Εδώ και εβδομάδες η δημόσια συζήτηση τροφοδοτείται από σενάρια, φήμες και αναλύσεις για τις επόμενες κινήσεις του Άλέξη Τσίπρα, με επίκεντρο το αν θα αναλάβει πρωτοβουλία που θα αναδιατάξει τον προοδευτικό χώρο και θα επηρεάσει άμεσα Πασόκ, Συριζα και Νέα Αριστερά.
Η συζήτηση έχει πολιτικό βάρος καθώς οι δημοσκοπήσεις εμφανίζουν τον προοδευτικό χώρο πολυδιασπασμένο και αδυνατούντα να ανταγωνιστεί ευθέως την ήδη αποδυναμωμένη Νέα Δημοκρατία, ενώ παράλληλα κρατά μετέωρα τμήματα της δραστηριότητας των κομμάτων που αναμένουν την επιρροή μιας πιθανής κίνησης από τον Πρώην Πρωθυπουργό.
Απαντώντας από το βήμα της Σορβόννης σε ερώτηση φοιτητή, ο Αλέξης Τσίπρας επισήμανε ότι η συζήτηση περί νέου κόμματος διεξάγεται έντονα στα ΜΜΕ αλλά ερήμην του, υπογραμμίζοντας πως τα κόμματα δεν δημιουργούνται από τα πάνω αλλά από τα κάτω και ότι στην παρούσα φάση επιλέγει να συνομιλεί και να αφουγκράζεται τις ανάγκες της κοινωνίας.
Στο ερώτημα για το πώς επιτυγχάνεται πολιτική αλλαγή, περιέγραψε δύο οδούς: είτε οι ηγεσίες αριστεράς και κεντροαριστεράς παραμερίζουν εγωισμούς και αίρουν τον κατακερματισμό, είτε το πολιτικό σκηνικό οδηγείται σε συνολική ανασύνθεση που θα ξεπεράσει τα σημερινά σχήματα.
Η τοποθέτηση ξεκαθαρίζει εν μέρει το τοπίο, καθώς δείχνει ότι ο ίδιος δεν προτίθεται τώρα να προχωρήσει σε άμεση πολιτική κίνηση, ενώ τα σενάρια περί παραίτησης από τη Βουλή δεν αφορούν το παρόν και διαψεύδονται εμφατικά από συνεργάτες του παρά τα επαναλαμβανόμενα δημοσιεύματα.
Παράλληλα, η αξιακού τύπου αναφορά του στον τρόπο γένεσης των κομμάτων αφήνει ανοιχτό πεδίο για την επόμενη φάση, υπενθυμίζοντας ότι βιώσιμοι σχηματισμοί γεννιούνται για να καλύψουν κοινωνική ανάγκη, να εκφράσουν αγωνίες πολιτών και να συμπληρώσουν πολιτικά κενά, άρα να συγκροτήσουν δύναμη ευθέως ανταγωνιστική προς τη Νέα Δημοκρατία του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Στο πλαίσιο αυτό έθεσε ως δυνατότητες είτε τη συμπόρευση Πασόκ, Συριζα, Νέας Αριστεράς και άλλων δυνάμεων είτε την ανασύνθεση του σκηνικού, μια διαδικασία που προϋποθέτει κοινωνική δυναμική, εναλλακτικό πολιτικό και προγραμματικό σχέδιο και ηγετική προσωπικότητα ικανή να διευρύνει τα ακροατήρια.
Σήμερα καμία από τις τρεις προϋποθέσεις δεν φαίνεται να ικανοποιείται επαρκώς, με αποτέλεσμα κάθε εγχείρημα να κινδυνεύει να αποδειχθεί αδύναμο ή θνησιγενές, ακόμη κι αν ο Αλέξης Τσίπρας, αφουγκραζόμενος την κοινωνία, επέλεγε να καλέσει τις υπάρχουσες δυνάμεις ή να δρομολογήσει νέο φορέα, καθώς χωρίς κοινωνική στήριξη και πειστικό προοδευτικό λόγο ελλοχεύει ο κίνδυνος βαθύτερης πολυδιάσπασης και εσωτερικών ανταγωνισμών.
Ο Πρώην Πρωθυπουργός δείχνει να γνωρίζει εμπόδια και όρους και γι’ αυτό απευθύνει ένα άτυπο τελεσίγραφο στις υπάρχουσες ηγεσίες να ξεκινήσουν συνεννοήσεις, με την προειδοποίηση ότι αν δεν τα καταφέρουν, η ανασύνθεση θα τεθεί στην ημερήσια διάταξη και ο ίδιος θα συνεχίσει να παρακολουθεί και να αφουγκράζεται την κοινωνία.
Ο χρονισμός μιας τέτοιας ανασύνθεσης, πριν ή μετά τις εθνικές κάλπες, παραμένει ασαφής και δεν φαίνεται να διαθέτει ακόμη οριστική απάντηση ούτε από τον ίδιο τον Αλέξη Τσίπρα.
Στο μεταξύ, ο Συριζα είναι η μόνη δύναμη που έχει αποφασίσει καθαρά να επιδιώξει συνεργασίες, με την κεντρική επιτροπή να διατυπώνει χαμηλούς τόνους και συναίνεση στην ανάγκη συμμαχιών, ενώ ο Σωκράτης Φάμελλος ζήτησε άμεσο διάλογο με άλλες δυνάμεις και τερματισμό τοξικών αναφορών κατά πρώην και νυν συντρόφων.
Το Πασόκ προς το παρόν δεν δείχνει πρόθυμο για ισότιμες συνθέσεις, καθώς κυριαρχεί η άποψη ότι συνεργασίες είναι εφικτές μόνο μέσω ένταξης άλλων δυνάμεων στο Πασόκ, αν και η σκληρή πραγματικότητα ωθεί την ηγεσία να αναζητά εναλλακτικές οδούς και συνομιλητές.
Η Νέα Αριστερά εμφανίζει σημάδια διχασμού υπό το βάρος της αδυναμίας να εκφράσει ευρύτερες δυνάμεις, με ορισμένα στελέχη να κοιτούν προς τον Συριζα και άλλα να αναζητούν κατευθύνσεις αριστερότερα, διαμορφώνοντας ένα ρευστό πεδίο όπου η ενδεχόμενη κίνηση του Αλέξη Τσίπρα μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά.
