Βαθιά κρίση εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς της Πολιτείας καταγράφει η δημοσκόπηση της Kapa Research για λογαριασμό του Ιδρύματος Heinrich Böll Stiftung. Η έρευνα διεξήχθη τον Σεπτέμβριο, αμέσως μετά τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, σε μια χρονική συγκυρία όπου κυριαρχούσαν οι αποκαλύψεις για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Το βασικό συμπέρασμα της έρευνας είναι η έντονη απογοήτευση των πολιτών, που συνοδεύεται από αίσθημα αδικίας και γενικευμένης διαφθοράς. Ενδεικτικά, το 97% των ερωτηθέντων δηλώνει ότι η διαφθορά είναι ευρέως διαδεδομένη στη χώρα, ενώ μόλις το 3% απαντά πως αισθάνεται δικαιοσύνη σε προσωπικό επίπεδο. Το σύστημα Δικαιοσύνης, σύμφωνα με τα ευρήματα, συγκεντρώνει χαμηλά επίπεδα εμπιστοσύνης, καθώς πάνω από 7 στους 10 πολίτες το κρίνουν αρνητικά.
Στην κορυφή της εμπιστοσύνης των πολιτών βρίσκεται μόνο ο στρατός, που διατηρεί ποσοστά άνω του 50%. Αντίθετα, στους χαμηλότερους δείκτες βρίσκονται θεσμοί όπως η Βουλή, οι τράπεζες, τα πολιτικά κόμματα, τα συνδικάτα και τα μέσα ενημέρωσης. Ειδικά η ενημέρωση εμφανίζει εξαιρετικά αρνητική εικόνα, με το 92% των πολιτών να δηλώνει ότι τη θεωρεί αναξιόπιστη.
Αξιοσημείωτη είναι και η αποστασιοποίηση της νεολαίας από το πολιτικό σύστημα. Οι νέοι δηλώνουν απογοητευμένοι, αισθάνονται ότι δεν εκπροσωπούνται και εκφράζουν έντονα συναισθήματα αποξένωσης λόγω έλλειψης διαφάνειας και αντιλήψεων περί συγκάλυψης. Παρ’ όλα αυτά, σε ποσοστά υψηλότερα από άλλες ηλικιακές ομάδες, εκδηλώνουν ενδιαφέρον για πολιτική ενεργοποίηση, εφόσον υπάρξει καταπολέμηση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων.
Ένα σημαντικό ποσοστό του δείγματος, περίπου το 50%, δηλώνει ότι θα ενδιαφερόταν να συμμετάσχει στα κοινά εάν εμφανιζόταν ένα νέο πολιτικό κόμμα που να το εκπροσωπεί ουσιαστικά. Αυτή η επιθυμία καταγράφεται εντονότερα σε πολίτες που βιώνουν οικονομική πίεση, στους αριστερούς ψηφοφόρους και σε εκείνους που δηλώνουν πολιτικά απροσδιόριστοι.
Η έρευνα, με τίτλο «Πολίτες και πολιτεία: Εμπιστοσύνη, ανισότητα ευκαιριών, πολιτική συμμετοχή», εστιάζει σε ζητήματα θεσμικής αξιοπιστίας, κοινωνικής δικαιοσύνης και πολιτικής εκπροσώπησης. Οι πολίτες εκφράζουν φόβο, θυμό, απογοήτευση και —σε πρωτοφανή ένταση— αίσθημα αδικίας. Διαπιστώνουν ότι χωρίς οικονομικά μέσα, η πρόσβαση στις ευκαιρίες είναι εξαιρετικά περιορισμένη, ενώ η Πολιτεία, κατά την αντίληψή τους, αδυνατεί ή δεν επιθυμεί να διασφαλίσει συνθήκες ισότητας και δημοκρατίας.
