Στις Βρυξέλλες βρίσκεται από το πρωί ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, προκειμένου να συμμετάσχει στις εργασίες της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που ξεκινά στις 10:00 ώρα Ελλάδας. Η ατζέντα της διήμερης Συνόδου είναι ιδιαιτέρως πυκνή και αναμένεται να επικεντρωθεί σε κρίσιμα ζητήματα που αφορούν την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης, την άμυνα, τον πόλεμο στην Ουκρανία, την πράσινη μετάβαση και τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Στην παρέμβασή του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να δώσει ιδιαίτερη έμφαση στην ανάγκη δημιουργίας μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας, επισημαίνοντας τη σημασία ενός δίκαιου και αποδοτικού συστήματος τιμολόγησης που δεν θα επιβαρύνει δυσανάλογα τις χώρες της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η ελληνική πλευρά, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, προωθεί μια πρόταση που στοχεύει στην εξισορρόπηση των διαφορών μεταξύ των κρατών-μελών, με στόχο να προστατευθούν οι πολίτες από τις ενεργειακές ανισότητες και να ενισχυθεί η συνοχή της ευρωπαϊκής αγοράς.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός θα υπογραμμίσει επίσης την ανάγκη για ταχεία ανάπτυξη και διασύνδεση των ενεργειακών δικτύων, επισημαίνοντας ότι η Ευρώπη πρέπει να επιταχύνει τις επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στις υποδομές φυσικού αερίου, ώστε να μειώσει την εξάρτησή της από τρίτες χώρες. Όπως αναμένεται να τονίσει, η Ελλάδα διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά για να αναδειχθεί σε κομβικό ενεργειακό κόμβο της νοτιοανατολικής Μεσογείου, αξιοποιώντας τα έργα υποδομής που βρίσκονται σε εξέλιξη σε Ρεβυθούσα και Αλεξανδρούπολη.
Η συζήτηση αυτή διεξάγεται σε μια περίοδο έντονης ενεργειακής ανασφάλειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία αναζητά σταθερούς μηχανισμούς περιορισμού των τιμών και μείωσης της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο, ενώ παράλληλα προσπαθεί να προστατεύσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών οικονομιών.
Κεντρικό θέμα της Συνόδου αποτελεί και ο πόλεμος στην Ουκρανία, με τους Ευρωπαίους ηγέτες να έχουν προγραμματισμένη τηλεδιάσκεψη με τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι για την αξιολόγηση της κατάστασης στο πεδίο και τη συζήτηση της 19ης δέσμης κυρώσεων κατά της Ρωσίας, η οποία εγκρίθηκε χθες το βράδυ. Το νέο πακέτο κυρώσεων προβλέπει, μεταξύ άλλων, την πλήρη απαγόρευση εισαγωγής ρωσικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στην ΕΕ, καθώς και την επιβολή περιορισμών στα λεγόμενα «δεξαμενόπλοια-φαντάσματα» που χρησιμοποιεί η Μόσχα για να παρακάμπτει το καθεστώς των κυρώσεων.
Παράλληλα, στο τραπέζι των συζητήσεων θα τεθεί το σχέδιο για τη χορήγηση δανείου ύψους 140 δισεκατομμυρίων ευρώ προς την Ουκρανία για τα έτη 2026–2027, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί από τα κέρδη που προκύπτουν από τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία εντός της ΕΕ. Σύμφωνα με το σχέδιο, η αποπληρωμή του δανείου θα πραγματοποιηθεί μόνο εφόσον η Ρωσία καταβάλει αποζημιώσεις για τις πολεμικές ζημιές. Ωστόσο, αρκετά κράτη-μέλη, μεταξύ των οποίων και το Βέλγιο, έχουν εκφράσει επιφυλάξεις ως προς τη νομική και τεχνική βιωσιμότητα του σχεδίου, καθώς μεγάλο μέρος των ρωσικών κεφαλαίων βρίσκεται υπό τη δικαιοδοσία τους.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, σε δήλωσή του μέσω της πλατφόρμας Χ, τόνισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση παραμένει ακλόνητα δεσμευμένη στην υποστήριξη της Ουκρανίας και ότι θα συνεχίσει να ενισχύει την πίεση προς τη Ρωσία, επιδιώκοντας ταυτόχρονα μια δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη.
Ένα σημαντικό μέρος των εργασιών της Συνόδου θα επικεντρωθεί επίσης στην ευρωπαϊκή άμυνα και ασφάλεια. Οι ηγέτες θα συζητήσουν τον νέο οδικό χάρτη «Αμυντική Ετοιμότητα 2030», που παρουσίασε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο οποίος στοχεύει στη βελτίωση των αμυντικών δυνατοτήτων της ΕΕ μέσα στην επόμενη πενταετία. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να υποστηρίξει μια προσέγγιση «360 μοιρών», υπογραμμίζοντας ότι η ευρωπαϊκή άμυνα δεν πρέπει να περιορίζεται στις ανατολικές απειλές, αλλά να περιλαμβάνει και τον Νότο, προστατεύοντας αποτελεσματικά τα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης.
Σύμφωνα με το προσχέδιο των συμπερασμάτων, μια ισχυρότερη Ευρωπαϊκή Ένωση στον τομέα της άμυνας θα ενισχύσει τη σταθερότητα τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε διατλαντικό επίπεδο, λειτουργώντας συμπληρωματικά προς το ΝΑΤΟ.
Η Σύνοδος θα ασχοληθεί επίσης με τη στήριξη της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας και τη μετάβαση προς μια πράσινη και ψηφιακή οικονομία. Η συζήτηση αναμένεται να επικεντρωθεί στη μείωση της γραφειοκρατίας για τις επιχειρήσεις, στη στήριξη της πράσινης βιομηχανίας με στόχο την επίτευξη των κλιματικών δεσμεύσεων έως το 2050, και στην επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού, που θεωρείται κλειδί για την ενίσχυση της παραγωγικότητας και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στην Ευρώπη.
Στο επίσημο δείπνο των ηγετών, στο οποίο θα παραστούν η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Κριστίν Λαγκάρντ και ο πρόεδρος του Eurogroup Πασκάλ Ντόναχιου, θα τεθούν ζητήματα μακροοικονομικής σταθερότητας, η ενίσχυση του διεθνούς ρόλου του ευρώ και οι τεχνικές προοπτικές για την εισαγωγή του ψηφιακού ευρώ.
Στο περιθώριο της Συνόδου, οι ηγέτες αναμένεται να χαιρετίσουν τη συμφωνία για τον τερματισμό των εχθροπραξιών στη Γάζα, ζητώντας την πλήρη και άμεση εφαρμογή της από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, σε μια προσπάθεια να αποκατασταθεί η σταθερότητα στη Μέση Ανατολή.
