Στο ανθρώπινο λάθος και τη μη τήρηση του κανονισμού κυκλοφορίας των τρένων επέμεινε για πολλοστή φορά ο Κώστας Καραμανλής, προσπαθώντας να αποσείσει όσα του προσάπτονται για το έγκλημα των Τεμπών.
«Αν κάποια πλευρά (σ.σ. μηχανοδηγοί και σταθμάρχης) τηρούσε τον κανονισμό, το δυστύχημα θα είχε αποφευχθεί» είπε ενώπιον της Εξεταστικής Επιτροπής και συμπλήρωσε πως τα συστήματα θα αύξαναν μεν το επίπεδο ασφαλείας, αλλά αυτό δεν παρέχει βεβαιότητα ότι θα απέτρεπαν την τραγωδία.
Υποστήριξε δε ότι τα συστήματα χειρίζονται άνθρωποι και γι’ αυτό είναι «πιο σημαντικό να τηρείται ευλαβικά ο κανονισμός κυκλοφορίας», ισχυριζόμενος παράλληλα πως η ολοκλήρωση της σύμβασης 717 δεν θα μπορούσε να υπερνικήσει τις παραβιάσεις του κανονισμού.
Τα λεγόμενα του πρώην υπουργού Μεταφορών έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με όσα κατέθεσαν τα τρία μέλη της επιτροπής εμπειρογνωμόνων που συνέταξε το πόρισμα Γεραπετρίτη, καθώς υπογράμμισαν πως αν υπήρχε το σύστημα ETCS (σύστημα αυτόματης πέδησης), το δυστύχημα θα είχε αποφευχθεί.
Για τη σύμβαση 717, ανέφερε αρχικά πως το πρόβλημα ήταν ότι και η ΕΡΓΟΣΕ είχε ομολογήσει στο παρελθόν ευθύνες και αυτό θα οδηγούσε σε αποζημιώσεις των αναδόχων σε περίπτωση προσφυγής του Δημοσίου στη δικαιοσύνης, υποστηρίζοντας ότι επί ημερών του ξεμπλόκαρε το έργο.
Σημείωσε, επίσης, πως οι παρατάσεις της σύμβασης επί ημερών του στο υπουργείο δόθηκαν «στο πλαίσιο της νομιμότητας και κατόπιν εισηγήσεων υπηρεσιακών παραγόντων», προσθέτοντας πως χωρίς την έβδομη παράταση δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί το έργο.
Από εκεί και πέρα, εξέφρασε την οδύνη του για την τραγωδία και κατηγόρησε ορισμένα στελέχη της αντιπολίτευσης ότι έχουν συντάξει ήδη πόρισμα για λόγους μικροκομματικών σκοπιμοτήτων, ενώ περιέγραψε μία δυστοπική κατάσταση υποστελέχωσης και υποχρηματοδότηση που οδήγησε σε ελλειμματική συντήρηση όταν ανέλαβε καθήκοντα υπουργού.
Έχοντας διευκρινίσει ότι η υποχρέωση της χώρας από την ΕΕ να έχει εγκατεστημένο το ERTMS (το σύνολο δηλαδή των συστημάτων για σηματοδότηση, τηλεδιοίκηση, ETCS επί συρμών και γραμμής και GSMR επί συρμών και γραμμής) έχει ορίζοντα το 2030, ο κ. Καραμανλής υπενθύμισε την πορεία των συμβάσεων αυτών πριν τη δική του θητεία.
Συγκεκριμένα, για το ETCS, δηλαδή την αυτόματη πέδηση, ο κ. Καραμανλής υπενθύμισε ότι η σύμβαση βρισκόταν σε στασιμότητα για 13 χρόνια αναφέροντας ότι η σύμβαση αφορούσε την εγκατάσταση και λειτουργία του συστήματος ETCS πρώτου επιπέδου σε 550 χλμ σιδηροδρομικής γραμμής και σε 54 σταθμούς. Σημείωσε ότι μέχρι το 2020 η ολοκλήρωση ήταν μηδενική.
