Με στόχο την ενίσχυση των μόνιμων εσόδων από την πάταξη της φοροδιαφυγής, τα οποία έφτασαν τα 3,9 δισεκατομμύρια ευρώ τη διετία 2024–2025, το Υπουργείο Οικονομικών και η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων προωθούν ένα νέο κύμα παρεμβάσεων για το 2026. Σκοπός είναι η αποκάλυψη κρυφών εισοδημάτων και η ανίχνευση «μαύρου χρήματος», με την κυβέρνηση να προσδοκά ότι τα επιπλέον φορολογικά έσοδα θα αποτελέσουν το βασικό εργαλείο για τη χρηματοδότηση νέων φοροελαφρύνσεων και κοινωνικών παροχών. Το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2026, που υποβλήθηκε στις Βρυξέλλες από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, προβλέπει ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο μέτρων για τον εντοπισμό φορολογητέας ύλης που διαφεύγει, δίνοντας έμφαση στην πλήρη ψηφιοποίηση, τη διαφάνεια και την προληπτική εποπτεία των συναλλαγών.
Η νέα στρατηγική εστιάζει σε τέσσερις βασικούς άξονες. Ο πρώτος αφορά την καθολική εφαρμογή της ψηφιακής τιμολόγησης και των ηλεκτρονικών δελτίων αποστολής. Από τις 2 Φεβρουαρίου 2026, όλα τα τιμολόγια θα εκδίδονται αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο, με το μέτρο να εφαρμόζεται υποχρεωτικά σε όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους ή κλάδου.
Η επέκταση του Ψηφιακού Πελατολογίου, που ήδη εφαρμόζεται σε συνεργεία, φανοποιεία, χώρους στάθμευσης και επιχειρήσεις ενοικίασης οχημάτων, θα επεκταθεί και στις εταιρείες εκδηλώσεων και ψυχαγωγίας. Παράλληλα, όλα τα δελτία αποστολής θα εκδίδονται ηλεκτρονικά και θα διαβιβάζονται απευθείας στην ΑΑΔΕ, δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο ψηφιακό αποτύπωμα της διακίνησης αγαθών σε πραγματικό χρόνο. Στόχος είναι να περιοριστεί δραστικά η παραοικονομία και να καταστεί εφικτή η άμεση ανίχνευση ύποπτων συναλλαγών ή αδικαιολόγητων αποκλίσεων στα φορολογικά δεδομένα.
Ο δεύτερος άξονας αφορά τη δημιουργία ψηφιακού φακέλου για κάθε ακίνητο, μέσα από την ανάπτυξη της πλατφόρμας του Μητρώου Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων (ΜΙΔΑ) στην ΑΑΔΕ. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο σύστημα καταγραφής, όπου θα συγκεντρώνονται όλα τα διαθέσιμα στοιχεία που σχετίζονται με κάθε ακίνητο – από το ιδιοκτησιακό καθεστώς και τη χρήση έως τις δηλώσεις ενοικίων και τετραγωνικών. Μέσω της πλατφόρμας αυτής, η ΑΑΔΕ θα μπορεί να πραγματοποιεί μαζικούς, αυτόματους ελέγχους και να εντοπίζει αδήλωτα ακίνητα, ψευδή στοιχεία ή ανακολουθίες μεταξύ δηλωθέντων εισοδημάτων και πραγματικής περιουσίας. Το νέο αυτό εργαλείο αναμένεται να βελτιώσει σημαντικά την αποδοτικότητα της φορολογικής διοίκησης, περιορίζοντας τα περιθώρια φοροαποφυγής στην αγορά ακινήτων και στις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
Ο τρίτος πυλώνας της στρατηγικής αφορά την αξιοποίηση της τεχνητής νοημοσύνης και των συστημάτων επιχειρησιακής ανάλυσης δεδομένων. Το νέο Σύστημα Επιχειρηματικής Ευφυΐας και Ανάλυσης Δεδομένων (BI & Data Analytics) θα επεξεργάζεται σε πραγματικό χρόνο τεράστιους όγκους πληροφοριών, ώστε να εντοπίζει πρότυπα μη συμμόρφωσης και να προβλέπει πιθανές περιπτώσεις φοροδιαφυγής πριν αυτές εκδηλωθούν. Παράλληλα, θα λειτουργήσει ένα Σύνθετο Σύστημα Διαχείρισης Κινδύνου Συμμόρφωσης (CRM) και Επιχειρησιακού Κινδύνου (ERM), το οποίο θα αξιολογεί κάθε επιχείρηση με βάση δείκτες κινδύνου και ιστορικά δεδομένα, επιτρέποντας στοχευμένους ελέγχους αντί για τυχαίες δειγματοληψίες. Με αυτόν τον τρόπο, η φορολογική διοίκηση θα αποκτήσει τη δυνατότητα να επεμβαίνει προληπτικά και να περιορίζει τις απώλειες εσόδων με μεγαλύτερη ακρίβεια και ταχύτητα.
Τέλος, η τέταρτη παρέμβαση αφορά τον εκσυγχρονισμό του φορολογικού πλαισίου για τα νέα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία. Εντός του 2026 θα ολοκληρωθεί η νομοθεσία για τη φορολόγηση των κρυπτονομισμάτων και άλλων ψηφιακών επενδύσεων, καλύπτοντας τα σημερινά νομικά κενά και προσδιορίζοντας με σαφήνεια τη φορολογική τους μεταχείριση. Παράλληλα, εισάγεται ο θεσμός των «προκαταρκτικών φορολογικών αποφάσεων» (advance tax rulings), που θα επιτρέπει στις επιχειρήσεις να ζητούν από την ΑΑΔΕ δεσμευτική απάντηση για τη φορολογική αντιμετώπιση μελλοντικών συναλλαγών ή επιχειρηματικών πρωτοβουλιών. Η πρακτική αυτή, που εφαρμόζεται ήδη σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αναμένεται να ενισχύσει τη διαφάνεια, να μειώσει την αβεβαιότητα και να βελτιώσει το επενδυτικό περιβάλλον.
Συνολικά, το σχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών αποσκοπεί στη δημιουργία ενός πλήρως αυτοματοποιημένου και διασυνδεδεμένου φορολογικού οικοσυστήματος, όπου η τεχνολογία, η ανάλυση δεδομένων και η διαφάνεια θα αποτελούν τα βασικά εργαλεία ελέγχου και συμμόρφωσης. Η ψηφιακή τιμολόγηση, το μητρώο ακινήτων, η τεχνητή νοημοσύνη και η φορολόγηση των νέων μορφών πλούτου συνθέτουν ένα ενιαίο πλαίσιο, μέσα από το οποίο η κυβέρνηση επιδιώκει όχι μόνο να αυξήσει τα φορολογικά έσοδα, αλλά και να οικοδομήσει ένα πιο δίκαιο και αποδοτικό φορολογικό σύστημα για τα επόμενα χρόνια.
