Η αιφνιδιαστική και μεγάλης έκτασης διακοπή ρεύματος που έπληξε την Ιβηρική Χερσόνησο στις 28 Απριλίου οφείλεται σε ένα «φαινόμενο υπερτάσεων» στο δίκτυο ηλεκτροδότησης, το οποίο προκάλεσε μια «αλυσιδωτή αντίδραση», οδηγώντας σε καθολική κατάρρευση του συστήματος, σύμφωνα με τα πορίσματα έκθεσης που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα από την ισπανική κυβέρνηση.
Κατά την παρουσίαση της έκθεσης, η υπουργός Οικολογικής Μετάβασης Σάρα Άαχεσεν δήλωσε ότι το μπλακάουτ της 28ης Απριλίου ήταν αποτέλεσμα «πολυπαραγοντικής προέλευσης», δηλαδή συνέπεια πολλαπλών και αλληλένδετων αιτίων. Μιλώντας μετά το πέρας του υπουργικού συμβουλίου, η υπουργός εξήγησε ότι η γενικευμένη διακοπή οφείλεται αρχικά σε υπερτάσεις στο δίκτυο, οι οποίες πυροδότησαν μια σειρά από τεχνικές δυσλειτουργίες σε διάφορες ενεργειακές μονάδες. Οι μονάδες αυτές, με τη σειρά τους, τέθηκαν εκτός λειτουργίας, προκαλώντας νέες, διαδοχικές διακοπές στην ηλεκτροδότηση.
Ο Πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ είχε προαναγγείλει από την επόμενη κιόλας ημέρα του περιστατικού τη σύσταση ειδικής ερευνητικής επιτροπής, υπό την εποπτεία του υπουργείου Οικολογικής Μετάβασης. Παράλληλα, είχε απευθύνει έκκληση στους πολίτες να αποφύγουν τις εικασίες έως ότου ολοκληρωθούν οι τεχνικές αναλύσεις και παρουσιαστούν τα επίσημα ευρήματα. Είχε, επίσης, προειδοποιήσει πως λόγω της πολυπλοκότητας του φαινομένου, τα τελικά συμπεράσματα ενδέχεται να καθυστερήσουν για αρκετούς μήνες.
Κατά το εν λόγω μπλακάουτ, η Ισπανία και η Πορτογαλία έμειναν χωρίς ρεύμα για πολλές ώρες, γεγονός που προκάλεσε σοβαρές δυσλειτουργίες σε κρίσιμους τομείς, με κυριότερο τις μεταφορές, όπου επικράτησε πλήρης αποδιοργάνωση.
Η υπουργός Άαχεσεν, αναφερόμενη στη «σειρά περίπλοκων φαινομένων» που οδήγησαν στην κρίση, επεσήμανε την εμπλοκή της διαχειρίστριας εταιρείας του ισπανικού δικτύου ηλεκτροδότησης, Red Eléctrica de España (REE), αλλά και επιμέρους ενεργειακών εταιρειών, οι οποίες αποσύνδεσαν βασικούς σταθμούς παραγωγής από το κεντρικό σύστημα με «ακατάλληλο τρόπο», σε μια προσπάθεια –όπως ειπώθηκε– να προστατεύσουν τον εξοπλισμό τους.
Επιπρόσθετα, όπως ανέφερε η υπουργός, την ημέρα εκείνη το δίκτυο δεν διέθετε την απαραίτητη δυνατότητα για έλεγχο της τάσης, κυρίως λόγω ενός προγραμματιστικού σφάλματος στον υπολογισμό της δυναμικότητας του συστήματος. Παρότι το ισπανικό ενεργειακό δίκτυο θεωρείται δομικά επαρκές για να αντιμετωπίζει παρόμοια φαινόμενα, η συγκεκριμένη δυσλειτουργία λειτούργησε ως επιταχυντής της κρίσης.
Η Άαχεσεν τόνισε ότι, λόγω των λανθασμένων εκτιμήσεων, η κατάσταση οδηγήθηκε σε «σημείο μη επιστροφής», με την αλυσιδωτή αντίδραση να καθίσταται ανεξέλεγκτη και το σύστημα να καταρρέει σταδιακά. Όπως σημείωσε, η εξέλιξη αυτή θα μπορούσε να είχε περιοριστεί, εφόσον είχαν προϋπάρξει κατάλληλα μέτρα απορρόφησης τέτοιων υπερτάσεων.
Μετά την κρίση, είχαν διατυπωθεί διάφορες υποθέσεις για τα πιθανά αίτια του μπλακάουτ, ανάμεσα στις οποίες και το σενάριο κυβερνοεπίθεσης, το οποίο όμως απορρίφθηκε από τις αρχές. Είχε εξεταστεί επίσης το ενδεχόμενο η αιτία να εντοπίζεται σε υπερβολική παραγωγή ηλιακής ενέργειας και τις επιπτώσεις της στο σύστημα.
Σήμερα, η υπουργός διέψευσε εκ νέου αυτές τις θεωρίες, επιβεβαιώνοντας ότι ούτε κακόβουλη ενέργεια ούτε ηλιακή υπερπαραγωγή συνδέονται με την κρίση. Ωστόσο, αναγνώρισε την ύπαρξη «ευπαθειών» και «ελλείψεων» στο ισπανικό ενεργειακό σύστημα, οι οποίες εντοπίστηκαν στο πλαίσιο της έρευνας και θα αντιμετωπιστούν μέσω συγκεκριμένων διορθωτικών παρεμβάσεων.
Η έκθεση αναμένεται να αποτελέσει οδηγό για τον ανασχεδιασμό κρίσιμων παραμέτρων του ενεργειακού τομέα, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα του δικτύου απέναντι σε μελλοντικές κρίσεις και αποτρέποντας την επανάληψη φαινομένων τόσο εκτεταμένης διακοπής.
