Είναι γνωστό ότι η ορμονοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης και των προβλημάτων γονιμότητας, νέα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν όμως, ότι ορισμένες εντερικές ορμόνες μπορεί να επιδρούν στις διαδικασίες σχηματισμoύ ουλώδους ιστού στο ήπαρ (ίνωση ήπατος).
Η ηπατική ίνωση μπορεί να εμφανιστεί ως συνέπεια παθήσεων του ήπατος, όπως είναι η μη αλκοολική λιπώδης νόσος του ήπατος που σχετίζεται με τα προβλήματα του μεταβολισμού, και η στεατοηπατίτιδα, η ανάπτυξη χρόνιας φλεγμονής στο ήπαρ σε άτομα με στεάτωση, στα άτομα δηλαδή με εναπόθεση λίπους στο ήπαρ.
Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία για την ηπατική ίνωση.
Οι γιατροί συχνά προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τις υποκείμενες αιτίες, όπως είναι η παχυσαρκία και ο διαβήτης, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε βελτίωση της λειτουργίας του ήπατος για αρκετά χρόνια, δεν εξαλείφουν όμως την ίνωση.
Οι διεργασίες που ξεκινούν το σχηματισμό ουλώδους ιστού στο ήπαρ, δηλαδή η ίνωση, είναι κυτταρικές.
Αμερικανοί και Δανοί ερευνητές με επικεφαλής τον καθηγητή Kim Ravnskjaer από το Τμήμα Βιοχημείας και Μοριακής Βιολογίας και το κέντρο αριστείας ATLAS, αναφέρουν ότι ανακάλυψαν άγνωστες μέχρι σήμερα αλλαγές στα κύτταρα που ευθύνονται για την ίνωση.
Πρόκειται για τα αστροκύτταρα του ήπατος, τα οποία λέγονται έτσι λόγω του σχήματός τους.
«Βρήκαμε ένα τρόπο να αδρανοποιήσουμε αυτά τα κύτταρα και έτσι να σταματήσουμε την διαδικασία ίνωσης. Αυτό μπορεί να βοηθήσει να σταματήσει ο σχηματισμός ουλώδους ιστού», εξηγεί ο Kim Ravnskjaer.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ένας τρόπος για να απενεργοποιηθούν τα αστρικά κύτταρα, είναι να εκτεθούν σε συγκεκριμένες εντερικές ορμόνες.
«Έχουμε επικεντρωθεί κυρίως στην εντερική ορμόνη που ονομάζεται vasoactive intestinal polypeptide (VIP), η οποία υπάρχει φυσικά στο έντερο και στους νευρώνες, από όπου απελευθερώνεται όταν τρώμε. Τα αστρικά κύτταρα του ήπατος, ειδικότερα, έχουν υψηλή έκφραση ειδικών υποδοχέων VIP στην επιφάνειά τους. Η VIP διεγείρει την παροχή αίματος στο ήπαρ, αλλά φαίνεται επίσης να κρατά τα αστρικά κύτταρα ανενεργά», λέει ο Kim Ravnskjaer.
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η εργασία τους θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για τη θεραπεία της ηπατικής ίνωσης.
«Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες θεραπείες. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να αναπτυχθούν συνθετικές ορμόνες σχεδιασμένες να στοχεύουν τους υποδοχείς σε συγκεκριμένα κύτταρα», προσθέτει ο Ravnskjaer.
Η έρευνα για την μη αλκοολική λιπώδη νόσο του ήπατος, βρίσκεται σε εξέλιξη παγκοσμίως, με πολλές προσπάθειες να επικεντρώνονται στην ανάπτυξη αποτελεσματικών φαρμάκων. Δυστυχώς, αυτά συχνά συνοδεύονται από σοβαρές παρενέργειες και για αυτόν τον λόγο δεν εγκρίνονται.
«Αν στοχεύσουμε αυτά τα φάρμακα περισσότερο στις κυτταρικές αλλαγές που έχουμε ανακαλύψει, ίσως μπορέσουμε να αποφύγουμε πολλές από τις παρενέργειες», λέει ο Kim Ravnskjaer.
Τα ευρήματα παρατηρήθηκαν αρχικά σε ποντίκια που για ένα χρόνο τρέφονταν με αυτό που οι επιστήμονας αποκαλούν «κακή δυτική διατροφή», η οποία είναι πλούσια σε λιπαρά και ζάχαρη.
«Όταν ανακαλύψαμε αυτές τις κυτταρικές αλλαγές σε άρρωστο ηπατικό ιστό από ποντίκια, συνεχίσαμε να τις αναζητούμε σε άρρωστο ηπατικό ιστό από ανθρώπους. Εξετάσαμε ιστό από ασθενείς με ηπατική νόσο από δύο νοσοκομεία στη Δανία και βρήκαμε τις ίδιες κυτταρικές αλλαγές σε όλα τα δείγματα ιστών», λέει ο Ravnskjaer.
Οι ερευνητές θα συνεχίσουν τη μελέτη των αστρικών κυττάρων και των υποδοχέων τους σε δείγματα ασθενών.
«Όσο ακριβέστερα στοχεύσουμε τα σωστά κύτταρα, τόσο λιγότερες παρενέργειες θα υπάρχουν και τόσο το καλύτερο για τον ασθενή», λέει ο Ravnskjaer, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι ένα νέο φάρμακο που βασίζεται σε αυτές τις ανακαλύψεις απέχει ακόμη χρόνια.
Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Journal of Hepatology.
