Με κοινή απόφαση της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και του υφυπουργού Ιάσωνα Φωτήλα, και μέσω ειδικής διάταξης στον νέο νόμο 5179/2025, επεκτάθηκε έως το 2030 η θητεία της Συραγώς Τσιάρα ως Γενικής Διευθύντριας της Εθνικής Πινακοθήκης. Η ανανέωση της θητείας της, η οποία έγινε χωρίς ανοιχτό διαγωνισμό ή δημόσια πρόσκληση ενδιαφέροντος, προκάλεσε έντονες αντιδράσεις, με το Κίνημα ΝΙΚΗ να καταγγέλλει την απόφαση ως «φωτογραφική» και βαθιά πολιτικά μεροληπτική.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΝΙΚΗΣ, η επιλογή της κυρίας Τσιάρα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα αδιαφάνειας και κομματικής επιβράβευσης, καθώς προκρίθηκε μέσω υπουργικού διορισμού και όχι μέσα από θεσμικές διαδικασίες αξιολόγησης. Το Κίνημα καυτηριάζει τη στάση της κυβέρνησης, τονίζοντας ότι τοποθετεί πρόσωπα «εκλεκτά» της πολιτικής εξουσίας σε θέσεις-κλειδιά, παρακάμπτοντας την καλλιτεχνική κοινότητα και την ευρύτερη κοινωνία.
Καλλιτεχνική πρόκληση ή θεσμική εκτροπή;
Στην ίδια ανακοίνωση, η ΝΙΚΗ υπενθυμίζει ότι κατά τη διάρκεια της προηγούμενης θητείας της Συραγώς Τσιάρα, η Εθνική Πινακοθήκη βρέθηκε στο επίκεντρο σφοδρής κριτικής για εκθέσεις που προσέβαλαν το θρησκευτικό συναίσθημα των Ελλήνων. Ειδικότερα, γίνεται αναφορά σε βίντεο που προβαλλόταν σε αίθουσα της Πινακοθήκης, στο οποίο ακουγόταν ύμνος στο Άγιο Πνεύμα συνοδευόμενος από πορνογραφικές εικόνες, καθώς και σε έργα που παρουσίαζαν την Υπεραγία Θεοτόκο και Αγίους σε «παραμορφωμένες και βλάσφημες» μορφές.
Το Κίνημα καταγγέλλει ότι τέτοιου είδους εκθέσεις δεν αποτελούν έκφραση ελευθερίας της Τέχνης, αλλά προσχεδιασμένη απόπειρα ιδεολογικής αποδόμησης της πίστης και των παραδόσεων του λαού. «Η Τέχνη δεν είναι ελεύθερη όταν χρηματοδοτείται, επιλέγεται και επιβάλλεται από την πολιτική εξουσία», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση, η οποία τονίζει πως η καλλιτεχνική ελευθερία δεν μπορεί να μετατρέπεται σε όχημα προσβολής των ιερών συμβόλων.
Διπλά μέτρα και σταθμά – Η Παναγιωταρέα και η Παναγία
Η ΝΙΚΗ επισημαίνει με έμφαση τον συμβολισμό μιας ακόμη επιλογής της Εθνικής Πινακοθήκης: το φωτεινό πορτρέτο της Άννας Παναγιωταρέα, στενής φίλης της υπουργού Λίνας Μενδώνη, το οποίο εκτίθεται σε περίοπτη θέση, την ώρα που η εικόνα της Παναγίας διαστρεβλώνεται σε άλλα εκθέματα. Το κόμμα ερμηνεύει την κίνηση ως έμπρακτη αποθέωση της πολιτικής επιβράβευσης και ταυτόχρονη απαξίωση της χριστιανικής παράδοσης.
Κατά το σκεπτικό της ΝΙΚΗΣ, η Εθνική Πινακοθήκη έχει μετατραπεί σε ιδιωτικό φέουδο εξουσίας, αποκομμένο από τις ανάγκες και τις αξίες του ελληνικού λαού. Η παραμονή της Συραγώς Τσιάρα στην ηγεσία του κορυφαίου πολιτιστικού ιδρύματος συνιστά, σύμφωνα με την ανακοίνωση, συνέχιση ενός σχεδίου πολιτιστικού εκφυλισμού, όπου η προπαγάνδα υπερτερεί της δημιουργίας και η πρόκληση υπερτερεί του σεβασμού.
Η Τέχνη ως εργαλείο ελέγχου;
Η τοποθέτηση της ΝΙΚΗΣ εγείρει εκ νέου το ερώτημα για το ρόλο της Τέχνης σε μια δημοκρατία: αποτελεί χώρο ελεύθερης έκφρασης ή μήπως έχει καταστεί όργανο ιδεολογικής επιβολής; Το κόμμα υποστηρίζει πως το κράτος οφείλει να προστατεύει την πολιτιστική κληρονομιά και όχι να την εργαλειοποιεί για να εξυπηρετήσει συγκεκριμένες πολιτικές ή κομματικές στοχεύσεις.
«Είναι φαιδρό να μιλάμε για ελευθερία της Τέχνης όταν η εξουσία επιλέγει, επιδοτεί και καθοδηγεί το τι εκτίθεται, το τι προβάλλεται και το τι θεωρείται “σύγχρονη έκφραση”», σημειώνει η ανακοίνωση. Για τη ΝΙΚΗ, η ουσία της πολιτιστικής πολιτικής πρέπει να είναι η εθνική συνείδηση και η διαφύλαξη της συλλογικής ταυτότητας, όχι η υπονόμευσή της.
Κάλεσμα για αλλαγή πλεύσης
Η ΝΙΚΗ καλεί τους πολίτες να μη μείνουν απαθείς απέναντι σε αυτή την «κατάντια», όπως τη χαρακτηρίζει. Ζητά να ανακτηθεί ο δημόσιος χαρακτήρας της Εθνικής Πινακοθήκης και να αποκοπεί από τις κομματικές χειραγωγήσεις. «Η Πινακοθήκη πρέπει να ανήκει στον λαό, όχι στα πολιτικά γραφεία», αναφέρεται χαρακτηριστικά.
Το Κίνημα τάσσεται υπέρ μιας νέας πολιτιστικής πολιτικής, που θα στηρίζει την παράδοση, θα προάγει την αισθητική και την εθνική ταυτότητα και θα σέβεται βαθιά το χριστιανικό φρόνημα του λαού. Με αυτή τη ρητορική, η ΝΙΚΗ επιχειρεί να προσεγγίσει το συντηρητικό κοινό και να το ενεργοποιήσει απέναντι σε αυτό που θεωρεί πολιτιστική αλλοίωση υπό το πρόσχημα του προοδευτισμού.
Επίλογος με βαρύνουσα σημειολογία
Η υπόθεση της Εθνικής Πινακοθήκης, και συγκεκριμένα η παραμονή της Συραγώς Τσιάρα, καταδεικνύει τη βαθιά πολιτική σύγκρουση γύρω από την έννοια της Τέχνης και τον ρόλο του κράτους στην πολιτιστική διαχείριση. Για τη ΝΙΚΗ, δεν πρόκειται απλώς για έναν διορισμό, αλλά για σύμβολο του πολιτιστικού και ηθικού εκφυλισμού της σημερινής εξουσίας.
Σε μια χώρα που τραγουδά ακόμα τον στίχο του Παπάζογλου «όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν», η επιλογή προσώπων σε καίριες θέσεις παραμένει σταθερό μέτρο σύγκρισης της ποιότητας της δημοκρατίας και του σεβασμού προς τον λαό που, τελικά, καλείται να δώσει και τον πολιτικό λογαριασμό.
