Το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει ένα νέο πακέτο διευκολύνσεων και επιβράβευσης για τους φορολογούμενους που τηρούν με συνέπεια τις ρυθμίσεις των χρεών τους. Στο επίκεντρο των σεναρίων βρίσκονται παρεμβάσεις που προβλέπουν μείωση στα ποσοστά παρακράτησης για την έκδοση φορολογικής ενημερότητας και σταδιακή αποδέσμευση δεσμευμένων τραπεζικών λογαριασμών, εφόσον οι οφειλέτες καταβάλλουν κανονικά τις δόσεις τους. Με τα νέα μέτρα, το υπουργείο Οικονομικών επιχειρεί να ενισχύσει τη φορολογική συμμόρφωση και να επεκτείνει τη δεξαμενή των ρυθμισμένων οφειλών, οι οποίες σήμερα περιορίζονται στα 3,74 δισ. ευρώ, σε σύγκριση με τα συνολικά 110 δισ. ευρώ των ληξιπρόθεσμων χρεών προς την Εφορία. Η στρατηγική βασίζεται στην παραδοχή ότι η σταθερή και ειλικρινής συμπεριφορά των φορολογουμένων πρέπει να αναγνωρίζεται με συγκεκριμένα ανταλλάγματα, προκειμένου να εμπεδωθεί μια νέα κουλτούρα συνέπειας και συνεργασίας με τις φορολογικές αρχές.
Το σχέδιο που επεξεργάζεται το οικονομικό επιτελείο και ακολουθεί την πρόσφατη απόφαση για αναστολή των ποινικών διώξεων σε φορολογουμένους με ρυθμισμένες οφειλές άνω των 100.000 ευρώ, καθώς και την ενεργοποίηση ενός νέου μηχανισμού έγκαιρης ειδοποίησης προς όσους κινδυνεύουν να χάσουν κάποια ρύθμιση, κινείται σε δύο βασικούς άξονες. Από τη μία πλευρά, στοχεύει στην επιβράβευση των συνεπών οφειλετών μέσω ελαφρύνσεων όπως η μείωση της παρακράτησης για φορολογική ενημερότητα και το σταδιακό ξεμπλοκάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Από την άλλη, θέτει σε εφαρμογή ένα σύστημα προειδοποιήσεων που λειτουργεί προληπτικά, ειδοποιώντας τους οφειλέτες εγκαίρως ώστε να μη βρεθούν εκτός ρύθμισης και να αποφύγουν πρόσθετα μέτρα και κυρώσεις. Ο συνδυασμός «καρότου και μαστίγιου» επιχειρεί να αυξήσει το ποσοστό των ρυθμισμένων οφειλών και να ενισχύσει τη φορολογική πειθαρχία σε ένα περιβάλλον όπου τα ληξιπρόθεσμα χρέη έχουν φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη.
Αλλαγές στον μηχανισμό έκδοσης φορολογικής ενημερότητας και στο καθεστώς δέσμευσης τραπεζικών λογαριασμών με στόχο την ανταμοιβή της συνέπειας μελετά το οικονομικό επιτελείο, επιχειρώντας να δημιουργήσει ένα νέο πλαίσιο θετικών κινήτρων για τους φορολογούμενους που τηρούν τις ρυθμίσεις οφειλών τους. Μεταξύ των προτάσεων, περιλαμβάνεται η μείωση των ποσοστών παρακράτησης για φορολογική ενημερότητα στις περιπτώσεις πώλησης ακινήτων ή είσπραξης ποσών από το Δημόσιο. Συγκεκριμένα, εξετάζεται οι συνεπείς οφειλέτες – όσοι εξυπηρετούν κανονικά τις δόσεις τους – να αντιμετωπίζονται ευνοϊκότερα όταν ζητούν φορολογική ενημερότητα για μεταβιβάσεις ακινήτων, με μικρότερη παρακράτηση επί του τιμήματος. Σήμερα, η παρακράτηση μπορεί να φτάσει έως και το 70% του ποσού που εισπράττει ο πωλητής, ποσό που στη συνέχεια συμψηφίζεται με τις ρυθμισμένες οφειλές του.
Παράλληλα, επανέρχεται στο προσκήνιο η ρύθμιση του 2019 – η οποία ουδέποτε εφαρμόστηκε – για σταδιακή αύξηση του ακατάσχετου ορίου στους τραπεζικούς λογαριασμούς των συνεπών οφειλετών. Η ρύθμιση αυτή προβλέπει ότι το βασικό ακατάσχετο ποσό των 1.250 ευρώ μπορεί να αυξάνεται προοδευτικά, ανάλογα με το ύψος και τη διάρκεια της εξυπηρέτησης της ρύθμισης, καθώς και με τον αριθμό των δόσεων που έχουν καταβληθεί. Προϋπόθεση για την ενεργοποίηση της αυξημένης προστασίας είναι η εμπρόθεσμη πληρωμή των δόσεων, η υποβολή δήλωσης του λογαριασμού που ζητείται η εξαίρεση από κατασχέσεις και η διατήρηση της ρύθμισης σε ισχύ. Οι παρεμβάσεις αυτές εντάσσονται στη συνολική στρατηγική του υπουργείου για αύξηση της φορολογικής συμμόρφωσης και μείωση των ληξιπρόθεσμων χρεών, δίνοντας πρακτικά και άμεσα οφέλη σε όσους επιλέγουν να είναι συνεπείς.
Σε πλήρη αναδιάρθρωση του τρόπου παρακολούθησης των φορολογικών οφειλών προχωρά η ΑΑΔΕ, με τη δημιουργία ψηφιακού προφίλ για κάθε οφειλέτη, όπου θα καταγράφεται αναλυτικά το είδος και το ύψος των χρεών, οι ενεργές ρυθμίσεις και ο βαθμός συνέπειας στην εξυπηρέτησή τους. Ο φάκελος κάθε φορολογούμενου θα ενημερώνεται αυτόματα και σε πραγματικό χρόνο με όλα τα μέτρα είσπραξης που έχουν ληφθεί (π.χ. κατασχέσεις, δεσμεύσεις, συμψηφισμοί) και τις ενέργειες που έχουν πραγματοποιηθεί από την Εφορία. Η νέα αυτή υποδομή θα δώσει στις φορολογικές αρχές τη δυνατότητα για πιο στοχευμένη διαχείριση, αλλά και για ενεργητική επιβράβευση ή πίεση, ανάλογα με τη συμπεριφορά του κάθε οφειλέτη. Παράλληλα, η ΑΑΔΕ θα προχωρά σε περιοδική αξιολόγηση της φορολογικής συμπεριφοράς και σε συστηματικό έλεγχο των μεγαλύτερων φακέλων. Συγκεκριμένα, εντός του έτους προβλέπεται να επανεξεταστεί τουλάχιστον το 70% των υποθέσεων των μεγάλων οφειλετών για την τελευταία πενταετία, ώστε να διαπιστωθεί αν έχουν ληφθεί τα κατάλληλα μέτρα και αν υπάρχει περιθώριο βελτίωσης ή αυστηροποίησης της προσέγγισης. Το μέτρο εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική για περισσότερη διαφάνεια, ταχύτερη αντίδραση και πιο στοχευμένη φοροεισπρακτική πολιτική.
