Μωβ ντομάτες: Καθώς βρισκόμαστε στην ανοιξιάτικη κηπουρική, ένας νέος υποψήφιος έχει μπει στη μάχη – η γενετικά τροποποιημένη (GM) Purple Tomato (μωβ ντομάτα). Σε αντίθεση με τους προκατόχους της, η GM Purple Tomato δεν προορίζεται αποκλειστικά για τους τομείς της εμπορικής γεωργίας – έκανε το ντεμπούτο της στις αυλές των οικιακών κηπουρών σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Με ισχυρισμούς για αυξημένα επίπεδα αντιοξειδωτικών και πιθανά οφέλη για την υγεία, αυτή η νέα δημιουργία έχει προκαλέσει ενθουσιασμό και διαμάχη μεταξύ των καταναλωτών και των επιστημόνων. Οι επενδυτές βιοτεχνολογίας ελπίζουν ότι μπορεί να εγκαινιάσει μια νέα εποχή εμπιστοσύνης του κοινού στα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, ενώ οι σκεπτικιστές ανησυχούν ότι η σχεδόν πλήρης έλλειψη ρύθμισης ή αναθεώρησης των ντομάτας μπορεί να κρύβει κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία ή/και το περιβάλλον.
Ανάπτυξη
Η GM Purple Tomato κατασκευάστηκε από επιστήμονες στο Norfolk Plant Sciences στο Ηνωμένο Βασίλειο. Με επικεφαλής τη βιοχημικό Cathie Martin και την ομάδα της, το έργο της είχε ως στόχο να αξιοποιήσει τις φυσικές ιδιότητες των ανθοκυανινών, ενώσεων που βρίσκονται στα βατόμουρα, για να ενισχύσει το διατροφικό προφίλ της ντομάτας.
Χρησιμοποιώντας τεχνικές γενετικής μηχανικής, η Martin και οι συνεργάτες της εισήγαγαν δύο γονίδια που είναι υπεύθυνα για τον μωβ χρωματισμό σε βρώσιμα άνθη snapdragon σε φυτά τομάτας. Αυτή η διαδικασία επέτρεψε στις ντομάτες να εκφράσουν τα γονίδια από το snapdragon και, στη συνέχεια, να παράγουν υψηλά επίπεδα ανθοκυανινών, εμποτίζοντας έτσι τις ντομάτες με μια ξεχωριστή μωβ απόχρωση και δυνητικά ενισχυμένα οφέλη για την υγεία.
Σύμφωνα με τη Norfolk Healthy Produce, την αμερικανική θυγατρική της Norfolk Plant Sciences, οι Purple Tomatoes είναι μια «πλούσια πηγή αντιοξειδωτικών» λόγω της αυξημένης περιεκτικότητας σε ανθοκυανίνες. Σε αντίθεση με τις απλές ντομάτες που περιέχουν ανθοκυανίνες στη φλούδα, η Purple Tomato περιέχει ανθοκυανίνες σε ολόκληρη την ντομάτα.
Η γένεση της GM Purple Tomato σηματοδοτεί ένα σημαντικό ορόσημο στη γεωργική βιοτεχνολογία. Σε αντίθεση με προηγούμενες γενετικά τροποποιημένες καλλιέργειες που απευθύνονταν κυρίως σε εμπορικούς παραγωγούς, αυτή η ντομάτα είναι η πρώτη γενετικά τροποποιημένη καλλιέργεια τροφίμων που διατίθεται απευθείας σε οικιακούς κηπουρούς στις Ηνωμένες Πολιτείες, προσφέροντας την ευκαιρία στα άτομα να ασχοληθούν με τη βιοτεχνολογία στην αυλή τους.
Σύμφωνα με το Norfolk Healthy Produce, περισσότερες από 13.000 παραγγελίες σπόρων Purple Tomato έχουν ήδη αποσταλεί.
Κανονιστική Έγκριση
Η GM Purple Tomato εγκρίθηκε άμεσα από το Υπουργείο Γεωργίας των Η.Π.Α.
