Σφοδρή κριτική στην πρόταση της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για νέα πακέτα χρηματοδότησης προς την Ουκρανία, ύψους τουλάχιστον 90 δισ. ευρώ, ασκεί ο πρόεδρος της ΝΙΚΗΣ, Δημήτρης Νατσιός, καταγγέλλοντας ότι την ώρα που οι Ευρωπαίοι πολίτες «ματώνουν» φορολογικά και οι ελληνικές οικογένειες χάνουν τα σπίτια τους, οι Βρυξέλλες ανοίγουν ξανά το ταμείο για ένα κράτος βυθισμένο στη διαφθορά.
Η συζήτηση φουντώνει μετά την κίνηση της κ. φον ντερ Λάιεν προς τους Ευρωπαίους ηγέτες, όπου παρουσιάζονται σενάρια για τη χρηματοδότηση του Κιέβου την περίοδο 2026–2027: ένα πακέτο επιχορηγήσεων τουλάχιστον 90 δισ. ευρώ, ένα δάνειο με κοινό ευρωπαϊκό δανεισμό ή ένα σχήμα δανείου που θα στηρίζεται στα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.
Ο κ. Νατσιός βλέπει σε αυτή την κίνηση ένα διπλό σκάνδαλο: οικονομικό και ηθικό. Από τη μία, γιατί η επιβάρυνση – είτε με άμεσες επιχορηγήσεις είτε με νέα ευρωπαϊκά δάνεια – μεταφράζεται σε νέους φόρους, λιτότητα και δημοσιονομικά βάρη για τους λαούς της Ευρώπης. Από την άλλη, γιατί – όπως επισημαίνει – τα χρήματα αυτά κατευθύνονται σε μια χώρα που παραμένει σταθερά στις χαμηλότερες θέσεις των διεθνών δεικτών διαφθοράς.
«Την ώρα που οι Έλληνες βλέπουν τα funds και οι τράπεζες να παίρνουν τα σπίτια τους για ένα κομμάτι ψωμί, οι Βρυξέλλες ετοιμάζουν νέο βαρέλι χωρίς πάτο για την Ουκρανία», σημειώνει χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της ΝΙΚΗΣ, τονίζοντας ότι το χάσμα ανάμεσα στην πραγματική ζωή των πολιτών και στις γεωπολιτικές επιλογές των ευρωπαϊκών ελίτ μεγαλώνει επικίνδυνα.
Στο στόχαστρό του μπαίνει και ο ίδιος ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντιμίρ Ζελένσκι και το περιβάλλον του. Την ώρα που η Κομισιόν αναζητά τρόπους να καλύψει ένα τεράστιο χρηματοδοτικό κενό για την επόμενη διετία, η ουκρανική πολιτική σκηνή συγκλονίζεται από διαδοχικά σκάνδαλα: από αποκαλύψεις για «χρυσά» συμβόλαια προμηθειών στον στρατό μέχρι υποθέσεις διαφθοράς σε κρίσιμους ενεργειακούς και κρατικούς φορείς.
«Ο Ζελένσκι εμφανίζεται στα διεθνή φόρα ως ήρωας της δημοκρατίας, αλλά στο εσωτερικό της χώρας του ξεσπούν το ένα σκάνδαλο μετά το άλλο σε βάρος του ουκρανικού λαού», υπογραμμίζει ο κ. Νατσιός, σχολιάζοντας ότι η ΕΕ κλείνει τα μάτια σε αυτή την πραγματικότητα, όσο ο ουκρανικός πόλεμος παραμένει το βασικό εργαλείο νομιμοποίησης μιας ατέρμονης οικονομικής αιμορραγίας.
Στο ελληνικό επίπεδο, ο πρόεδρος της ΝΙΚΗΣ συνδέει ευθέως τη νέα ευρωπαϊκή γραμμή με την επιλογή της κυβέρνησης Μητσοτάκη να στοιχηθεί πλήρως πίσω από το Κίεβο. Δεν είναι τυχαίο, σημειώνει, ότι σχεδόν ταυτόχρονα με τη συζήτηση για τα 90 δισ. ευρώ, ο Έλληνας πρωθυπουργός υποδέχθηκε στην Αθήνα τον Βολοντιμίρ Ζελένσκι για να υπογράψουν συμφωνία ενεργειακής συνεργασίας: μέσω της ΔΕΠΑ και της Naftogaz, η Ελλάδα θα λειτουργήσει ως κόμβος εισαγωγής LNG προς την Ουκρανία τους χειμερινούς μήνες, με τις δύο κυβερνήσεις να μιλούν για «ενίσχυση της ευρωπαϊκής ενεργειακής ασφάλειας».
