Nέο σύστημα επιλογής διοικήσεων και προϊσταμένων στο Δημόσιο σχεδιάζει η κυβέρνηση από τον Σεπτέμβριο με διττό στόχο την επιτάχυνση των διαδικασιών και την επιλογή των καταλληλότερων υποψηφίων ανά θέση.
Οι παρεμβάσεις θα αποτυπωθούν σε νομοσχέδιο που αναμένεται να καταθέσει στη Βουλή η υπουργός Εσωτερικών, Νίκη Κεραμέως εντός του Σεπτεμβρίου, ενώ αμέσως μετά την ψήφισή του θα δρομολογηθούν οι αλλαγές στις διοικήσεις των ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ με υψηλή προτεραιότητα στα νοσοκομεία.
Το νέο πλαίσιο θα αντικαταστήσει νόμο του 2020 με τον οποίο θεσμοθετήθηκε μια αξιοκρατική διαδικασία επιλογής, ωστόσο στην πράξη έμεινε ανενεργός εξαιτίας της εξαιρετικά ογκώδους διαδικασίας που έπεσε στις «πλάτες» του ΑΣΕΠ προκαλώντας σημαντικές καθυστερήσεις.
Ενδεικτικό των επιχειρησιακών προβλημάτων εφαρμογής του νόμου, κυρίως λόγω του όγκου των συγκεκριμένων φορέων που αθροιστικά ξεπερνούν τους 500, είναι το γεγονός ότι σε τρία χρόνια το ΑΣΕΠ έχει προκηρύξει μόλις 12 θέσεις για τις οποίες υπεβλήθησαν πάνω από 200 υποψηφιότητες.
Όλοι αυτοί οι φορείς θα ομαδοποιηθούν σε τρεις κατηγορίες ανάλογα με το εύρος και τη σπουδαιότητα των δραστηριοτήτων τους αλλά και τη γεωγραφική τους κατανομή.
Στην πρώτη κατηγορία θα κατανεμηθούν οι μεγάλοι φορείς πανελλαδικής εμβέλειας όπως είναι ο ΕΟΠΥΥ, ο ΕΟΤ, η ΕΡΓΟΣΕ και ο ΕΟΦ.
Στη δεύτερη κατηγορία θα ενταχθούν φορείς τοπικής εμβέλειας όπως είναι τα δημοτικά αθλητικά κέντρα και οι βιβλιοθήκες, οι φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών κά.
Σε ξεχωριστή κατηγορία, λόγω της βαρύτητας που δίνει η κυβέρνηση, θα τοποθετηθούν οι επτά διοικητικές υγειονομικές περιφέρειες και τα 106 νοσοκομεία της χώρας.
Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ η υφυπουργός Εσωτερικών, Βιβή Χαραλαμπογιάννη τα κριτήρια επιλογής δεν θα είναι οριζόντια αλλά διαφορετικά για κάθε κατηγορία και ανάλογα με τη φύση και την αποστολή του φορέα.
Σε πρώτη φάση θα αξιολογούνται τα αντικειμενικά προσόντα των υποψηφίων (σπουδές, προϋπηρεσία κ.λπ.), όσοι προκρίνονται στη δεύτερη φάση θα συμμετέχουν σε δομημένη συνέντευξη.
Δεν αποκλείεται οι υποψήφιοι να περνάνε και γραπτή δοκιμασία που θα διοργανώνει το ΑΣΕΠ ώστε να ληφθούν υπόψη και οι δεξιότητες τους, υιοθετώντας έτσι και νέα εργαλεία επιλογής που χρησιμοποιούνται ευρέως στον ιδιωτικό τομέα για την επιλογή στελεχών.
Επίσης, αυστηροποιούνται τα κριτήρια συμμετοχής των υποψηφίων τα οποία θα σχετίζονται απόλυτα με τα περιγράμματα των συγκεκριμένων θέσεων ευθύνης και θα αποτυπώνονται εξ αρχής στην προκήρυξη, προκειμένου να αποκλείονται άμεσα υποψηφιότητες άσχετες με το αντικείμενο του φορέα.