«Σε ό,τι αφορά τη μοβ ντομάτα της Norfolk Plant Sciences, δεν εντοπίσαμε προβληματισμούς για αυξημένο κίνδυνο παρασίτων των φυτών σε σύγκριση με άλλες καλλιεργούμενες ντομάτες και εκδώσαμε μια επιστολή απάντησης δηλώνοντας ότι το φυτό δεν υπόκειται σε ρύθμιση». Το 2023, η Purple Tomato έλαβε μια επιστολή «χωρίς ερωτήσεις» από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA), που σημαίνει ότι η Purple Tomato θεωρείται «γενικά αναγνωρισμένη ως ασφαλής» (GRAS) και, ως εκ τούτου, δεν απαιτεί έλεγχο πριν από την αγορά ή έγκριση από τον FDA.
Για να πληροί τις προϋποθέσεις για το καθεστώς GRAS, η Norfolk Plant Sciences υπέβαλε δεδομένα από δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν στα εργαστήρια της.
Η έλλειψη δοκιμών ασφαλείας από το USDA και το FDA, καθώς και η εξάρτηση από τα δεδομένα που παράγονται από την εταιρεία που θα επωφεληθεί από την έγκριση του δικού της προϊόντος, οδήγησε ορισμένους ειδικούς να ζητήσουν μια πιο ολοκληρωμένη αξιολόγηση ασφάλειας.
Ανησυχίες για την ασφάλεια της υγείας
Τα δεδομένα που παρέχονται στον FDA από την Norfolk Plant Sciences δείχνουν ότι η εταιρεία διεξήγαγε διάφορες δοκιμές ασφαλείας. Ωστόσο, οι επικριτές υποστηρίζουν ότι τα τεστ είναι ανεπαρκή για να εγγυηθούν την ασφάλεια της Purple Tomato για ανθρώπινη κατανάλωση. Σύμφωνα με ένα σημείωμα του FDA με ημερομηνία 13 Ιουνίου 2023, οι δοκιμές που πραγματοποιήθηκαν, επικεντρώθηκαν κυρίως σε έξι τομείς. Από αυτούς, τέσσερις ήταν σχετικά απλοί ενώ δύο έχουν εγείρει ανησυχίες για την ασφάλεια μεταξύ των ειδικών, σύμφωνα με το GM Watch (μη κερδοσκοπικός οργανισμός περί της ασφάλειας των τροφίμων).
1. PCR και ανάλυση κηλίδας Southern διεξήχθησαν από την Norfolk Plant Sciences για να προσδιοριστεί εάν το ξένο DNA του snapdragon εισήχθη στο DNA της τομάτας.
- Η εταιρεία (Norfolk Plant Sciences) δήλωσε ότι η εισαγωγή του ξένου DNA επιβεβαιώθηκε.
2. PCR και η σύγκριση αλληλουχιών δειγμάτων DNA διεξήχθησαν για να επιβεβαιωθεί η σταθερότητα της κληρονομικότητας της εισαγωγής μεταξύ των γενεών. Τα φυτά εκτράφηκαν για να προσδιοριστεί εάν ο πορφυρός φαινότυπος κληρονομήθηκε με τρόπο διαχωρισμού Μεντελιανού.
- Η εταιρεία δήλωσε ότι ο μοβ φαινότυπος ήταν κληρονομικός.
3. Πραγματοποιήθηκε ανάλυση σύνθεσης για να προσδιοριστεί εάν η Purple Tomato περιείχε παρόμοια θρεπτικά συστατικά σε παρόμοια επίπεδα σε σύγκριση με τις μη ΓΤΟ ντομάτες, συμπεριλαμβανομένων πρωτεϊνών, λίπους, υδατανθράκων, φυτικών ινών, μετάλλων, καροτενοειδών, βιταμινών και άλφα-τοματίνης.
- Η εταιρεία προσδιόρισε τα επίπεδα των περισσότερων διατροφικών συστατικών να είναι παρόμοια ή με «μικρές διαφορές».
4. Η Norfolk Plant Sciences αξιολόγησε τα επίπεδα διατροφικής έκθεσης υποθέτοντας την πλήρη αντικατάσταση της κόκκινης ντομάτας στην ανθρώπινη διατροφή με την Purple Tomato για δύο ημέρες.
- Η εταιρεία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το επίπεδο της διατροφικής έκθεσης σε ανθοκυανίνες είναι το ίδιο με την κατανάλωση τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε ανθοκυανίνες. Για παράδειγμα, 8 ουγγιές χυμού μωβ ντομάτας ισοδυναμούν με την κατανάλωση ενός φλιτζανιού βατόμουρου.
