηρεσία και θα πρότεινε λουκέτο.
Αν διαπίστωνε ότι οι δάσκαλοι και οι γονείς βάζουν από την τσέπη τους για χαρτιά και μελάνια, θα αναρωτιόταν γιατί ο υπουργός Παιδείας δεν βρίσκεται υπό απολογία.
Γιατί, λοιπόν, όλη αυτή η επιμονή σε μια τόσο αναποτελεσματική και κοστοβόρα διαδικασία; Διότι εξυπηρετεί έναν πολύ πιο βολικό στόχο: να μετατεθεί η ευθύνη για τα προβλήματα της Παιδείας στους εκπαιδευτικούς. Η κυβέρνηση γλιτώνει έτσι από την ανάγκη να εξηγήσει γιατί μειώνει δαπάνες, γιατί εγκαταλείπει σχολεία, γιατί αφήνει τα παιδιά χωρίς δασκάλους μέχρι τον Νοέμβρη, ή γιατί ετοιμάζει άλλη μια ιδιωτικοποίηση με όρους outsourcing.
Η αξιολόγηση δεν είναι πρόβλημα. Το πώς και γιατί εφαρμόζεται, είναι.
Ο λαός δεν τρώει πια κουτόχορτο
Οι γονείς, οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί δεν είναι πια εύκολα θύματα. Η υποτιθέμενη «μεταρρύθμιση» δεν μπορεί να καλύψει ότι το Δημόσιο αποδομείται, ο δημόσιος χώρος απονεκρώνεται και το σχολείο μετατρέπεται από πυρήνας κοινωνικής κινητικότητας σε πεδίο πειραματισμών.
Η Παιδεία δεν έχει ανάγκη από εχθρούς. Έχει ανάγκη από στήριξη, δομές και σεβασμό. Και αυτό το ξέρει κάθε πολίτης που έχει περάσει έστω μία φορά την πόρτα ενός δημόσιου σχολείου.