Η τελική επιλογή θα γίνεται από τον αρμόδιο υπουργό που εποπτεύει τον φορέα ή από το Υπουργικό Συμβούλιο ανάμεσα στους τρεις υποψηφίους που θα συγκεντρώσουν την υψηλότερη βαθμολογία.
Μπόνους παραγωγικότητας ή παύση
Πέραν του πλαισίου επιλογής, μπαίνουν και καινούριοι όροι για τους επιλεγέντες διοικητές. Η θητεία τους αυξάνεται από τα τρία στα τέσσερα έτη.
Με την ανάληψη των καθηκόντων τους θα υπογράφουν συμβόλαια απόδοσης που συνδέονται άμεσα με τα ετήσια σχέδια δράσης των υπουργείων. Θα αξιολογούνται δύο φορές, μια στο μέσον της θητείας και μία στο τέλος.
Στην περίπτωση που οι τιθέμενοι στόχοι επιτυγχάνονται τότε θα προβλεφθεί η δυνατότητα καταβολής μπόνους παραγωγικότητας.
Εάν όμως η απόδοση δεν είναι ικανοποιητική, ο αρμόδιος υπουργός εισηγείται την άμεση παύση του στο Υπουργικό Συμβούλιο. Το νομοσχέδιο θα προβλέπει και τεχνικές βελτιώσεις που θα οδηγήσουν σε επιτάχυνση της διαδικασίας επιλογής.
Το βάρος της αξιολόγησης δεν θα πέφτει μόνο σε ένα και μόνο πενταμελές συμβούλιο του ΑΣΕΠ όπως ισχύει σήμερα, αλλά θα επιμερίζεται σε πολλά συμβούλια ανάλογα με τις αρμοδιότητες των φορέων που θα λειτουργούν ταυτόχρονα.
Η ανεξάρτητη αρχή θα απαλλαχθεί εξάλλου, από την υποχρέωση έκδοσης των προκηρύξεων, καθώς θα τις προετοιμάζουν τα αρμόδια υπουργεία και στη συνέχεια θα αποστέλλονται στο ΑΣΕΠ για έγκριση.
Μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου θα δρομολογηθούν οι διαδικασίες για αλλαγές διοικήσεων και στα 522 ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ αρχής γενομένης από τα νοσοκομεία. Οι σχετικές αλλαγές στο σύνολο των φορέων εκτιμάται ότι θα έχουν ολοκληρωθεί σε ένα έτος.
Αλλαγές στο σύστημα επιλογής προϊσταμένων
Παράλληλα, το υπουργείο Εσωτερικών επεξεργάζεται παρέμβαση στο σύστημα επιλογής προϊσταμένων στις θέσεις ευθύνης στο Δημόσιο. Η έλλειψη έως σήμερα ψηφιοποίησης του συνόλου των απαιτούμενων στοιχείων για τις επιλογές σε συνδυασμό με την επικέντρωση στα τυπικά προσόντα δυσχεραίνει την εκπλήρωση του στόχου της ανάδειξης των καταλληλότερων στελεχών της διοικητικής ιεραρχίας του δημοσίου στον προβλεπόμενο χρόνο των τριών ετών.
Το υπουργείο σε συνεργασία με το ΑΣΕΠ κατευθύνεται τόσο στην απλούστευση και ψηφιοποίηση της διαδικασίας αξιοποιώντας υφιστάμενα εργαλεία μέχρι την ενεργοποίηση του HRMS, του ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος του δημοσίου όσο και την ενσωμάτωση εργαλείων διακρίβωσης κατάλληλων δεξιοτήτων, μέσω γραπτής δοκιμασίας πέραν των τυπικών προσόντων και της εργασιακής εμπειρίας.
Η γραπτή δοκιμασία θα είναι στα πρότυπα του πανελλήνιου γραπτού διαγωνισμού του ΑΣΕΠ, με τη διαφορά ότι θα επικεντρωθεί σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που απαιτούνται για τη θέση ευθύνης, όπως την ικανότητα στη διοίκηση ομάδας.