Τα αμφιλεγόμενα τεστ
1. Χρησιμοποιήθηκαν βιοπληροφορικές αναλύσεις για να προσδιοριστεί εάν τυχόν ανοιχτά πλαίσια ανάγνωσης δημιουργήθηκαν ή διασπάστηκαν με την εισαγωγή του ξένου DNA. Η Norfolk Plant Sciences έψαξε τις αλληλουχίες DNA που πλαισιώνουν την αλληλουχία εισαγωγής στις ντομάτες.
- Η εταιρεία ανέφερε ότι δεν υπάρχουν ανοιχτά πλαίσια ανάγνωσης που πλαισιώνουν τη θέση εισαγωγής.
Δεδομένου ότι η Norfolk Plant Sciences δεν αξιολόγησε πιθανή βλάβη σε ολόκληρο το γονιδίωμα χρησιμοποιώντας προηγμένες εργαστηριακές τεχνικές, ο γενετιστής Μιχαήλ Αντωνίου εξέφρασε την ανησυχία του σε δήλωση που δημοσίευσε η GM Watch.
«Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι οι κατασκευαστές της γενετικά τροποποιημένης πορφυρής ντομάτας έχουν πραγματοποιήσει το είδος των μοριακών αναλύσεων (πρωτεομική και μεταβολομική) που θα μπορούσαν να βοηθήσουν να διαπιστωθεί εάν έλαβαν μόνο την αλλαγή που ήθελαν, χωρίς ακούσιες αλλαγές. Ως αποτέλεσμα, δεν ξέρουμε αν αυτές οι ντομάτες είναι ασφαλείς για κατανάλωση», είπε ο κ. Αντωνίου.
«Πρέπει επίσης να έχουμε κατά νου ότι η διαδικασία μετασχηματισμού Γενετικά Τροποποιημένων (καλλιέργεια φυτικού ιστού και μετασχηματισμός φυτικών κυττάρων) αναπόφευκτα θα προκαλέσει εκατοντάδες, αν όχι χιλιάδες θέσεις ακούσιας βλάβης στο DNA (μεταλλάξεις). Αυτές οι ευρείας κλίμακας μεταλλάξεις μπορούν να αλλάξουν τα μοτίβα της γονιδιακής λειτουργίας και να αλλάξουν τη βιοχημεία και τη σύνθεση, με άγνωστες συνέπειες στην υγεία», είπε.
2. Πραγματοποιήθηκε αξιολόγηση νέων πεπτιδίων ίσων ή περισσότερων από 30 αμινοξέων στη θέση εισαγωγής του ξένου DNA για να αποκλειστούν ανησυχίες σχετικά με την τοξικότητα ή την αλλεργιογένεση.
- Η εταιρεία εντόπισε ένα «υποτιθέμενο» πεπτίδιο, ωστόσο, ανέφεραν, «αυτό το πεπτίδιο δεν έχει ομολογία με κανένα γνωστό αλλεργιογόνο ή πρωτεΐνη και δεν υπήρχε καμία ένδειξη ότι αυτή η αλληλουχία μεταγράφεται στην ντομάτα». Κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα αποτελέσματα «δεν εγείρουν ανησυχίες για την ασφάλεια των τροφίμων».
Η αλλεργιογένεση είναι μια συνεχής ανησυχία σχετικά με τη γενετική τροποποίηση των τροφίμων. Για παράδειγμα, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature, ανέφερε ότι τα φυτά φασολιών ήταν γενετικά τροποποιημένα για να παράγουν υψηλότερα επίπεδα μεθειονίνης και κυστεΐνης, αλλά απορρίφθηκαν επειδή η εκφρασμένη πρωτεΐνη του διαγονιδίου ήταν εξαιρετικά αλλεργιογόνος. Ενώ η Norfolk Plant Sciences δεν εντόπισε ταύτιση με κανένα γνωστό αλλεργιογόνο, αυτό δεν εγγυάται ότι το πεπτίδιο που σχηματίζεται μέσω της διαδικασίας τροποποίησης γονιδίων δεν είναι αλλεργιογόνο. Δεδομένου ότι σχεδόν το 11 τοις εκατό των ενηλίκων και 5,6 εκατομμύρια παιδιά στις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τροφικές αλλεργίες, ίσως είναι συνετό να εφαρμόζουμε την αρχή της προφύλαξης όταν τροποποιούμε τη γενετική σύνθεση των τροφίμων μας.