«Με αυτήν την Ουκρανία του Ζελένσκι υπέγραψε ενεργειακή συμφωνία ο κ. Μητσοτάκης», τονίζει ο κ. Νατσιός. «Προφανώς αυτήν θεωρεί η κυβέρνηση τη “σωστή πλευρά της ιστορίας”: μια χώρα με εκτεταμένη διαφθορά, σκιές σε κρίσιμους θεσμούς και μια εξουσία που ζει από τον πόλεμο και τις ροές χρήματος που αυτός εξασφαλίζει».
Η γλώσσα του προέδρου της ΝΙΚΗΣ είναι σκληρή και στο πεδίο της ευρωπαϊκής δημοκρατίας. Η εικόνα μιας Επιτροπής που «διαλέγει πλευρά» και επενδύει πολιτικά στην ουκρανική ηγεσία, τη στιγμή που η ίδια η Ένωση αδυνατεί να διασφαλίσει κοινωνική συνοχή στο εσωτερικό της, αποτελεί για τον κ. Νατσιό σύμπτωμα βαθύτερης θεσμικής κρίσης. «Οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι δεν ρωτήθηκαν ποτέ αν είναι διατεθειμένοι να χρηματοδοτήσουν με δισεκατομμύρια μια χώρα βυθισμένη στη διαφθορά, την ώρα που στην πατρίδα τους κόβονται συντάξεις, διαλύονται νοσοκομεία και εκπλειστηριάζονται κατοικίες πρώτης ανάγκης», επισημαίνει.
Επιπλέον, ο πρόεδρος της ΝΙΚΗΣ στέκεται κριτικά απέναντι στο σχέδιο αξιοποίησης των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για τη χρηματοδότηση του Κιέβου. Η πρόταση της Κομισιόν περιλαμβάνει είτε τη χρήση των τόκων από τα δεσμευμένα assets είτε τη χορήγηση μεγάλου δανείου με εγγύηση τα ίδια τα ρωσικά κεφάλαια, που βρίσκονται σε ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Για τον κ. Νατσιό, η λογική αυτή ανοίγει ένα θεσμικά ολισθηρό μονοπάτι: «Αν σήμερα νομιμοποιούμε την πολιτική δήμευσης ή αξιοποίησης ξένων περιουσιακών στοιχείων για να στηριχθεί ένα καθεστώς, αύριο ποιος μας διασφαλίζει ότι δεν θα βρεθεί στο στόχαστρο και η δική μας χώρα, αν κριθεί ότι δεν ακολουθεί τη “γραμμή” των ισχυρών;»
Στο εσωτερικό της ΕΕ, η συζήτηση για το ουκρανικό πακέτο έχει ήδη προκαλέσει τριβές. Ορισμένες κυβερνήσεις εμφανίζονται επιφυλακτικές μπροστά στην προοπτική νέου κοινού δανεισμού, άλλες ανησυχούν για τις νομικές και γεωπολιτικές συνέπειες μιας επιθετικής αξιοποίησης των ρωσικών assets, ενώ δεν λείπουν και φωνές που επισημαίνουν ότι η συνεχής χρηματοδότηση των πολεμικών δαπανών της Ουκρανίας υπονομεύει την ίδια την προοπτική μιας πολιτικής λύσης.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, η ΝΙΚΗ επιχειρεί να αρθρώσει μια εναλλακτική ευρωπαϊκή γραμμή, καταγγέλλοντας τόσο την πολιτική της Επιτροπής όσο και την άκριτη ευθυγράμμιση της ελληνικής κυβέρνησης. Ο κ. Νατσιός δεν αμφισβητεί μόνο το ύψος των ποσών, αλλά το ίδιο το μοντέλο που θέλει την Ευρώπη σε ρόλο «αυτόματου ταμείου» για μια χώρα εκτός ΕΕ, τη στιγμή που στους κόλπους της Ένωσης μεγαλώνουν οι ανισότητες, η δυσαρέσκεια και η αποξένωση των πολιτών από τα κέντρα λήψης αποφάσεων.
«Όσο η Ευρώπη δανείζεται, φορολογεί και στραγγαλίζει τους λαούς της για να καλύπτει τις μαύρες τρύπες ενός πολέμου που δεν μπορεί να κερδηθεί ούτε στο πεδίο ούτε στη συνείδηση των πολιτών, τόσο θα απομακρύνεται από την αποστολή της: να υπηρετεί την ειρήνη, την ευημερία και τη δημοκρατία για τους Ευρωπαίους», σημειώνει ο πρόεδρος της ΝΙΚΗΣ, δίνοντας το στίγμα μιας κόντρας που αναμένεται να οξυνθεί όσο πλησιάζει η ώρα των οριστικών αποφάσεων στις Βρυξέλλες.
