Στην Ελλάδα τίθεται σε αμφιβολία η ασφάλεια του ηλεκτρικού δικτύου μετά τα πρόσφατα γεγονότα στην Ισπανία, όπου ένα μαζικό blackout άφησε εκατομμύρια πολίτες χωρίς ρεύμα. Οι αρμόδιοι της Ισπανίας απέδωσαν την κρίση στις ακραίες θερμοκρασίες και στα φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής, εξηγώντας ότι τέτοιες συνθήκες δυσχεραίνουν τη διαχείριση του φορτίου του δικτύου. Στην Ελλάδα, η νέα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ), οι κ.κ. Παπασταύρου και Τσιάφος, ενημερώθηκαν για τον κίνδυνο διακοπής ηλεκτροδότησης κατά την τελετή παράδοσης-παραλαβής από τον απερχόμενο υπουργό Θεόδωρο Σκυλακάκη, ο οποίος σημείωσε ότι η χαμηλή ζήτηση κατά τις ημέρες του Πάσχα περιόρισε τους κινδύνους.
Τη Δευτέρα 21 Απριλίου, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ επισκέφθηκε το Εθνικό Κέντρο Ελέγχου Ενέργειας του ΑΔΜΗΕ στον Άγιο Στέφανο, προκειμένου να ευχαριστήσει το προσωπικό που είναι επιφορτισμένο με την ασφάλεια και σταθερότητα του συστήματος ηλεκτροδότησης, αναγνωρίζοντας τον κρίσιμο ρόλο τους στην αποφυγή ενός blackout.
Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι διαφορετική από τις επίσημες δηλώσεις. Η αποφυγή διακοπής ρεύματος δεν αποτελεί αποτέλεσμα μόνον της υπερπροσπάθειας του προσωπικού του ΑΔΜΗΕ και του Εθνικού Κέντρου Ελέγχου, ούτε μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά στα κλιματικά φαινόμενα, όπως συνέβη στην Ισπανία. Η αποφυγή ενός blackout στηρίζεται πρωτίστως στην τεχνολογία που διασφαλίζει τη σταθερότητα του ηλεκτρικού δικτύου. Στην Ελλάδα, το δίκτυο του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ στερείται κρίσιμων τεχνολογικών αναβαθμίσεων, όπως οι σύγχρονοι πυκνωτές (SVC – Static Var Compensators), οι οποίοι ρυθμίζουν και ελέγχουν την τάση του δικτύου, αυξάνοντας ή μειώνοντας την ηλεκτρική τάση ώστε να αποτραπούν διακοπές.
Σε ό,τι αφορά τη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ, παρά την εμπιστοσύνη που της δείχνει η κυβέρνηση, και ενώ ο Μανούσος Μανουσάκης, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος από το 2017, έχει παραμείνει στη θέση του έως το 2029, δεν έχει αναληφθεί καμία πρωτοβουλία για την εγκατάσταση των σύγχρονων πυκνωτών, στοιχείο που θέτει σε κίνδυνο την ευστάθεια του δικτύου.
Η ανάγκη για τέτοιες τεχνολογικές λύσεις γίνεται ακόμη πιο επιτακτική λόγω της αυξανόμενης διείσδυσης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ηλεκτρικό σύστημα. Τα φωτοβολταϊκά και οι ανεμογεννήτριες καλύπτουν πλέον περίπου το 50% της συνολικής παραγωγής ρεύματος. Ωστόσο, οι μεταβολές στην ένταση του ανέμου ή στην ηλιακή ακτινοβολία δημιουργούν αστάθεια στην παραγωγή, γεγονός που απαιτεί σύγχρονη τεχνολογία για να διατηρηθεί η ισορροπία μεταξύ ζήτησης και προσφοράς. Η απουσία αυτών των τεχνολογικών λύσεων αυξάνει τον κίνδυνο διακοπών.
Αν και η κυβέρνηση εμπιστεύεται τη διοίκηση του ΑΔΜΗΕ, διαμηνύει ότι θα αναλάβει πλήρως την πολιτική ευθύνη εάν προκληθεί blackout. Ωστόσο, το κυβερνητικό επιτελείο καλείται να κατανοήσει άμεσα την τεχνολογία των σύγχρονων πυκνωτών, καθώς οι δικαιολογίες περί κλιματικής αλλαγής δεν επαρκούν πλέον.
Σημαντικό ρόλο στην προώθηση της τεχνολογικής αναβάθμισης έχει η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), η οποία έχει δώσει το «πράσινο φως» για την εγκατάσταση σύγχρονων πυκνωτών στον ΑΔΜΗΕ τους τελευταίους 18 μήνες. Παρόλα αυτά, η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ δεν έχει προχωρήσει σε διαγωνισμό ή άλλες ενέργειες για την υλοποίηση του έργου, αφήνοντας το δίκτυο ευάλωτο.
Από την πλευρά της, η ΔΕΗ σχεδιάζει επενδύσεις ύψους 300 εκατ. ευρώ σε σύγχρονους πυκνωτές, ειδικά στον ΑΗΣ Καρδιάς, με στόχο την αναβάθμιση των παλαιών γεννητριών των Μονάδων 3 και 4 ώστε να λειτουργήσουν ως πυκνωτές που συμβάλλουν στη σταθεροποίηση του συστήματος υπερυψηλής τάσης. Η τεχνολογία αυτή ενσωματώνει έναν σφόνδυλο στον άξονα των γεννητριών, ο οποίος λειτουργεί ως βαρίδι και επιτρέπει την ρύθμιση της τάσης και της συχνότητας. Η επένδυση, που έχει ξεκινήσει διαδικασία ανάθεσης μετά την ολοκλήρωση των απαιτούμενων αδειοδοτήσεων, θεωρείται τεχνοοικονομικά βέλτιστη για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας του δικτύου.
Τέλος, οι σύγχρονοι πυκνωτές, όπως αυτοί που προμηθεύει η Metlen για λογαριασμό της RWE Generation UK PLC, αποτελούν βασικό στοιχείο για την ανάπτυξη των ΑΠΕ και την εξισορρόπηση της ισχύος στα δίκτυα ηλεκτροδότησης. Δεν καταναλώνουν καύσιμα ούτε παράγουν εκπομπές CO₂, καθιστώντας τους μια βιώσιμη και αποδοτική λύση για τη σταθερότητα των ηλεκτρικών συστημάτων, ιδίως σε εποχές που η ενέργεια από ΑΠΕ κυριαρχεί.
Η Ελλάδα καλείται άμεσα να επενδύσει σε αυτή την τεχνολογία ώστε να αποτρέψει κίνδυνο μαζικών διακοπών ρεύματος, εξασφαλίζοντας την ενεργειακή ασφάλεια και την ομαλή λειτουργία της χώρας.
