Οι νέες γεωπολιτικές ισορροπίες αναδεικνύουν περιφερειακές δυνάμεις
Οι πρόσφατες συνομιλίες μεταξύ αμερικανών και ρώσων σε τουρκία και σαουδική αραβία υπογραμμίζουν τον αυξανόμενο ρόλο αυτών των χωρών στη διεθνή σκακιέρα, οι δύο μεσανατολικές δυνάμεις αξιοποιούν τη συγκυρία για να εδραιώσουν τη θέση τους ως μεσολαβητές στις παγκόσμιες κρίσεις.
οι ραγδαίες εξελίξεις φέρνουν νέες προκλήσεις
Με τις εξελίξεις να τρέχουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα, η υπόσχεση του Ντόναλντ Τραμπ να τερματίσει τον πόλεμο στην ουκρανία σε εκατό ημέρες μοιάζει λιγότερο απίθανη από ό,τι αρχικά φαινόταν. ωστόσο, το κατά πόσο θα επιτευχθεί συμφωνία με τον βλαντιμίρ πούτιν παραμένει αβέβαιο.
οι ευρωπαίοι στο περιθώριο καθώς οι ΗΠΑ διαμορφώνουν το παιχνίδι
οι αμερικανοί παίρνουν την πρωτοβουλία
Προς το παρόν, καμία δύναμη δεν φαίνεται ικανή να ανακόψει την αμερικανική διπλωματική επέλαση, παρά τις ευρωπαϊκές και ουκρανικές προσπάθειες να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στις συνομιλίες με τη μόσχα. οι επαφές συνεχίζονται με πρωτοβουλία των Ηνωμένων πολιτειών, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να χειρίζεται τις εξελίξεις με αστραπιαία ταχύτητα.
εντατικές συνομιλίες με το κρεμλίνο
Στις 12 φεβρουαρίου, ο αμερικανός πρόεδρος αποκάλυψε ότι είχε εκτενείς συνομιλίες με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, γεγονός που πλέον δεν μένει στο παρασκήνιο αλλά γίνεται ανοιχτά γνωστό. λίγες ημέρες αργότερα, στις 18 φεβρουαρίου, η Σαουδική Αραβία φιλοξένησε υψηλού επιπέδου ρωσοαμερικανικές συνομιλίες με επίκεντρο την ουκρανία και τη γενικότερη εξομάλυνση των διμερών σχέσεων.
διαδοχικές συναντήσεις σε ριάντ και κωνσταντινούπολη
Την πέμπτη, οι συζητήσεις συνεχίστηκαν στην κωνσταντινούπολη, στην κατοικία του αμερικανού γενικού προξένου, επιβεβαιώνοντας ότι η διπλωματία των ΗΠΑ κινείται αδιάκοπα, αφήνοντας την ευρώπη να παρακολουθεί τις εξελίξεις από τη θέση του θεατή.
ΗΠΑ και Ρωσία χαράζουν τη συμφωνία – οι ευρωπαίοι στην απ’ έξω
ενισχυμένος ο ρόλος της μέσης ανατολής
Οι πρόσφατες επαφές μεταξύ αμερικανών και ρώσων σε σαουδική αραβία και τουρκία υπογραμμίζουν την αυξανόμενη διπλωματική επιρροή αυτών των χωρών. με τη σύμφωνη γνώμη ουάσινγκτον και μόσχας, οι δύο περιφερειακές δυνάμεις λειτουργούν πλέον ως βασικοί μεσολαβητές στη διαμόρφωση της επόμενης ημέρας των αμερικανορωσικών σχέσεων.
ο λευκός οίκος βάζει τους ευρωπαίους στο περιθώριο
Η επιλογή της ουάσινγκτον να διεξαγάγει συνομιλίες χωρίς την εμπλοκή των ευρωπαίων στέλνει ένα ηχηρό μήνυμα, δεν είναι αυτοί οι κύριοι παίκτες. η απόφαση αυτή κατέστη σαφής στη διάσκεψη ασφαλείας του μονάχου, όπου οι ευρωπαίοι, ελπίζοντας να συζητήσουν για την Ουκρανία με τους Αμερικανούς, βρέθηκαν απλώς στο περιθώριο. αντί ουσιαστικών διαπραγματεύσεων, ο αντιπρόεδρος τζέι ντι βανς επέλεξε να τους δώσει ένα μάθημα περί ελευθερίας της έκφρασης, αφήνοντάς τους με αμηχανία και απογοήτευση.