«Για 13 χρόνια ούτε ένα από τα 550 χλμ, ούτε ένας από τους 54 σταθμούς, είχαν εγκατεστημένο το σύστημα. Από το 2020 έως το 2023 εγκαταστάθηκε σε 145 χλμ», ανέφερε ο κ. Καραμανλής.
«ETCS χωρίς συστήματα τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης δεν υφίσταται», υπογράμμισε άλλωστε. «Επομένως για να πάμε στην ουσία, ναι, τα συστήματα παίζουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο για την ασφάλεια. Όλα όμως. Όχι μεμονωμένα, όχι μόνο η 717», συνέχισε ο κ. Καραμανλής και πρόσθεσε: «Έπρεπε και η 717 να είναι σε λειτουργία και το ETCS και το GSMR.
Μόνο τότε θα εξασφαλιζόταν περισσότερα επίπεδα ασφαλείας», εξήγησε, προσθέτοντας: «Κάποια στιγμή να σταματήσουμε να παίζουμε με τον πόνο των ανθρώπων. Να τους κοιτάξουμε στα μάτια. Εγώ αυτό κάνω και τους λέω την αλήθεια. Κανένα σύστημα ασφαλείας δεν είναι αρκετό.»
Χωρίς την τήρηση του ΓΚΚ θα συμβαίνουν ατυχήματα
Ο πρώην υπουργός υπενθύμισε εκ νέου ότι: «Πέρασαν από εδώ πολλοί μάρτυρες, υπουργοί, γενικοί γραμματείς, διευθύνοντες σύμβουλοι και όλοι είπαν πως όταν δεν τηρείται ο κανονισμός κυκλοφορίας, ό,τι συστήματα και να έχεις, τελικά ατυχήματα μπορεί να γίνουν”».
Ερωτηθείς για τις συνθήκες του δυστυχήματος και τη λειτουργία των συστημάτων τη μοιραία βραδιά, ο κ. Καραμανλής επανέλαβε ότι ο σταθμός της Ζάχαρης δεν έβλεπε το σημείο του δυστυχήματος.
«Ο σταθμάρχης της Λάρισας έβλεπε για αρκετά μεγάλο διάστημα ότι είχε βάλει την αμαξοστοιχία ανάποδα στο τοπικό σύστημα τηλεδιοίκησης. Αυτό δεν το λέω εγώ, το έχουν πει πάνω από 10 μάρτυρες», ανέφερε, προσθέτοντας ότι: «Ο μηχανοδηγός, κατά τα λεγόμενα των ειδικών που ήρθαν εδώ, θα έπρεπε να είχε καταλάβει ότι πήγαινε ανάποδα.»
«Η μη εφαρμογή του ΓΚΚ είναι αποτέλεσμα νοοτροπίας δεκαετιών»
Στο ερώτημα εάν θεωρεί πως και ο ίδιος έκανε λάθη, ο κ. Καραμανλής απάντησε:
«Το σκέφτομαι κάθε μέρα. Όταν έχει συμβεί μία τέτοια τραγωδία, δεν θα μπορούσα εγώ τουλάχιστον να έρθω και να σας πω ότι εγώ τα έκανα όλα σωστά. Και σίγουρα δεν είμαι εγώ ο πολιτικός που θα σας πω ότι όσο και να ψάχνω δε βρίσκω να έχω κάνει κάποιο λάθος. Για αυτό ήμουν ο μόνος πολιτικός στη Μεταπολίτευση που παραιτήθηκα. Και παραιτήθηκα το ίδιο βράδυ, αναλαμβάνοντας για λόγους ευθιξίας την πολιτική ευθύνη.»
Ο κ. Καραμανλής συνέχισε: «Νομίζω δεν κατάφερα – και δεν καταφέραμε συνολικά – να ξεριζώσουμε από εργαζόμενους, προσωπικό, διοικητικά συμβούλια, ανθρώπους που έχουν κρίσιμες θέσεις τη νοοτροπία του ‘έλα μωρέ’. Γιατί η ανευθυνότητα του να μην ακολουθούμε κατά γράμμα το Γενικό Κανονισμό Κυκλοφορίας έχει να κάνει με νοοτροπίες δεκαετιών.»