Το τεστ για το οποίο μιλούσαν όλοι
Αν και δεν συμπεριλήφθηκε στο σημείωμα του FDA του 2023, η Norfolk Plant Sciences, σε συνδυασμό με την Cathie Martin, δημοσίευσαν μια πιλοτική μελέτη σίτισης το 2008 στο Nature Biotechnology που εξέταζε τα αποτελέσματα του συμπληρώματος της Purple Tomato στη διάρκεια ζωής των ευπαθών στον καρκίνο ποντικών.
Σύμφωνα με τη μελέτη, τα ποντίκια που ταΐστηκαν τη γενετικά τροποποιημένη ντομάτα έζησαν περισσότερο – κατά μέσο όρο 40 ημέρες από εκείνα που τρέφονταν με μη γενετικά τροποποιημένες κόκκινες ντομάτες.
Η δημοσίευση της πιλοτικής μελέτης ώθησε το John Innes Center να δημοσιεύσει ένα δελτίο τύπου με τίτλο «Οι μωβ ντομάτες μπορεί να κρατήσουν τον καρκίνο μακριά». (Η Norfolk Plant Sciences είναι μια θυγατρική εταιρεία του John Innes Centre.)
Η Purple Tomato έχει επαινεθεί σε μεγάλο βαθμό για τα πιθανά διατροφικά και καρκινικά οφέλη της. Αυτός ο αβάσιμος ισχυρισμός για την υγεία οδήγησε σε μια φρενίτιδα τίτλων των μέσων ενημέρωσης που διαιωνίζουν την αφήγηση της «ντομάτας που καταπολεμά τον καρκίνο», συμπεριλαμβανομένου, του «Η μωβ ντομάτα μπορεί να νικήσει τον καρκίνο», που δημοσιεύτηκε από την Daily Express και «Οι επιστήμονες καταπολεμούν τον καρκίνο αναπτύσσοντας την μοβ ντομάτα», που δημοσιεύτηκε από το Reuters.
Με την κυκλοφορία της GM Purple Tomato το 2024, αβάσιμοι ισχυρισμοί για την υγεία έχουν επανέλθει στην επιφάνεια. Για παράδειγμα, η Maddie Hall, διευθύνων σύμβουλος (CEO) της Living Carbon, δημοσίευσε στο Twitter/X :
«Η μεγάλη μωβ ντομάτα, βοηθά στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων και στην καταπολέμηση του καρκίνου στους ανθρώπους». Οι Εθνικές Υπηρεσίες Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (NHS) δήλωσαν ότι οι ισχυρισμοί για την υγεία δεν βασίζονται σε οφέλη που τεκμηριώνονται σε ανθρώπους, αλλά προέρχονται από «μια μικρής κλίμακας μελέτη σε ποντίκια», σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε στο NHS Choices.
Σύμφωνα με το NHS: «… τα μικρά μεγέθη δείγματος που χρησιμοποιούνται σημαίνουν ότι τα αποτελέσματα μπορεί να προέκυψαν τυχαία. Επίσης, μέχρι να δοκιμαστεί η ντομάτα σε ανθρώπους, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι θα προσφέρει τα ίδια οφέλη ή ότι δεν θα υπάρξουν απροσδόκητες βλάβες». Η υπερβολική κατανάλωση ανθοκυανίνης μπορεί να προκαλέσει απροσδόκητη βλάβη. Ενώ πιστεύεται κοινώς ότι τα αντιοξειδωτικά είναι ωφέλιμα και προτιμόνται περισσότερο, η Cancer Research UK προτείνει ότι αυτή η υπόθεση στερείται επιστημονικής υποστήριξης.
«Υπάρχουν αρκετές αποδείξεις ότι ορισμένα αντιοξειδωτικά στα τρόφιμα μας μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη ορισμένων ειδών καρκίνου σε μερικούς ανθρώπους. Αλλά η πολυπλοκότητα αυτών των στοιχείων συχνά μεταφράζεται στα μέσα ενημέρωσης και στη διαφήμιση ως «τα αντιοξειδωτικά αποτρέπουν τις ασθένειες». Και δεν είναι αυτό που λέει η επιστήμη».
