Δύο εβδομάδες μετά τις εξαγγελίες του υπουργείου Ανάπτυξης για μειώσεις τιμών κατά μέσο όρο 8% σε περισσότερα από 2.000 προϊόντα στα σούπερ μάρκετ, οι καταναλωτές εξακολουθούν να περιμένουν να δουν ουσιαστικό αποτέλεσμα στο πορτοφόλι τους. Παρά τις κυβερνητικές διαβεβαιώσεις για «ανάσα στην αγορά», οι τιμές στα ράφια παραμένουν σταθερές ή και αυξημένες, ενώ πολλές από τις δήθεν μειώσεις αφορούν είδη που ελάχιστα σχετίζονται με τις πραγματικές ανάγκες των νοικοκυριών. Οι μεγάλες αλυσίδες φαίνεται να μην έχουν εφαρμόσει με συνέπεια το μέτρο, ειδικά στα βασικά προϊόντα διατροφής, δημιουργώντας εικόνα αποσύνδεσης μεταξύ ανακοινώσεων και πραγματικότητας.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Mega, οι καταναλωτές διαπιστώνουν σημαντικές διακυμάνσεις τιμών στα προϊόντα που υποτίθεται ότι εντάχθηκαν στο πρόγραμμα μείωσης. Σε αρκετές περιπτώσεις, οι τιμές όχι μόνο δεν μειώθηκαν, αλλά είχαν προηγουμένως αυξηθεί ώστε οι ανακοινωμένες «εκπτώσεις» να φαίνονται μεγαλύτερες. Τα στοιχεία που παρουσιάζονται είναι αποκαλυπτικά: η οικογενειακή συσκευασία μακαρονιών, που τον Σεπτέμβριο κόστιζε 2,86 ευρώ, στις 15 Οκτωβρίου έφτασε τα 4,47 ευρώ και σήμερα πωλείται 4,23 ευρώ. Το κριθαράκι από 0,70 ευρώ ανέβηκε στα 1,38 και κατόπιν υποχώρησε στα 0,99 ευρώ. Το αναψυκτικό του 1,5 λίτρου, που κόστιζε 1,67 ευρώ, σήμερα φτάνει τα 1,97 ευρώ. Τα δημητριακά ανέβηκαν από 2,49 ευρώ σε 4,33, ενώ το σαλάμι αέρος από 9,50 ευρώ ανά κιλό αγγίζει πλέον τα 12,04 ευρώ.
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας, Απόστολος Ραυτόπουλος, «σε πολλά προϊόντα οι τιμές ήταν χαμηλότερες πριν από την εφαρμογή της εθελοντικής μείωσης και στη συνέχεια καταγράφηκαν αυξήσεις». Η επισήμανσή του επιβεβαιώνει πως το μέτρο, αντί να λειτουργήσει ως ανάχωμα στις ανατιμήσεις, φαίνεται να χρησιμοποιήθηκε επικοινωνιακά χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα στην τσέπη του πολίτη.
Την ίδια στιγμή, η λίστα των προϊόντων στα οποία υποτίθεται ότι εφαρμόστηκαν μειώσεις προκαλεί έκπληξη. Αντί για είδη πρώτης ανάγκης, όπως ψωμί, γάλα, όσπρια ή λάδι, περιλαμβάνει προϊόντα που ελάχιστη σχέση έχουν με τις καθημερινές ανάγκες των νοικοκυριών. Ανάμεσά τους βρίσκονται γλυκά του κουταλιού, πασατέμπος, ηλιόσπορος, σταφίδες, φιστίκια, υποβρύχια με γεύση βανίλιας ή μανταρινιού, γαριδάκια, πατατάκια, ποπ κορν, ινδική καρύδα, παστέλια και στραγάλια. Στη λίστα συναντώνται επίσης τσίχλες σε διάφορες γεύσεις, πιγκάλ μπάνιου, σκούπες, φαράσια, ξαραχνιάστρες, φάκες για ποντίκια, πινέλα ξυρίσματος, σφουγγαράκια μακιγιάζ και μανταλάκια.
«Δεν μπορείς να μου έχεις 25 διαφορετικές τσίχλες. Είναι πράγματα χρήσιμα, αλλά δεν είναι πρώτης ανάγκης», σχολίασε χαρακτηριστικά ο κ. Ραυτόπουλος, αποτυπώνοντας την απογοήτευση των καταναλωτών για τη σαφή αναντιστοιχία ανάμεσα στις εξαγγελίες και το περιεχόμενο του μέτρου.
Η πραγματικότητα στα σούπερ μάρκετ δείχνει πως οι τιμές στα βασικά προϊόντα διατροφής εξακολουθούν να πιέζουν τα νοικοκυριά, ενώ οι υποσχέσεις για γενικευμένες μειώσεις παραμένουν ανεφάρμοστες. Αντί για μείωση του κόστους ζωής, οι πολίτες έρχονται αντιμέτωποι με ένα περίπλοκο σύστημα «εθελοντικών εκπτώσεων», που φαίνεται να λειτουργεί περισσότερο ως εργαλείο δημοσίων σχέσεων παρά ως ουσιαστική παρέμβαση στην αγορά. Το αποτέλεσμα είναι ένα γνώριμο σκηνικό: αυξήσεις που βαφτίζονται μειώσεις και προϊόντα πολυτελείας που παρουσιάζονται ως κοινωνική ανακούφιση, την ώρα που τα ψώνια του μήνα γίνονται ολοένα και πιο δυσβάσταχτα για την ελληνική οικογένεια.
