Η παιδική ηλικία, με τις εμπειρίες που φέρει, διαμορφώνει την ψυχολογική μας βάση και επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ενήλικη ζωή μας. Το να μας φωνάζουν συχνά από μικρούς μπορεί να έχει βαθιές συνέπειες στην αυτοεκτίμηση, την ψυχική μας υγεία και τη συμπεριφορά μας ως ενήλικες. Οι οικογένειες έχουν διαφορετικούς τρόπους να χειρίζονται τις συγκρούσεις, αλλά όταν η αντιπαράθεση γίνεται συχνή και εκφοβιστική, το αποτέλεσμα είναι βλαπτικό. Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε ασταθείς οικογενειακές σχέσεις, συνδέουν τη σύγκρουση με το αίσθημα ανασφάλειας, κάτι που επηρεάζει την αυτοεκτίμηση και τις μελλοντικές τους σχέσεις.
Ας εξετάσουμε 10 συνήθη ψυχολογικά προβλήματα και συνέπειες που μπορεί να βιώσουν οι ενήλικες που δέχτηκαν συνεχείς φωνές κατά την παιδική τους ηλικία:
1. Αίσθημα ανάξιου ή ανεπαρκούς
Οι ενήλικες που υπήρξαν στόχοι της γονεϊκής οργής τείνουν να έχουν δυσκολία στην αναγνώριση της αξίας τους. Συχνά, συνδέουν την αγάπη με την επιτυχία ή τη συμμόρφωση με τις προσδοκίες των άλλων. Αυτή η εσωτερική κριτική τους οδηγεί να πιστεύουν ότι δεν αξίζουν αγάπη ή σεβασμό. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να παραμένουν σε αδιέξοδες καταστάσεις ή σχέσεις, μη πιστεύοντας ότι αξίζουν κάτι καλύτερο. Το να αμφισβητούν τα μοτίβα σκέψης τους και να αναγνωρίζουν την αξία τους μπορεί να τους βοηθήσει να χτίσουν μια θετική αίσθηση αυτοεκτίμησης.
2. Αυξημένο άγχος και υπερ-επαγρύπνηση
Η παιδική τους ηλικία γεμάτη από φωνές και ένταση μπορεί να δημιούργησε μια συνεχή αίσθηση άγνοιας και ανασφάλειας. Ως ενήλικες, οι άνθρωποι αυτοί ζουν σε μια κατάσταση μόνιμου άγρυπνου, έτοιμοι για την επόμενη κρίση ή θυμό. Αυτή η υπερβολική ετοιμότητα μπορεί να τους εξαντλήσει συναισθηματικά. Η ενσυνειδητότητα (mindfulness) μπορεί να βοηθήσει στην ηρεμία του νου και στην επανασύνδεση με τα συναισθηματικά τους τοπία, μειώνοντας έτσι το άγχος και ενισχύοντας την ικανότητα να διαχειρίζονται τις αρνητικές σκέψεις.
3. Δυσκολία στην κατανόηση των συναισθημάτων
Τα παιδιά που μεγάλωσαν με συχνές φωνές συχνά δεν έμαθαν να διαχειρίζονται και να κατανοούν τα συναισθήματά τους. Ο θυμός και η ένταση των γονέων τους τους εμπόδισαν να κατανοήσουν πώς να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν τα συναισθήματά τους με υγιή τρόπο. Ως ενήλικες, η έλλειψη συναισθηματικής νοημοσύνης μπορεί να δημιουργήσει αίσθημα αποσύνδεσης. Η εκμάθηση του να αποδέχονται και να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους είναι το πρώτο βήμα για την ψυχική τους επούλωση.
4. Αίσθημα ελαττωματικού ατόμου
Αυτό το συνεχές αίσθημα ότι κάτι δεν πάει καλά με τους ίδιους μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της ντροπής που συσσωρεύεται από την παιδική ηλικία. Οι συνεχείς επικρίσεις και η απόρριψη των γονέων οδηγούν τα παιδιά σε μια αίσθηση ανεπάρκειας και ντροπής, η οποία μπορεί να διαρκέσει και στην ενήλικη ζωή. Η αποδοχή και η αγάπη προς τον εαυτό τους είναι κρίσιμη για να ξεπεράσουν αυτό το αίσθημα και να συνειδητοποιήσουν ότι η ανθρώπινη ατέλεια δεν είναι κάτι για το οποίο πρέπει να ντρέπονται.