Το αντιοξειδωτικό παράδοξο
Ενώ οι ανθοκυανίνες έχουν συνδεθεί με πιθανά οφέλη για την υγεία λόγω των αντιοξειδωτικών τους ιδιοτήτων, η έννοια του «όσο περισσότερο τόσο καλύτερα» αποτυγχάνει να εξηγήσει τη λεπτή αυτή ισορροπία στο ανθρώπινο σώμα. Η ανάγκη για ισορροπία θρεπτικών συστατικών τεκμηριώνεται για άλλα κοινά θρεπτικά συστατικά. Για παράδειγμα, η βιταμίνη Α παίζει κρίσιμο ρόλο στην όραση, αλλά τα υψηλά επίπεδα βιταμίνης Α μπορεί να είναι τοξικά, οδηγώντας σε αραίωση μαλλιών, θολή όραση, πονοκεφάλους, αδυναμία και πόνο στα οστά, σύμφωνα με άρθρο του 2022 που δημοσιεύτηκε στο International Journal of Molecular.
Ομοίως, ο σίδηρος απαιτείται για τη μεταφορά οξυγόνου και τη σύνθεση DNA, ωστόσο, η υπερβολική ποσότητα σιδήρου μπορεί να οδηγήσει σε βλάβη των ιστών, σύμφωνα με μια ανασκόπηση του 2014 στο Journal of Research in Medical Sciences. Οι ανθοκυανίνες μπορεί να ακολουθούν το ίδιο μοτίβο «κάποιες είναι καλές, αλλά η υπερβολική ποσότητα μπορεί να είναι κακή». Σύμφωνα με ένα άρθρο του 2022 που γράφτηκε από τον Ray Seidler, πρώην επιστήμονα της Υπηρεσίας Προστασίας του Περιβάλλοντος:
«Όταν καταναλώνονται με μέτρο, οι αντιφλεγμονώδεις ενώσεις όπως οι ανθοκυανίνες μπορούν να έχουν οφέλη για την υγεία. Αλλά το πολύ πολύ καλό πράγμα μπορεί τελικά να μην είναι τόσο καλό. Έχει αποδειχθεί ότι η υπερκατανάλωση ανθοκυανινών (π.χ. όταν λαμβάνονται ως συμπληρώματα χαπιών) μπορεί να προκαλέσει επιπτώσεις στην υγεία των νεφρών, του ήπατος και των θυρεοειδικών ορμονών. Οι ανθοκυανίνες αποτελούν μέρος μιας ομάδας ενώσεων που ονομάζονται πολυφαινόλες, οι οποίες μπορεί επίσης να περιορίσουν ή να παρεμποδίσουν την απορρόφηση του σιδήρου.» Τα συμπληρώματα αντιοξειδωτικών μπορούν επίσης να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου, σύμφωνα με μια ανασκόπηση του 2023 στο επιστημονικό περιοδικό Antioxidants.
Τα αντιοξειδωτικά δρουν, εν μέρει, εξουδετερώνοντας δραστικά είδη οξυγόνου (ROS), όπως ανιόν υπεροξειδίου, υπεροξείδιο του υδρογόνου και ρίζες υδροξυλίου. Αυτά τα ROS παράγονται φυσικά κατά την αναπνοή με βάση το οξυγόνο σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς. Το ROS μπορεί να βλάψει μόρια, συμπεριλαμβανομένου του DNA, των πρωτεϊνών και των κυτταρικών μεμβρανών, συμβάλλοντας στον σχηματισμό ασθενειών όπως ο καρκίνος, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο διαβήτης, το Αλτσχάιμερ, η κατάθλιψη, ο διαβήτης και η γήρανση, σύμφωνα με μια μελέτη του 2023 που δημοσιεύτηκε στο Archives of Toxicology.
Ωστόσο, τα ROS διαδραματίζουν επίσης κρίσιμο ρόλο στην καταπολέμηση των ασθενειών και στη διατήρηση της συνολικής υγείας. Για παράδειγμα, ορισμένα ανοσοκύτταρα παράγουν ROS για να εξαλείψουν τα εισβάλλοντα βακτήρια, μύκητες και ζυμομύκητες, μειώνοντας έτσι τις επιβλαβείς επιπτώσεις τους. Επιπλέον, τα ROS λειτουργούν ως μόρια σηματοδότησης, ενεργοποιώντας βασικά βιοχημικά μονοπάτια και ρυθμίζοντας την έκφραση γονιδίων.
