Με σοβαρό κίνδυνο κατάρρευσης βρίσκεται αντιμέτωπη η σιδερένια οροφή του ιστορικού σταθμού του ΗΣΑΠ στο Μοναστηράκι, δημιουργώντας συνθήκες δυνητικής τραγωδίας για τους δεκάδες χιλιάδες επιβάτες που περνούν καθημερινά κάτω από αυτήν. Η έρευνα της ΣΤΑΣΥ αποκάλυψε εκτεταμένες φθορές και σημαντική απώλεια στατικής επάρκειας στη μεταλλική κατασκευή που στηρίζει όχι μόνο τον σταθμό, αλλά και την ίδια την πλατεία Μοναστηρακίου, η οποία βρίσκεται ακριβώς από πάνω.
Σύμφωνα με τα ευρήματα των μηχανικών, το στατικό πρόβλημα που έχει εντοπιστεί είναι πολύ σοβαρότερο από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί. Οι πρώτες αναφορές ήρθαν στη δημοσιότητα μέσω της ιστοσελίδας Athens Transport και επιβεβαιώθηκαν με νέο αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της εφημερίδας Τα Νέα. Οι οπτικοί έλεγχοι κατέδειξαν έντονη φθορά και διάβρωση στα μεταλλικά στοιχεία της οροφής πάνω από τις αποβάθρες της γραμμής 1, σε μια κατασκευή που χρονολογείται στα τέλη του 19ου αιώνα και αποτελεί τμήμα της αρχικής δομής του σταθμού.
Το πρόβλημα δεν είναι απλώς αισθητικό ή επιφανειακό. Στην παλιά σιδερένια υποδομή στηρίζεται το κυρίως κτίριο του σταθμού, φτιαγμένο από φέρουσα τοιχοποιία, αλλά και μεγάλο μέρος της πλατείας που λειτουργεί ως δημόσιος χώρος με υψηλό φορτίο. Αυτό σημαίνει ότι κάθε επιδείνωση στη φέρουσα ικανότητα της οροφής επηρεάζει ολόκληρη τη στατική ισορροπία της κατασκευής.
Τα αποτελέσματα των αυτοψιών δείχνουν έντονη οξείδωση σε όλες τις μεταλλικές δοκούς, κύριες και δευτερεύουσες, καθώς και στις τεγίδες που συνδέουν τα στοιχεία της οροφής. Σε αρκετά σημεία έχει παρατηρηθεί διόγκωση των μεταλλικών διατομών και αποσάθρωση της οπτοπλινθοδομής, με εμφανείς ρωγμές και αποκολλήσεις. Οι μηχανικοί αποδίδουν τη φθορά στη διαρκή υγρασία που εισχωρεί στο εσωτερικό του μεταλλικού σκελετού, είτε λόγω αποτυχίας της υγρομόνωσης της πλατείας είτε εξαιτίας λανθασμένου σχεδιασμού κατά τη σύνδεση της γραμμής 1 του ΗΣΑΠ με τη γραμμή 3 του μετρό.
Χαρακτηριστικό της έκτασης του προβλήματος είναι το γεγονός ότι εντοπίστηκε τρέχον νερό σε διάφορα σημεία της οροφής ακόμη και σε ημέρες χωρίς βροχοπτώσεις, γεγονός που δείχνει ότι η οξείδωση είναι ενεργή και σε εξέλιξη. Μεγάλο μέρος των φθαρμένων στοιχείων βρίσκεται εγκιβωτισμένο κάτω από τα δάπεδα του σταθμού και της πλατείας, καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολο τον ακριβή εντοπισμό και την πλήρη αποτίμηση του κινδύνου.
Η ΣΤΑΣΥ έχει ήδη ζητήσει από εξειδικευμένες εταιρείες να υποβάλουν προσφορές για την εκπόνηση πλήρους στατικής μελέτης αποτίμησης της φέρουσας ικανότητας της οροφής και να καταθέσουν προτάσεις για την αποκατάσταση της σταθερότητας του σταθμού. Στο μεταξύ, οι ειδικοί μηχανικοί επισημαίνουν ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με απλές επισκευές, αλλά απαιτεί εκτεταμένες εργασίες ενίσχυσης, οι οποίες πιθανόν να χρειαστούν προσωρινό κλείσιμο του σταθμού.
Η προοπτική μιας τέτοιας απόφασης προκαλεί έντονη ανησυχία, καθώς ο σταθμός Μοναστηράκι αποτελεί ένα από τα πλέον κεντρικά σημεία του δικτύου των μέσων μαζικής μεταφοράς της πρωτεύουσας. Είναι ο μοναδικός κόμβος που συνδέει τη γραμμή 1 του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου με τη γραμμή 3 του μετρό, εξυπηρετώντας καθημερινά δεκάδες χιλιάδες επιβάτες και τουρίστες. Το ενδεχόμενο αναστολής λειτουργίας του, έστω και προσωρινής, θα προκαλέσει σημαντικές αναταράξεις στην κυκλοφορία και θα επηρεάσει το σύνολο του συγκοινωνιακού δικτύου του κέντρου.
Η κατάσταση του σταθμού στο Μοναστηράκι, που αποτελεί και μνημείο βιομηχανικής αρχιτεκτονικής, επαναφέρει στο προσκήνιο τη συζήτηση για τη συντήρηση και ασφάλεια των παλαιών υποδομών της Αθήνας. Το ζήτημα δεν αφορά μόνο την προστασία ενός ιστορικού κτιρίου, αλλά πρωτίστως τη διασφάλιση της ζωής και της ασφάλειας των πολιτών που το χρησιμοποιούν καθημερινά. Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί, καθώς η τελική στατική μελέτη θα καθορίσει το εύρος των απαιτούμενων παρεμβάσεων και το μέλλον ενός από τους πιο πολυσύχναστους σταθμούς της ελληνικής πρωτεύουσας.