οι ευρωπαίοι σε απόγνωση -ο μακρόν δεν έσωσε την κατάσταση
αποτυχημένη διπλωματική αποστολή
Στην προσπάθειά τους να ανακτήσουν τον χαμένο χρόνο και την επιρροή τους, οι ευρωπαίοι ανέθεσαν στον Εμανουέλ Μακρόν την αποστολή να διαπραγματευτεί στον λευκό οίκο στις 24 φεβρουαρίου. όμως, η πρωτοβουλία αυτή αποδείχθηκε άκαρπη. ο γάλλος πρόεδρος, εκτός από ανοργάνωτος, δεν είχε το πολιτικό βάρος για να επηρεάσει τις εξελίξεις και να γεφυρώσει το χάσμα που είχε ήδη δημιουργηθεί.
επικοινωνία χωρίς ουσία
Η επίσκεψή του στη ουάσινγκτον συνοδεύτηκε από μια σκηνοθετημένη επικοινωνιακή επίδειξη, με κάμερες και φωτογραφίες που αποτύπωσαν την ανταλλαγή απόψεων με τον Ντόναλντ Τραμπ. όμως, πίσω από το θέαμα, το διπλωματικό αποτέλεσμα ήταν μηδαμινό. το εξώφυλλο του «paris match» με τον πομπώδη τίτλο «με τον τραμπ δεν μπορείς να είσαι αδύναμος» φάνηκε περισσότερο σαν μια αμήχανη προσπάθεια διάσωσης του γοήτρου του παρά σαν ένδειξη ουσιαστικής προόδου.
οι ουάσινγκτον αποφασίζει -οι ευρωπαίοι παρακολουθούν
ψήφισμα χωρίς την ουκρανική εδαφική ακεραιότητα
Την ώρα που ο Εμανουέλ Μακρόν συζητούσε με τον ντόναλντ τραμπ στον λευκό οίκο, οι Ηνωμένες πολιτείες, σε μια αιφνιδιαστική κίνηση, συντάσσονταν με τη ρωσία σε ψήφισμα του ΟΗΕ για τον τερματισμό του πολέμου στην ουκρανία. εντυπωσιακά, το ψήφισμα δεν περιλάμβανε καμία αναφορά στην εδαφική ακεραιότητα της ουκρανίας, προκαλώντας έντονο προβληματισμό στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. η γαλλία, όπως και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες –με εξαίρεση την ουγγαρία–, αντιτάχθηκαν, αλλά ούτε το παρίσι ούτε το λονδίνο τόλμησαν να χρησιμοποιήσουν βέτο, φοβούμενα την αντίδραση της ουάσινγκτον.
το διπλωματικό φιάσκο του μακρόν
Το πολιτικό επιβεβαίωσε το ρεπορτάζ της «δημοκρατίας» για την αποτυχημένη αποστολή του γάλλου προέδρου στην ουάσινγκτον, χαρακτηρίζοντάς την ως «χάσιμο χρόνου». σύμφωνα με την ανάλυση του μέσου, ο μακρόν όχι μόνο δεν πέτυχε να αποσπάσει εγγυήσεις από τον Ντόναλντ Τραμπ για την ουκρανία, αλλά η επίμονη προσπάθειά του έπεσε στο κενό. οι φιλοδοξίες του γάλλου προέδρου αποδείχθηκαν μακριά από την πραγματικότητα, επιβεβαιώνοντας το διαρκώς μειούμενο βάρος της ευρωπαϊκής διπλωματίας στο παγκόσμιο σκηνικό.
οι ΗΠΑ κλείνουν την πόρτα στους ευρωπαίους – ο μακρόν σε αδιέξοδο
αδιάλλακτη στάση από την ουάσινγκτον
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές, η διοίκηση τραμπ όχι μόνο αγνόησε τα αιτήματα του Εμανουέλ Μακρόν, αλλά απέκλεισε κάθε ενδεχόμενο ευρωπαϊκής συμμετοχής στις διαπραγματεύσεις με τη ρωσία. οι προσπάθειες της ευρωπαϊκής ένωσης να στείλει ειδικό εκπρόσωπο στις συνομιλίες συνάντησαν την απόλυτη αδιαφορία της ουάσινγκτον, καθώς το αίτημα παρέμεινε αναπάντητο, αποκαλύπτοντας την πρόθεση των ηπα να διαχειριστούν το ζήτημα αποκλειστικά με τη μόσχα.
