Παρά το γεγονός ότι η τελευταία Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε στην κορυφή της ατζέντας την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, η πιο ουσιαστική είδηση για την Ελλάδα ήρθε από άλλο μέτωπο: την αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος. Σύμφωνα με όσα έγιναν γνωστά από τις Βρυξέλλες, η ελληνική κυβέρνηση, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, επεξεργάζεται νέο ολοκληρωμένο σχέδιο για τη στέγαση, με βασικό στόχο να αξιοποιηθούν τα χιλιάδες κλειστά σπίτια που παραμένουν ανεκμετάλλευτα σε ολόκληρη τη χώρα.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αποκάλυψε ότι βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο ένα νέο πρόγραμμα, αντίστοιχο του «Εξοικονομώ», το οποίο, όμως, δεν θα περιορίζεται στις εργασίες ενεργειακής αναβάθμισης, αλλά θα περιλαμβάνει ευρύτερες παρεμβάσεις επισκευής και αποκατάστασης κατοικιών. Το σχέδιο αυτό, που τελεί υπό την τελική έγκριση των ευρωπαϊκών θεσμών, αναμένεται να ανακοινωθεί σύντομα και να αποτελέσει μια από τις πρώτες πιλοτικές δράσεις κοινής ευρωπαϊκής στεγαστικής πολιτικής.
«Να αναμένετε εξαγγελίες από την ελληνική κυβέρνηση σχετικά σύντομα», δήλωσε ο πρωθυπουργός, υπογραμμίζοντας ότι η Ελλάδα μπορεί να πρωταγωνιστήσει στην εφαρμογή τέτοιων πρωτοβουλιών, εφόσον υπάρξει η απαραίτητη ευελιξία από την Ευρωπαϊκή Ένωση στη χρήση των κονδυλίων. Οι πρώτες πληροφορίες αναφέρουν ότι η νέα δράση θα επιτρέπει τη χρηματοδότηση επισκευών όχι μόνο για λόγους εξοικονόμησης ενέργειας, αλλά και για λόγους ασφάλειας, λειτουργικότητας ή προσβασιμότητας, με σκοπό να καταστούν κατοικήσιμα τα σπίτια που σήμερα παραμένουν κλειστά.
Το στεγαστικό, σε συνδυασμό με την ακρίβεια, παραμένει ένα από τα δύο σοβαρότερα κοινωνικά προβλήματα για τους Έλληνες πολίτες. Σύμφωνα με όλες τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, η πλειονότητα των νοικοκυριών θεωρεί το κόστος στέγασης αφόρητο, ενώ τα υψηλά ενοίκια απειλούν να εξανεμίσουν τις μικρές αυξήσεις εισοδημάτων που θα αρχίσουν να φαίνονται από την 1η Ιανουαρίου. Η κυβέρνηση, επιχειρώντας να ανακουφίσει τους ενοικιαστές, έχει ήδη εξαγγείλει την επιστροφή ενός ενοικίου για όσους πληρώνουν έως 800 ευρώ μηνιαίως, ωστόσο το μέτρο αυτό δεν αρκεί για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα στη ρίζα του.