5. Τελειομανία και αυστηρές προσδοκίες
Για τα παιδιά που υπήρξαν συχνά στόχος του θυμού των γονιών τους, η επιτυχία και η τελειότητα γίνονται ο μόνος τρόπος να αποφύγουν την αποδοκιμασία. Ως ενήλικες, η τελειομανία μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική πίεση και αυτοκριτική, καθώς πιστεύουν ότι μόνο η τελειότητα τους εξασφαλίζει την αποδοχή. Η δυσκολία να αποδεχτούν τις ατέλειές τους μπορεί να τους εμποδίσει να βιώσουν πλήρως τις σχέσεις και την προσωπική τους ανάπτυξη.
6. Αποφυγή συγκρούσεων
Οι ενήλικες που υπήρξαν μάρτυρες συχνών φωνών και εντάσεων στην παιδική τους ηλικία έχουν την τάση να αποφεύγουν τις συγκρούσεις στην ενήλικη ζωή τους. Η σιωπή γίνεται συχνά μια μορφή αυτοπροστασίας, αποφεύγοντας τις δύσκολες συζητήσεις για να μην ξαναβιώσουν την ένταση του παρελθόντος. Ωστόσο, η αποφυγή της αντιπαράθεσης μπορεί να έχει εξίσου τοξικά αποτελέσματα, καταστέλλοντας τις ανάγκες και τα συναισθήματα των άλλων.
7. Προβλήματα εμπιστοσύνης
Η ασυνέπεια των γονιών κατά την παιδική τους ηλικία μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη δυσκολιών εμπιστοσύνης στην ενήλικη ζωή. Όταν τα παιδιά δεν ξέρουν ποτέ αν θα αντιμετωπίσουν την οργή ή την ηρεμία των γονιών τους, αποκτούν δυσκολία στο να ανοίγονται και να εμπιστεύονται τους άλλους αργότερα στη ζωή τους. Η συνεπής και αξιόπιστη συμπεριφορά είναι το κλειδί για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις σχέσεις τους.
8. Φόβος της οικειότητας
Πολλοί ενήλικες που υπήρξαν θύματα φωνών κατά την παιδική τους ηλικία αναπτύσσουν μια ανικανότητα να επιτρέπουν στους άλλους να πλησιάσουν συναισθηματικά. Η έντονη ανάγκη για αυτονομία και προστασία τους αποτρέπει από το να είναι ευάλωτοι, κάτι που τους εμποδίζει να δημιουργήσουν πραγματικές, βαθιές σχέσεις.
9. Υπερβολική επιτυχία και εξάντληση
Ο αγώνας για να αποδείξουν την αξία τους μέσω των επιτυχιών μπορεί να μετατραπεί σε μια παθολογική επιδίωξη υπερεπιτυχίας. Αυτή η ανάγκη για επιβεβαίωση τους οδηγεί σε εξουθένωση και συναισθηματική εξάντληση. Η υπερβολική επιτυχία και η αδιάκοπη πίεση για επιτεύγματα είναι μια συνήθεια που μπορεί να προκαλέσει σοβαρές συνέπειες στην υγεία και την ευημερία τους.
10. Δυσκολία στο να πούνε «όχι»
Η ανάγκη να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις των άλλων, για να αποφύγουν την αποδοκιμασία, τους καθιστά δυστυχείς και εξαντλημένους. Η δυσκολία να θέσουν όρια και να πουν «όχι» τους κάνει να θυσιάζουν τη δική τους ευημερία για να κερδίσουν την έγκριση των άλλων. Αλλά η έλλειψη ορίων οδηγεί σε συναισθηματική εξάντληση και συναισθηματική απογοήτευση.
Η αναγνώριση αυτών των επιπτώσεων είναι το πρώτο βήμα για τη θεραπεία και την αλλαγή. Με υπομονή, αυτογνωσία και βοήθεια, οι ενήλικες μπορούν να επαναπροσδιορίσουν τις πεποιθήσεις και τις συμπεριφορές τους και να δημιουργήσουν πιο υγιείς σχέσεις με τον εαυτό τους και τους άλλους.