Είναι απαραίτητο να επιτύχετε μια ισορροπία—παράγοντας αρκετά ROS για τη ρύθμιση ζωτικών λειτουργιών στο σώμα χωρίς να δημιουργηθούν υπερβολικές ποσότητες που οδηγούν σε βλάβη ή ασθένεια.
Συνεπώς, ο κ. Seidler εξέφρασε ανησυχία για την ποσότητα ανθοκυανινών που θα μπορούσαν να καταναλώσουν οι Αμερικανοί εάν η GM Purple Tomato αντικαταστήσει τη συμβατική τηςντομάτα. «Ο μέσος Αμερικανός καταναλώνει περίπου 12,5 χιλιοστόγραμμα από αυτά τα αντιοξειδωτικά την ημέρα. Η περιεκτικότητα σε ανθοκυανίνες από τη ΓΤ ντομάτα είναι κατά μέσο όρο περίπου 500mg/100g φρέσκων φρούτων, περίπου 40 φορές μεγαλύτερη από την ημερήσια μέση κατανάλωση. Εκατό γραμμάρια ντομάτας είναι λιγότερο από μισό φλιτζάνι. Άλλα φυσικά μοβ φρούτα (γλυκά κεράσια, βατόμουρα, φράουλες, κόκκινα σμέουρα, μαύρα σταφύλια) περιέχουν ανθοκυανίνες της τάξης των 3-143 mg/100 g, έως και 160 φορές λιγότερες από τη γενετικά τροποποιημένη μοβ ντομάτα».
Ο κ. Αντωνίου επανέλαβε την ίδια επιφύλαξη στη δήλωση που δημοσίευσε η GM Watch, «Ανησυχώ ότι η λήψη μεγαδόσεων αντιοξειδωτικών, όπως οι ανθοκυανίνες ακόμη και από μια μέτρια μερίδα των γενετικά τροποποιημένων μωβ ντομάτας, θα μπορούσε να επηρεάσει την ευαίσθητη ισορροπία μεταξύ υπερβολικής ποσότητας και πολύ λίγο ROS, που οδηγεί σε αρνητικά αποτελέσματα για την υγεία».
Μια λύση: Ντομάτες που εκτρέφονται παραδοσιακά
Οι παραδοσιακές τεχνικές αναπαραγωγής φυτών έχουν ήδη παραγάγει μια ποικιλία από μοβ ντομάτες που διαθέτουν αυξημένα επίπεδα ανθοκυανινών, χωρίς να καταφεύγουν σε γενετικές τροποποιήσεις.
Οι καλλιεργητές έχουν ήδη πρόσβαση σε μια ποικιλία από μωβ ποικιλίες ντομάτας, συμπεριλαμβανομένων των Black Zebra και Black Beauty.
Επιπλέον, το 2011, ο Jim Myers, κτηνοτρόφος φυτών και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Όρεγκον, κυκλοφόρησε την πρώτη παραδοσιακή μοβ ντομάτα με αυξημένα επίπεδα ανθοκυανινών, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε από το Πανεπιστήμιο του Όρεγκον.
Σε αντίθεση με τα οικόσιτα αντίστοιχά τους, τα οποία συνήθως περιέχουν ανθοκυανίνες στις φυτικές δομές και μερικές φορές στο δέρμα τους, οι άγριες ντομάτες που χρησιμοποιούνται στο πρόγραμμα αναπαραγωγής εμφανίζουν αυτές τις ευεργετικές ενώσεις στους καρπούς τους, όπως τόνισε ο κ. Myers. Χρόνο με το χρόνο, ο κ. Myers και η ομάδα του διασταύρωσαν γονίδια, συχνά με το χέρι, από άγρια ντομάτα με σύγχρονες ποικιλίες, μέχρι να βρεθούν υψηλότερα επίπεδα ανθοκυανινών στον καρπό τους.