διπλωματικό πλήγμα για τη γαλλία
Οι αμερικανοί αξιωματούχοι δεν έδειξαν καμία διάθεση να συζητήσουν την πρόταση του παρισιού, επιβεβαιώνοντας ότι η κυβέρνηση τραμπ δεν επιθυμεί ευρωπαϊκές παρεμβάσεις στις διαπραγματεύσεις. η στάση αυτή αποτελεί σοβαρή διπλωματική οπισθοδρόμηση για τη γαλλία, η οποία προσδοκούσε μεγαλύτερη στήριξη από την ουάσινγκτον. το μήνυμα είναι σαφές: οι ηνωμένες πολιτείες και η ρωσία χαράζουν τη συμφωνία, αφήνοντας την ευρώπη εκτός παιχνιδιού.
η διπλωματία του λονδίνου σε ελεύθερη πτώση – η Ε.Ε. στο περιθώριο
απογοητευτική συνάντηση στάρμερ – τραμπ
Η προσπάθεια του κιθ στάρμερ να ενισχύσει τη «ειδική σχέση» μεταξύ λονδίνου και ουάσινγκτον κατέληξε σε αποτυχία. αν και ο ντόναλντ τραμπ δείχνει μεγαλύτερη συμπάθεια στον εμανουέλ μακρόν, η κυβέρνησή του, με τον ίλον μάσκ σε πρωταγωνιστικό ρόλο, αντιμετωπίζει με δυσπιστία τους εργατικούς, λόγω της προεκλογικής τους στήριξης στην κάμαλα χάρις. ο στάρμερ, φανερά έξω από τα νερά του, προσπάθησε να εμφανιστεί αισιόδοξος για τη συνεργασία με τις ηπα, όμως η πραγματικότητα τον διέψευσε. όταν αναφέρθηκε στην ουκρανία, ο τραμπ του απάντησε αφοπλιστικά: «η ένταξη της ουκρανίας στο νατο δεν θα συμβεί ποτέ!».
η ευρωπαϊκή ένωση δέχεται άλλο ένα χτύπημα
Η αμηχανία της ευρωπαϊκής διπλωματίας συνεχίστηκε με ένα ακόμα ηχηρό «άδειασμα». η προγραμματισμένη συνάντηση της επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ε.ε., κάγια κάλλας, με τον αμερικανό υπουργό εξωτερικών μάρκο ρούμπιο, ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή. επισήμως, η ακύρωση αποδόθηκε σε «πρόβλημα προγραμματισμού», όμως ανεπίσημα επιβεβαίωσε την εχθρότητα της διοίκησης τραμπ προς την ε.ε., την οποία ο αμερικανός πρόεδρος και η ομάδα του δεν χάνουν ευκαιρία να αγνοούν ή να απαξιώνουν.
ζελένσκι στην ουάσινγκτον – ένα τελευταίο χαρτί που δεν αλλάζει την εξίσωση
διπλωματική μεσολάβηση χωρίς αποτέλεσμα
Η επίσκεψη του βολοντίμιρ ζελένσκι στην ουάσινγκτον την παρασκευή αποτέλεσε την τελευταία προσπάθεια των ευρωπαίων να προσεγγίσουν τον ντόναλντ τραμπ. ο εμανουέλ μακρόν φαίνεται πως μεσολάβησε για να πραγματοποιηθεί η συνάντηση, παρά το γεγονός ότι ο αμερικανός πρόεδρος έχει χαρακτηρίσει πρόσφατα τον ουκρανό ηγέτη «δικτάτορα». η διπλωματική αυτή πρωτοβουλία, όμως, δεν είχε το επιθυμητό αποτέλεσμα, καθώς η πολιτική των ηπα για την ουκρανία παραμένει σταθερά προσανατολισμένη στη μείωση της αμερικανικής εμπλοκής.
συμφωνία για τα σπάνια ορυκτά – μια πύρρειος νίκη
Ο ζελένσκι υπέγραψε συμφωνία για την εκμετάλλευση σπάνιων ορυκτών, ικανοποιώντας ένα βασικό αίτημα της ουάσινγκτον, η οποία αναζητά ανταλλάγματα για τα δισεκατομμύρια που έχει δαπανήσει στην ουκρανία. όμως, αυτή η συμφωνία είναι ελάχιστη σε σχέση με τις στρατηγικές εγγυήσεις που ήλπιζε να αποσπάσει το κιέβο. ο τραμπ, πιστός στη στρατηγική του, επιδιώκει να μεταφέρει το βάρος της ουκρανίας στους ευρωπαίους, χωρίς να παρέχει σαφείς δεσμεύσεις για την ασφάλεια της χώρας. το μήνυμα είναι ξεκάθαρο: η ουκρανία δεν αποτελεί πλέον προτεραιότητα για τις ηνωμένες πολιτείες, και η ευρώπη καλείται να σηκώσει μόνη της το βάρος.
