20 Ιουλίου, 2025
Επιστήμη

Μελέτη: Μόνο μία χώρα στον κόσμο είναι πλήρως διατροφικά αυτάρκης

Μελέτη: Μόνο μία χώρα στον κόσμο είναι πλήρως διατροφικά αυτάρκηςΣε μια περίοδο κατά την οποία οι γεωπολιτικές εντάσεις εντείνονται και οι προκλήσεις για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια πληθαίνουν, νέα επιστημονική μελέτη φέρνει στο φως ένα ανησυχητικό εύρημα: από τις 186 χώρες που εξετάστηκαν, μόνο μία είναι πλήρως διατροφικά αυτάρκης.

Η μελέτη, που πραγματοποιήθηκε από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Γκέτινγκεν στη Γερμανία και του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου στη Σκωτία, ανέλυσε στοιχεία σχετικά με την παραγωγή τροφίμων σε επτά βασικές διατροφικές κατηγορίες. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, η μόνη χώρα που πληροί πλήρως τα κριτήρια διατροφικής αυτάρκειας είναι η Γουιάνα, η οποία παράγει επαρκείς ποσότητες για να καλύψει τις ανάγκες του πληθυσμού της σε όλες τις διατροφικές ομάδες που εξετάστηκαν.

Ακολουθούν η Κίνα και το Βιετνάμ, τα οποία εμφανίζονται αυτάρκη σε έξι από τις επτά κατηγορίες τροφίμων. Σε παγκόσμιο επίπεδο, μόνο μία στις επτά χώρες κατορθώνει να καλύψει τις διατροφικές της ανάγκες σε τουλάχιστον πέντε από τις βασικές ομάδες τροφίμων. Πάνω από το ένα τρίτο των χωρών παράγουν επαρκώς μόνο δύο ή και λιγότερες κατηγορίες, ενώ έξι χώρες δεν καταφέρνουν να επιτύχουν επάρκεια ούτε σε μία βασική διατροφική ομάδα, εξαρτώμενες αποκλειστικά από εισαγωγές.

Η έρευνα προχώρησε και σε αξιολόγηση περιφερειακών και οικονομικών ενώσεων κρατών, χωρίς ωστόσο να προκύψουν σημαντικά διαφορετικά αποτελέσματα. Το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου, για παράδειγμα, διαπιστώθηκε ότι διαθέτει επάρκεια μόνο στην παραγωγή κρέατος. Ομοίως, ενώσεις κρατών στη Δυτική Αφρική και την Καραϊβική καλύπτουν επαρκώς μόλις δύο διατροφικές κατηγορίες. Καμία ένωση δεν καταφέρνει να παράγει αρκετά λαχανικά για να καλύψει τις ανάγκες των πληθυσμών της.

Η εξάρτηση από το διεθνές εμπόριο τροφίμων αναδεικνύεται ως βασικό στοιχείο για τη διατροφική επάρκεια των περισσότερων χωρών. Ωστόσο, η μελέτη επισημαίνει ότι πολλές χώρες εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από έναν μόνο εμπορικό εταίρο, γεγονός που τις καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτες σε τυχόν διαταραχές της αγοράς. Η ανάγκη για ποικιλομορφία στις εμπορικές σχέσεις και την προμήθεια τροφίμων κρίνεται καθοριστική για τη σταθερότητα των επισιτιστικών αλυσίδων.

«Το διεθνές εμπόριο τροφίμων και η συνεργασία είναι απαραίτητα για την εξασφάλιση μιας υγειούς και βιώσιμης διατροφής. Ωστόσο, η υπερβολική εξάρτηση από έναν μόνο προμηθευτή μπορεί να αποβεί επικίνδυνη», αναφέρει ο Τζόνας Στελ, οικονομολόγος από το Πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν και εκ των συντακτών της μελέτης.

Ο ίδιος τονίζει πως η ενίσχυση της ανθεκτικότητας των αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για την προστασία της δημόσιας υγείας, ιδιαίτερα σε ένα περιβάλλον αυξανόμενων διεθνών πιέσεων και κινδύνων για την παγκόσμια διατροφική ασφάλεια.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Food.