Την έγκριση της τουρκικής εθνοσυνέλευσης για την αποστολή τουρκικών στρατευμάτων κατά ξένης χώρας, στο πλαίσιο του τουρκολυβικού μνημονίου (σ.σ. φωτογραφίζεται η Ελλάδα), προκειμένου να προστατευθούν αποτελεσματικά τα συμφέροντα της Τουρκίας, ζήτησε με διάταγμα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σύμφωνα με τη γνωστή ιστοσελίδα Nordic Monitor.
Ειδικότερα, ο Τούρκος Πρόεδρος, όπως ήταν αναμενόμενο, απέστειλε στο κοινοβούλιο πρόταση τη Δευτέρα 13 Iουνίου ζητώντας παράταση της ανάπτυξης στρατευμάτων στη Λιβύη για άλλους 18 μήνες.
Όπως σε κάθε προεδρική πρόταση που είχε προηγουμένως εγκριθεί, ο αριθμός των στρατευμάτων που θα υπηρετήσουν και το πότε ή πού θα αναπτυχθούν επαφίεται πλήρως στη διακριτική ευχέρεια του Τούρκου Προέδρου.
Υπάρχει, όμως, μία μόνο διαφοροποίηση στην προεδρική πρόταση προς την τουρκική εθνοσυνέλευση για την παράταση της ανάπτυξης τουρκικών στρατευμάτων στη Λιβύη για άλλους 18 μήνες, συγκριτικά με τα αντίστοιχα κείμενα, που επικυρώθηκαν το 2020 και το 2021: ουσιαστικά ανάβει το «πράσινο φως» για στρατιωτική επέμβαση, εφόσον κριθεί απαραίτητο και στην Ελλάδα.
Ειδικότερα, στην πρόταση Eρντογάν επαναλαμβάνεται ότι «ο λεγόμενος Λιβυκός Εθνικός Στρατός, που δεν έχει θέση στη Λιβυκή Πολιτική Συμφωνία και είναι παράνομος τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, εξαπέλυσε επίθεση για να καταλάβει την πρωτεύουσα της Τρίπολης στις 4 Απριλίου 2019, με στόχο να ανατρέψει την Κυβέρνηση Εθνικής Συμφωνίας (GNA)…
Αυτές οι επιθέσεις με στόχο αμάχους και μη στρατιωτικές υποδομές δημιούργησαν ένα κατάλληλο περιβάλλον για το ISIS, την Αλ Κάιντα και άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις, τις παράνομες ένοπλες ομάδες, την παράνομη μετανάστευση και την εμπορία ανθρώπων, που απειλούν την ακεραιότητα και τη σταθερότητα της Λιβύης. Ως αποτέλεσμα, η GNA ζήτησε υποστήριξη από την Τουρκία τον Δεκέμβριο του 2019».
Το διάταγμα
Όπως επισημαίνεται, η Τουρκία συνεχίζει να παρέχει στρατιωτική εκπαίδευση στο πλαίσιο του μνημονίου κατανόησης (MoU) μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης που υπογράφηκε το 2019. Η πρόταση υποστηρίζει ότι δεν είναι ακόμη δυνατό να επιτευχθεί μόνιμη κατάπαυση του πυρός στη Λιβύη ή ολοκλήρωση της διαδικασίας πολιτικού διαλόγου.
Τονίζοντας ότι οι κίνδυνοι και οι απειλές που τίθενται σε ολόκληρη την περιοχή, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας, εξακολουθούν να υφίστανται στη Λιβύη, ο Eρντογάν υποστηρίζει ότι εάν επαναληφθούν οι επιθέσεις κατά της νόμιμης κυβέρνησης, τα συμφέροντα της Τουρκίας τόσο στη Μεσόγειο όσο και στη Βόρεια Αφρική θα επηρεαστούν αρνητικά.
Στην τελευταία παράγραφο, ο Τούρκος πρόεδρος ζητά την έγκριση του κοινοβουλίου για την αποστολή τουρκικών στρατευμάτων σε ξένες χώρες για επιχειρήσεις και επεμβάσεις, προκειμένου να προστατευθούν αποτελεσματικά τα συμφέροντα της Τουρκίας και να βοηθηθεί η άσκηση πολιτικής ώστε να αποφευχθεί η αντιμετώπιση μιας κατάστασης που δεν μπορεί να διορθωθεί, προσθέτοντας ότι το εύρος των επιχειρήσεων, ο αριθμός των στρατευμάτων και ο χρόνος που θα αναπτυχθούν θα καθοριστούν από τον ίδιο.
Η χρήση της λέξης «χώρες» αντί για «Λιβύη» ως χώρα στην οποία θα σταλούν στρατεύματα επιτρέπει στον Eρντογάν να στείλει στρατεύματα σε όποιον προορισμό κρίνει απαραίτητο, με το σκεπτικό της προστασίας των συμφερόντων της Τουρκίας.