Πάνω από δύο δεκαετίες από την έναρξη αυτού του προγράμματος αναπαραγωγής, οι ποικιλίες “Indigo” έχουν πολλαπλασιαστεί σε περισσότερες από 50 παραλλαγές σε όλο τον κόσμο, βρίσκοντας «στέγη» τόσο σε μικρές φάρμες όσο και σε εταιρικές γεωργικές επιχειρήσεις. Αυτές οι εναλλακτικές λύσεις που διατίθενται επί του παρόντος στην αγορά υπογραμμίζουν τη δύναμη των παραδοσιακών μεθόδων αναπαραγωγής στην αντιμετώπιση των διατροφικών αναγκών και στην ενίσχυση της γεωργικής ποικιλότητας χωρίς την προσφυγή σε γενετική τροποποίηση.
Ευρύτερες επιπτώσεις
Τα πρώτα κύματα γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών διατέθηκαν κυρίως στην αγορά με στόχο να βοηθήσουν τους αγρότες να ταΐσουν τον κόσμο. Η επισιτιστική ασφάλεια ήταν στο προσκήνιο καθώς οι καλλιέργειες σχεδιάστηκαν για να αυξάνουν τις αποδόσεις, να αντιστέκονται στα ζιζανιοκτόνα και να γίνονται πιο ανθεκτικές σε περιβαλλοντικούς στρεσογόνους παράγοντες, όπως ζημιές από έντομα και ασθένειες.
Ιστορικά, οι περισσότερες καλλιέργειες δεν έχουν τροποποιηθεί γενετικά για να αυξήσουν την πυκνότητα των θρεπτικών συστατικών, αλλά για να αντέχουν καλύτερα στα ζιζανιοκτόνα και τα παράσιτα. Μία από τις λίγες εξαιρέσεις ήταν το χρυσό ρύζι, που κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1990 για να περιέχει υψηλότερα επίπεδα βήτα-καροτίνης για την καταπολέμηση της ανεπάρκειας βιταμίνης Α. Αυτή η καλλιέργεια δεν κέρδισε ποτέ την έλξη των καταναλωτών.
Ο ροζ ανανάς δημιουργήθηκε το 2020 από την Fresh Del Monte, μια εταιρεία με έδρα την Καλιφόρνια. Η ροδαλή σάρκα περιέχει υψηλά επίπεδα λυκοπενίου – ένα αντιοξειδωτικό που δίνει στα ροδάκινα, τις ντομάτες και το καρπούζι τις ροζ αποχρώσεις τους. Ωστόσο, μόνο η Fresh Del Monte επιτρέπεται να καλλιεργεί τον ροζ ανανά, ενώ η Purple Tomato μπορεί να καλλιεργηθεί από αγρότες ή καταναλωτές στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Σε αντίθεση με τους περισσότερους προκατόχους της, η Purple Tomato κυκλοφορεί ως τροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά που έχει σχεδιαστεί για τη βελτίωση της υγείας. Γιατί γινόμαστε μάρτυρες μιας μετατόπισης του μάρκετινγκ από την επισιτιστική ασφάλεια προς την ατομική υγεία;
Σύμφωνα με έρευνα του Pew Research Center το 2019, το 51 τοις εκατό των Αμερικανών θεωρούν τους ΓΤΟ ως χειρότερους για την υγεία τους σε σύγκριση με τρόφιμα που δεν είναι γενετικά τροποποιημένα. Επιπλέον, μόνο το 7 τοις εκατό των Αμερικανών που συμμετείχαν σε δημοσκόπηση θεωρούσαν τους ΓΤΟ ως πιο υγιείς.
Ο Nathan Pumplin, Διευθύνων Σύμβουλος της Norfolk Healthy Produce, δήλωσε: «Σκοπεύουμε να δείξουμε με αυτό το προϊόν και με αυτήν την εταιρεία ότι υπάρχουν πολλά οφέλη που μπορούν να δοθούν στους καταναλωτές μέσω της βιοτεχνολογίας, της καλύτερης γεύσης, της καλύτερης διατροφής ως κύρια παραδείγματα».
Ο Nathan πρόσθεσε, «Στη συνέχεια [η GM Purple Tomato] θα απομακρύνει αυτήν την αρνητική αντίληψη για τους ΓΤΟ και αυτό θα επιτρέψει σε άλλα προϊόντα να βγουν στην αγορά που προσφέρουν πραγματικά ισχυρά οφέλη».