Κατέληξε επομένως: «Το λάθος μου και το λάθος μας ήταν ότι αυτές τις παγιωμένες παθογένειες ενός Δημοσίου που νοσεί -πόσο μάλλον στον ΟΣΕ που ήταν από τους πλέον προβληματικούς οργανισμούς – δεν καταφέραμε να τις αναστρέψουμε».
Σέβομαι τον πόνο των συγγενών
Ο πρώην υπουργός και κατά την εισαγωγική του τοποθέτηση αναφέρθηκε στη βαθιά οδύνη των συγγενών. Στη συνέχεια της κατάθεσης του είπε ότι έχει μιλήσει αλλά δεν έχει συναντηθεί με συγγενείς θυμάτων, τονίζοντας πως «σέβομαι απόλυτα τον πόνο τους και θεωρώ ότι ίσως είμαι ο τελευταίος που θα ήθελαν να δουν». Ξεκαθάρισε όμως ότι για λόγους σεβασμού δεν θα ήθελε να σχολιάσει λεγόμενα κανενός συγγενή θύματος. Κατήγγειλε, ωστόσο, κόμματα της αντιπολίτευσης για προσπάθεια πολιτικής εκμετάλλευσης και καπηλείας.
Ο κ. Καραμανλής δήλωσε ότι ο ίδιος ήταν υπέρ της σύστασης Εξεταστικής Επιτροπής για να αναδειχθούν όλες οι παθογένειες και τα προβλήματα στο σιδηρόδρομο από το 1997 έως σήμερα, αλλά και για να διερευνήσει εάν υπάρχουν ή όχι πολιτικές ευθύνες. Δήλωσε επίσης στη διάθεση της Βουλής για να ερευνηθεί και εάν υπάρχουν ή όχι ποινικές ευθύνες.
Κατέληξε λέγοντας ότι «το λάθος μου και το λάθος μας ήταν ότι αυτές τις παγιωμένες παθογένειες ενός Δημοσίου που νοσεί -πόσο μάλλον στον ΟΣΕ που ήταν από τους πλέον προβληματικούς οργανισμούς – δεν καταφέραμε να τις αναστρέψουμε».
Ο έλεγχος είναι αρμοδιότητα της ΡΑΣ
Απαντώντας σε ερώτηση για ποιον λόγο δεν συναντήθηκε ποτέ με την πρόεδρο της ΡΑΣ, ο κ. Καραμανλής ανέφερε ότι η κ.Τσιαπαρίκου ποτέ δεν ζήτησε να τον δει. Υπενθύμισε ότι έχει ληφθεί μία απόφαση σε επίπεδο ΕΕ τον έλεγχο στις μεταφορές να ασκούν ανεξάρτητες αρχές, όπως η ΡΑΣ.
Εξήγησε, επίσης, ότι υπεύθυνος να πάρει μία απόφαση για ενδεχόμενη διακοπή των σιδηροδρομικών δρομολογίων δεν είναι υπουργός, αλλά ο διαχειριστής της υποδομής ή η ΡΑΣ, ξεκαθαρίζοντας ότι ποτέ δεν τέθηκε αυτό το ζήτημα στο τραπέζι.
Ο κ. Καραμανλής ανέφερε επίσης ότι έχει μιλήσει αλλά δεν έχει συναντηθεί με συγγενείς θυμάτων, τονίζοντας: «Σέβομαι απόλυτα τον πόνο τους και θεωρώ ότι ίσως είμαι ο τελευταίος που θα ήθελαν να δουν». Ξεκαθάρισε όμως ότι για λόγους σεβασμού δεν θα ήθελε να σχολιάσει λεγόμενα κανενός συγγενή θύματος.
Κατήγγειλε, ωστόσο, κόμματα της αντιπολίτευσης για προσπάθεια πολιτικής εκμετάλλευσης και καπηλείας.
«Είμαι στη διάθεση της Βουλής και για τη διερεύνηση ποινικών ευθυνών»
Ο κ. Καραμανλής δήλωσε ότι ο ίδιος ήταν υπέρ της σύστασης Εξεταστικής Επιτροπής για να αναδειχθούν όλες οι παθογένειες και τα προβλήματα στο σιδηρόδρομο από το 1997 έως σήμερα, αλλά και για να διερευνήσει εάν υπάρχουν ή όχι πολιτικές ευθύνες. Δήλωσε επίσης στη διάθεση της Βουλής για να ερευνηθεί και εάν υπάρχουν ή όχι ποινικές ευθύνες.
