Σε μια εξέλιξη που επαναχαράσσει τον χάρτη των μεταφορών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, Ελλάδα, Βουλγαρία και Ρουμανία υπέγραψαν την Τετάρτη στις Βρυξέλλες την τριμερή συμφωνία για τον «Κάθετο Διάδρομο», έναν κομβικό σιδηροδρομικό και οδικό άξονα που θα ενώνει τις τρεις χώρες μέσω Αλεξανδρούπολης, ενισχύοντας καταλυτικά τη διασυνοριακή συνεργασία. Το μνημόνιο, έργο υψηλής γεωπολιτικής και οικονομικής βαρύτητας, υπέγραψαν ο Επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού Απόστολος Τζιτζικώστας, ο Έλληνας υφυπουργός Υποδομών Κωνσταντίνος Κυρανάκης, ο Βούλγαρος αναπληρωτής πρωθυπουργός Γκρόζνταν Καρατζόφ και ο Ρουμάνος υφυπουργός Μεταφορών Ιονουτ Κριστιάν Σεβόιου.
Στην ομιλία του, ο κ. Τζιτζικώστας υπογράμμισε ότι το μνημόνιο στοχεύει να μετατρέψει τη γεωγραφική θέση της περιοχής σε πραγματικό στρατηγικό πλεονέκτημα, με κεντρικό άξονα τη διαδρομή Θεσσαλονίκη–Αλεξανδρούπολη–Βουκουρέστι, που αναμένεται να εξελιχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς και στρατιωτικούς διαδρόμους της Ευρώπης. Η συμφωνία, που ορίζεται ως πρώτη «γραμμή άμυνας» για την ασφάλεια και την ανθεκτικότητα της ΕΕ, προβλέπει έως το 2026 τη διαμόρφωση πλήρους κοινού σχεδίου έργων, αξόνων και χρηματοδοτήσεων, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τη CINEA και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Ο Κωνσταντίνος Κυρανάκης χαρακτήρισε το έργο «στρατηγική δέσμευση», τονίζοντας ότι ενισχύει τον κρίσιμο άξονα Βορρά–Νότου για το εμπόριο, την ασφάλεια, τις εμπορευματικές ροές και τη συνοχή της ενιαίας αγοράς. Όπως είπε, ο διάδρομος θα επανασυνδέσει ιστορικά κέντρα και λιμάνια σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Σόφια, Ρούσε, Κωνστάντζα και Βουκουρέστι, αναβιώνοντας μια εμπορική και στρατηγική διαδρομή αιώνων, πλέον με σύγχρονα ευρωπαϊκά πρότυπα. Στάθηκε επίσης στη σημασία του έργου για τη στρατιωτική κινητικότητα και ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα, με εθνικούς πόρους και ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, προωθεί έργα άνω του 1,3 δισ. ευρώ έως το 2030 για την ολοκλήρωση των ελληνικών τμημάτων του διαδρόμου BBA, συνολικού προϋπολογισμού 2,6 δισ. ευρώ, ενώ απαιτούνται ακόμη 700 εκατ. για συμπληρωματικές υποδομές.
Οι Βούλγαροι και Ρουμάνοι αξιωματούχοι στάθηκαν στη σημασία της στενής συνεργασίας για κοινές επενδύσεις σε υποδομές, στρατιωτική κινητικότητα, διαλειτουργικότητα, ψηφιοποίηση και αποτελεσματική διέλευση συνόρων, όλα κρίσιμα για μια πιο συνδεδεμένη και ασφαλή Ευρώπη. Παρών και ο αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, Μάρεκ Μόρα, ο οποίος επεσήμανε την κομβική σημασία του έργου για τη χρηματοδότηση και τη στρατιωτική κινητικότητα στην ανατολική πτέρυγα της ΕΕ.