Όπως παραδέχτηκε και ο ίδιος ο πρωθυπουργός στις Βρυξέλλες, η κρίση κατοικίας είναι πολυπαραγοντική και αφορά τόσο την πλευρά της ζήτησης όσο και της προσφοράς. «Το θέμα είναι να τονώσουμε το διαθέσιμο εισόδημα, αλλά ταυτόχρονα να αυξήσουμε και τη διαθεσιμότητα κατοικιών», ανέφερε, προαναγγέλλοντας επιπλέον μέτρα που θα ενταχθούν στο ευρύτερο πλαίσιο κοινωνικής πολιτικής. Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έγινε, επίσης, εκτενής συζήτηση για το πώς αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες το στεγαστικό πρόβλημα. Με αφορμή τη συζήτηση αυτή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δημιουργήσει μια ενιαία βάση δεδομένων που θα καταγράφει τις πρακτικές των κρατών-μελών, ώστε να εξαχθούν συγκρίσιμα και αξιόπιστα συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα των πολιτικών στέγασης.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στο ζήτημα των βραχυχρόνιων μισθώσεων, με το Airbnb να προκαλεί πλέον κοινές ανησυχίες σε όλες τις χώρες του Νότου. Σύμφωνα με τον πρωθυπουργό, η Ευρώπη οφείλει να αναλάβει ρόλο ρυθμιστή, καθιερώνοντας κοινούς κανόνες για τον περιορισμό των επιπτώσεων που έχει η ανεξέλεγκτη εξάπλωση των πλατφορμών στις τιμές των ενοικίων. «Η Ευρώπη μπορεί να μας δώσει μεγαλύτερη ευελιξία στη χρήση των ευρωπαϊκών προγραμμάτων, ώστε να χρηματοδοτούνται επισκευές κατοικιών χωρίς να περιορίζονται αυστηρά στην ενεργειακή αναβάθμιση», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Στο πεδίο της ακρίβειας, η κυβέρνηση συνεχίζει να δίνει μάχη για τη συγκράτηση των τιμών. Μετά τις μειώσεις σε περισσότερους από 2.000 κωδικούς προϊόντων στα σούπερ μάρκετ, το οικονομικό επιτελείο επικεντρώνεται τώρα στην αύξηση των εισοδημάτων μέσω της φορολογικής μεταρρύθμισης που εξαγγέλθηκε στη ΔΕΘ, αλλά και στην εντατικοποίηση των ελέγχων για την καταπολέμηση φαινομένων αισχροκέρδειας. Στο Μέγαρο Μαξίμου αναγνωρίζουν ότι η ακρίβεια παραμένει το υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα για τους πολίτες, καθώς, σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα της Pulse, το 84% των ερωτηθέντων τη θεωρεί το πιο σημαντικό ζήτημα της καθημερινότητας.
Η κυβέρνηση θεωρεί ότι η διαχείριση του κόστους ζωής θα είναι καθοριστικός παράγοντας στην πολιτική μάχη της επόμενης διετίας, ενόψει των εθνικών εκλογών του 2027. Στόχος είναι να αποδείξει ότι μπορεί να εξισορροπήσει τις πληθωριστικές πιέσεις με πραγματική αύξηση των εισοδημάτων και να διαμορφώσει ένα πλαίσιο κοινωνικής σταθερότητας.
Παράλληλα, το Μέγαρο Μαξίμου επιχειρεί να επανακαθορίσει τις πολιτικές ισορροπίες στο εσωτερικό μέτωπο. Η πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή για την τροπολογία σχετικά με το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη αποτέλεσε ευκαιρία για τον Κυριάκο Μητσοτάκη να χαράξει εκ νέου διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στη Νέα Δημοκρατία και τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Η επιλογή του ΠΑΣΟΚ να καταψηφίσει την τροπολογία και η απουσία του Κυριάκου Βελόπουλου από την αίθουσα του Κοινοβουλίου αξιοποιήθηκαν επικοινωνιακά από την κυβέρνηση ως απόδειξη ότι «μόνο η Νέα Δημοκρατία σέβεται και προστατεύει τα εθνικά σύμβολα». Ο πρωθυπουργός μάλιστα δεν δίστασε να αποκαλέσει το ΠΑΣΟΚ «παρακολούθημα της Ζωής Κωνσταντοπούλου», ενώ σχολίασε με ειρωνικό τρόπο τη στάση της Ελληνικής Λύσης.
Σύμφωνα με τα τελευταία ευρήματα της Pulse, το 46% των πολιτών συμφωνεί με την τροπολογία, έναντι 44% που διαφωνεί, γεγονός που ερμηνεύεται στο κυβερνητικό στρατόπεδο ως επιβεβαίωση της κοινωνικής αποδοχής της επιλογής αυτής. Στο Μαξίμου εκτιμούν ότι υπάρχει μια σιωπηρή πλειοψηφία πολιτών που επικροτεί την κυβερνητική γραμμή, θεωρώντας την απόδειξη σταθερότητας και αποφασιστικότητας σε μια περίοδο γενικευμένης αβεβαιότητας.
Η συνδυασμένη στρατηγική της κυβέρνησης – από το στεγαστικό και την ακρίβεια έως την πολιτική επικοινωνία και τη διαχείριση συμβολικών ζητημάτων – δείχνει ότι η Αθήνα επιχειρεί να χτίσει ένα νέο αφήγημα κοινωνικής μέριμνας με ευρωπαϊκή στήριξη, διατηρώντας παράλληλα τη σαφή ιδεολογική της ταυτότητα στο εσωτερικό.