Θα μπορούσε η Purple Tomato να είναι ένας δούρειος ίππος, που καυχιέται για ισχυρισμούς για βελτιωμένη υγεία του ατόμου, ενώ ρίχνει γενετικά τροποποιημένους σπόρους σε κήπους για να κερδίσει την αποδοχή των ΓΤΟ από τους καταναλωτές; Μόνο ο χρόνος θα το δείξει. Στο μεταξύ, εάν οι κηπουροί θέλουν να αποφύγουν τη GM Purple Tomato, μπορεί να αποδειχθεί πρόκληση. Μόλις φυτευτούν γενετικά τροποποιημένοι σπόροι από κηπουρούς, η μετατόπιση των σπόρων γίνεται με τρόπο ανησυχητικό. Σύμφωνα με προσωπική επικοινωνία με την Norfolk Health Produce:
«Μπορείτε να διασταυρώσετε την επικονίαση [την Purple Tomato] με άλλες ποικιλίες. Καθώς οι ντομάτες γενικά αυτογονιμοποιούνται μόνο, θα χρειαστεί να γονιμοποιήσετε χειροκίνητα. Το μωβ χαρακτηριστικό μας θα διαχωριστεί. Ανάλογα με το πού το περνάτε, μπορεί να μην γνωρίζετε ποια φυτά φέρουν το χαρακτηριστικό μέχρι να καρποφορήσουν». Σε μια δήλωση στους Epoch Times, ο Joel Salatin, αναγεννητικός αγρότης και συνιδιοκτήτης της Polyface Farm, εξέφρασε την ανησυχία του για τη μετατόπιση σπόρων και την παραβίαση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας:
«Μια από τις μεγαλύτερες ανησυχίες για τους κηπουρούς είναι η νοθεία λόγω της μετατόπισης της γύρης. Οι εταιρείες σπόρων συχνά συμβουλεύουν μέχρι και ένα μίλι απόσταση μεταξύ των ποικιλιών για τη διατήρηση της καθαρότητας της ποικιλίας. Εάν βρίσκεστε σε αστικό ή προαστιακό περιβάλλον, και ειδικά εάν δεν γνωρίζετε όλους τους γείτονές σας ή τις δραστηριότητές τους, αυτό το είδος απόστασης θα ήταν σχεδόν αδύνατο να εγγυηθεί ασφαλές αποτέλεσμα . Ξαφνικά έχετε ένα ον στον κήπο σας που δεν το θέλετε. Και όπως αποφάνθηκαν τα δικαστήρια, εάν ο κάτοχος του διπλώματος ευρεσιτεχνίας της ποικιλίας βρει μια από τις ντομάτες σας με νοθευμένο DNA, μπορεί να είστε υπεύθυνοι για παραβίαση διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Τι χάλι.
Η Κάθι Μάρτιν και ο συνάδελφός της Τζόναθαν Τζόουνς από το Norfolk Healthy Produce κατέχουν ενεργά και εκκρεμή διπλώματα ευρεσιτεχνίας για μεθόδους γενετικής μηχανικής φυτών με υψηλότερες αντιοξειδωτικές ενώσεις, καθώς και φυτών που παράγονται με αυτές τις μεθόδους».
Συμπέρασμα
Τα αποκαλυπτήρια της GM Purple Tomato αντιπροσωπεύουν μια στιγμή ορόσημο στη γεωργική βιοτεχνολογία ως ο πρώτος γενετικά τροποποιημένος σπόρος που διατίθεται στο εμπόριο στους κηπουρούς. Ωστόσο, μέσα στη ζέση και τον ενθουσιασμό, δεν πρέπει να παραβλέπουμε τις πολυπλοκότητες και τις αβεβαιότητες που συνοδεύουν μια τέτοια καινοτομία. Παραμένουν ερωτήματα σχετικά με την ασφάλεια, την αποτελεσματικότητά του και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον.
Καθώς οι επιστήμονες, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι καταναλωτές πλοηγούνται στο περίπλοκο έδαφος των ΓΤΟ, η διαφάνεια, η λήψη αποφάσεων βάσει τεκμηρίων και η συμμετοχή του κοινού είναι ουσιαστικής σημασίας για την προώθηση του ενημερωμένου διαλόγου καθώς διαμορφώνουμε το μέλλον της γεωργίας και του εφοδιασμού μας σε τρόφιμα.