Για παράδειγμα, ο Eρντογάν, λέει το Nordic Monitor, μπορεί να αναλάβει δράση κατά άλλης χώρας στο πλαίσιο της νέας πρότασης, ισχυριζόμενος ότι υπάρχει παραβίαση στην ανατολική Μεσόγειο σχετικά με την εφαρμογή της Συμφωνίας Οριοθέτησης Θαλάσσιων Συνόρων Τουρκίας-Λιβύης που υπογράφηκε το 2019. Η θαλάσσια συμφωνία, η οποία είναι δεν αναγνωρίζεται από καμία μεσογειακή χώρα, καθορίζει την κοινή υφαλοκρηπίδα Τουρκίας – Λιβύης και την αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ).
Η αναφορά του Nordic Monitor στην Ελλάδα
Ο Eρντογάν είπε την περασμένη εβδομάδα ότι η Ελλάδα έχει στρατιωτικοποιήσει νησιά στο Αιγαίο κατά παράβαση των διεθνών συμφωνιών, λέγοντας ότι η Τουρκία θα μπορούσε να επέμβει και ότι δεν αστειεύεται. Οι πολιτικοί παρατηρητές πιστεύουν ότι ενόψει των προεδρικών εκλογών του 2022, ο Τούρκος πρόεδρος θέλει να εκμεταλλευτεί τη δημιουργία ενός κύματος νεοεθνικισμού στο εσωτερικό.
Για αυτό είναι στην ημερήσια διάταξη μια διασυνοριακή στρατιωτική επιχείρηση κατά των Κούρδων στη Συρία. Αν μη τι άλλο, δεν υπάρχει κανένα εμπόδιο για την έγκριση του διατάγματος, το οποίο αναμένεται να εισαχθεί σύντομα σε διαβούλευση, καθώς το κυβερνών κόμμα του Ερντογάν και ο ακροδεξιός εταίρος του, το Κόμμα Εθνικιστικού Κινήματος (MHP), έχουν την πλειοψηφία στο νομοθετικό σώμα.
Το τουρκικό κοινοβούλιο είχε εξουσιοδοτήσει αρχικά την τουρκική κυβέρνηση να στείλει στρατιωτικές δυνάμεις στη Λιβύη στις 2 Ιανουαρίου 2020 και παράτεινε την παραμονή τους στις 2 Ιανουαρίου 2021. Η έγκριση της πρότασης Erdogan, που θα εξεταστεί το αμέσως προσεχές διάστημα, θεωρείται δεδομένη καθώς ο κυβερνητικός συνασπισμός έχει την πλειοψηφία στο νομοθετικό σώμα.
Το τουρκικό κοινοβούλιο είχε ήδη εξουσιοδοτήσει την τουρκική κυβέρνηση να στείλει στρατιωτικές δυνάμεις στη Λιβύη στις 2 Ιανουαρίου 2020 και έχει παρατείνει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στις 2 Ιανουαρίου 2021.
Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα του Kεμάλ Κιλιτζάρογλου είχε καταψηφίσει την πρόταση, υποστηρίζοντας ότι η Τουρκία θα έπρεπε να έχει στρατιωτική παρουσία στη Λιβύη συμμετέχοντας σε ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ ενώ κατά της πρότασης είχε ταχθεί και το «Καλό Κόμμα» της Mεράλ Ακσενέρ.
Λιβύη
Υπενθυμίζεται πως η Τουρκία έπαιξε σημαντικό ρόλο στη στρατιωτική επιτυχία του GNA, που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ, ενάντια στην αντιπολίτευση, με επικεφαλής τον Khalifa Haftar, έναν απόστρατο στρατηγό που προσπαθούσε να καταλάβει την εξουσία. Η Τουρκία έστειλε όπλα, πυρομαχικά και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, καθώς επίσης και Σύρους μισθοφόρους και τζιχαντιστές.
Ο στόχος του Χαφτάρ να καταλάβει την Τρίπολη δεν επετεύχθη μετά την παρέμβαση της Τουρκίας και την προμήθεια μη επανδρωμένων αεροσκαφών Bayraktar TB2 πολλαπλών χρήσεων, τα οποία κατασκευάζονταν από την τουρκική εταιρεία Baykar Makina. Δεν είναι μυστικό ότι εκτός από την υποστήριξη της κυβέρνησης, η οποία είναι ιδεολογικά κοντά του, ο Ερντογάν είπε επανειλημμένα ότι οι πόροι πετρελαίου και φυσικού αερίου της Λιβύης είναι σημαντικοί παράγοντες για το συμφέρον της Τουρκίας.