Τι είπε η αντιπολίτευση
Ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ χρησιμοποίησε ιδιαίτερα σκληρή γλώσσα κατά του πρώην υπουργού. Σε δήλωση του στο περιστύλιο της Βουλής, τόνισε τα εξής: «Ψεύτης, προκλητικός και αμετανόητος. Ενώ γνώριζε τα πάντα εντούτοις δεν θέσπισε εθνικούς κανόνες ασφαλείας για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων. Ενώ γνώριζε ότι η τηλεδιοίκηση στη Λάρισα είχε καταστραφεί δεν έκανε τίποτα για να τη φτιάξει. Έφτασε στο σημείο να αμφισβητήσει και την επιτροπή Γεραπετρίτη».
Η Μιλένα Αποστολάκη, ζήτησε από τον κ. Καραμανλή να προσκομίσει στην επιτροπή το μνημόνιο συνεργασίας του (το 2019) με τον κ. Τσαλίδη από πλευράς ΤΡΑΙΝΟΣΕ και την υπογεγραμμένη από πλευράς ΤΡΑΙΝΟΣΕ σύμβαση του 2020 η οποία επαναλάμβανε το περιεχόμενο του μνημονίου και κατατέθηκε από τον νόμιμο εκπρόσωπο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στο Γραφείο Υπουργού. Επιπλέον, σύμφωνα με την κυρία Αποστολάκη ανακύπτει «ιδιαίτερο ζήτημα σύγκρουσης συμφερόντων» καθώς «ο Γιώργος Κροκίδας, τον οποίο γνωρίζει καλά όπως δήλωσε σήμερα στην Επιτροπή ο τ. υπουργός Κ. Καραμανλής, ήταν νομικός σύμβουλος του γενικού γραμματέα Υποδομών και μετέπειτα υφυπουργού Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών Γιώργου Καραγιάννη και ταυτόχρονα πληρεξούσιος δικηγόρος της HELLENIC TRAIN (δηλ. της ΤΡΑΙΝΟΣΕ) ενώ παρείχε και νομικές υπηρεσίες στις Οδικές Συγκοινωνίες Α.Ε. αξίας 24.000 ευρώ».
Η Πέτη Πέρκα από τη Νέα Αριστερά, σε δήλωση της τόνισε μεταξύ άλλων πως ο κ. Καραμανλής ψεύδεται ενώ κατήγγειλε την πλειοψηφία ότι δεν άφηναν να τεθούν ερωτήσεις. Έκανε λόγο για ένα απαράδεκτο κλίμα, ενώ σημείωσε ότι είναι φανερή η προσπάθεια συγκάλυψης και είπε ότι ελπίζει οι δικαστικές αρχές να λάβουν υπόψη τα στοιχεία που κατατέθηκαν.
Ο διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Train δεν υπογράφει την κατάθεση του
Σημειώνεται πως στο τέλος της διαδικασίας, ο πρόεδρος της Εξεταστικής Επιτροπής, έθεσε ένα διαδικαστικό θέμα, γνωστοποιώντας ότι ο διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Train, του οποίου η κατάθεση κρίθηκε ομόφωνα από τους βουλευτές ότι πρέπει να σταλεί στον εισαγγελέα Λάρισας και να διερευνηθεί το ενδεχόμενο της τέλεσης του αδικήματος της ψευδορκίας, δεν υπογράφει τη μαρτυρία του υποστηρίζοντας ότι δεν ήταν σωστή η μετάφραση. Ομόφωνα οι βουλευτές αποφάσισαν να κληθούν εκ νέου οι διερμηνείς και να διαπιστωθεί αν πράγματι υπήρξε κάποιο πρόβλημα στη μετάφραση της κατάθεσης του Μαουρίτσιο Καποτότορτο. «Τέτοιες ενέργειες υποκρύπτουν σκοπιμότητα και δυσχεραίνουν το έργο της Επιτροπής» δήλωσε ο κ. Μαρκόπουλος.
