Στην παραδοχή ότι ο Αλέξης Τσίπρας είναι έτοιμος να ιδρύσει δικό του κόμμα, το οποίο θα συμμετάσχει στις επόμενες εθνικές εκλογές, οδηγείται πλέον ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, έστω κι αν ο ίδιος ο πρώην πρωθυπουργός αποφεύγει προς το παρόν να το δηλώσει ανοιχτά. Η παραδοχή αυτή έγινε εμφανής κατά τη χθεσινή συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας, όπου ο πρόεδρος του κόμματος, Σωκράτης Φάμελλος, τάχθηκε ανοιχτά υπέρ της εκλογικής συμπόρευσης με τον Αλέξη Τσίπρα, παρότι έχουν περάσει μόλις λίγες εβδομάδες από την αποχώρησή του από την Κοινοβουλευτική Ομάδα.
Το μήνυμα που εκπέμφθηκε από την Κουμουνδούρου ήταν σαφές: ο ΣΥΡΙΖΑ αντιλαμβάνεται πως χωρίς τον Αλέξη Τσίπρα κινδυνεύει να οδηγηθεί σε πολιτική αφάνεια. Η αποδυνάμωση του κόμματος αποτυπώνεται πλέον και στα στοιχεία των δημοσκοπήσεων, καθώς σύμφωνα με την τελευταία μέτρηση της Metron Analysis η πρόθεση ψήφου βρίσκεται στο οριακό 4,9%, ποσοστό που υποδηλώνει υπαρξιακή κρίση για ένα κόμμα που μόλις πριν από δύο χρόνια είχε λάβει 17,83% στις εθνικές εκλογές. Η προοπτική δημιουργίας νέου πολιτικού σχηματισμού από τον πρώην πρωθυπουργό επιτείνει ακόμη περισσότερο τον κίνδυνο διάσπασης και πολιτικής συρρίκνωσης.
Ο Σωκράτης Φάμελλος, αναγνωρίζοντας τη βαρύτητα της αποχώρησης του προκατόχου του, τόνισε πως η παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα αποτελεί καθοριστικό γεγονός για τον ευρύτερο προοδευτικό χώρο και διαμορφώνει νέα πολιτικά δεδομένα που δεν μπορούν να αγνοηθούν. Υπενθύμισε ότι υπό την ηγεσία του, ο ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να μετατραπεί σε κόμμα εξουσίας, να κυβερνήσει τη χώρα και να ανατρέψει ισορροπίες τεσσάρων δεκαετιών μεταπολιτευτικής πολιτικής κυριαρχίας. Ο ίδιος ο Φάμελλος υπήρξε υπουργός στην κυβέρνηση Τσίπρα, γεγονός που προσδίδει στο σημερινό του κάλεσμα για συμπόρευση επιπλέον πολιτικό βάρος.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ σημείωσε ότι, ανεξάρτητα από τις διαφορετικές οπτικές που μπορεί να υπάρχουν, η σχέση του κόμματος με τον Αλέξη Τσίπρα δεν μπορεί να είναι αντιπαραθετική. Όπως τόνισε, οι παράλληλες πορείες τους πρέπει να συγκλίνουν σε έναν κοινό στόχο: τη δημιουργία ενός ισχυρού προοδευτικού πόλου, ικανού να εκφράσει τη μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία και να υπερβεί τις διαχωριστικές γραμμές της παραδοσιακής Αριστεράς. Στο πλαίσιο αυτό, έκανε λόγο για την ανάγκη συγκρότησης προγραμματικής πρότασης που θα στηρίζεται στις αρχές και τις αξίες της Αριστεράς και θα προσφέρει αξιόπιστη εναλλακτική απέναντι στη Νέα Δημοκρατία.
«Στις επόμενες εκλογές», δήλωσε χαρακτηριστικά, «είναι απαραίτητο οι πολίτες να έχουν μια ισχυρή προοδευτική επιλογή απέναντι στη δεξιά διακυβέρνηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να έχει δημιουργικό και συνθετικό ρόλο, να λειτουργήσει ως επιταχυντής εξελίξεων και να αναλάβει πρωτοβουλίες που θα ενισχύσουν τη δυναμική του προοδευτικού χώρου σε όλα τα επίπεδα – από τη Βουλή και την αυτοδιοίκηση έως τα κινήματα και τις τοπικές κοινωνίες».
Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν έντονη ένταση στη συνεδρίαση, καθώς ο Παύλος Πολάκης φέρεται να αντέδρασε οξύτατα, λέγοντας ότι «αυτό είναι διάσπαση», με τον Φάμελλο να απαντά πως πρόκειται για αναγκαία πολιτική προσαρμογή και όχι για διάσπαση. Η αντιπαράθεση αυτή ανέδειξε το βάθος της κρίσης που διαπερνά το κόμμα και την αμηχανία με την οποία αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο μιας οριστικής αποχώρησης του πρώην ηγέτη του και της δημιουργίας νέου πολιτικού φορέα.
Μέσα σε αυτό το ρευστό πολιτικό σκηνικό, ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητά του και να αποφασίσει αν θα πορευθεί ως αυτόνομη δύναμη ή αν θα επιχειρήσει τη συμπόρευση με τον Τσίπρα σε ένα νέο σχήμα που θα διεκδικήσει τον χώρο της Κεντροαριστεράς. Το κόμμα βρίσκεται πλέον ενώπιον μιας υπαρξιακής επιλογής: είτε θα παραμείνει εγκλωβισμένο στη συρρίκνωση και την εσωστρέφεια, είτε θα επιχειρήσει έναν επώδυνο αλλά ίσως σωτήριο μετασχηματισμό που θα του επιτρέψει να παραμείνει στο πολιτικό προσκήνιο.
Το ζητούμενο, ωστόσο, είναι αν ο ΣΥΡΙΖΑ διαθέτει την πολιτική ωριμότητα και τη στρατηγική διορατικότητα να προχωρήσει σε αυτή τη μετάβαση. Η κοινωνική του βάση παραμένει ρευστή, η αξιοπιστία του έχει τρωθεί και τα ερωτήματα για την ηγεσία του παραμένουν ανοιχτά. Σε κάθε περίπτωση, η πιθανή κάθοδος ενός νέου κόμματος υπό τον Αλέξη Τσίπρα φαίνεται πως αναγκάζει την Κουμουνδούρου να επανεξετάσει ριζικά τη θέση της στον πολιτικό χάρτη και να αποφασίσει αν θα σταθεί απέναντι ή δίπλα στον άνθρωπο που τη μετέτρεψε από κόμμα διαμαρτυρίας σε δύναμη εξουσίας.
