Την ανακάλυψη ενός από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα σπάνιων γαιών παγκοσμίως ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, κάνοντας λόγο για «δεύτερο μεγαλύτερο πεδίο στον κόσμο» και για μια ανακάλυψη στρατηγικής σημασίας για το μέλλον της χώρας του. Όπως δήλωσε μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου στο προεδρικό μέγαρο της Άγκυρας, το κοίτασμα εντοπίστηκε στην περιοχή Μπεϊλίκοβα της επαρχίας Εσκισεχίρ, έπειτα από πολυετείς γεωλογικές και ορυκτολογικές έρευνες. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε, το πεδίο περιέχει περίπου 694 εκατομμύρια τόνους ορυκτών, εκ των οποίων 12,5 εκατομμύρια τόνοι είναι οξείδια σπάνιων γαιών, μαζί με αξιόλογες ποσότητες βαρίτη και φθορίτη.
Ο Ερντογάν τόνισε ότι η Άγκυρα επιδιώκει να καταστήσει την Τουρκία «μία από τις πέντε μεγαλύτερες παραγωγούς χώρες σπάνιων γαιών στον πλανήτη», υπογραμμίζοντας ότι η συγκεκριμένη ανακάλυψη μπορεί να αλλάξει δραστικά τον ρόλο της χώρας στη διεθνή οικονομία των κρίσιμων πρώτων υλών. Όπως ανέφερε, «στην περιοχή έχουν εντοπιστεί 10 από τα 17 γνωστά στοιχεία σπάνιων γαιών, τα οποία είναι απαραίτητα για την παραγωγή οπλικών συστημάτων, τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ηλεκτρικών οχημάτων, τηλεπικοινωνιακών υποδομών και διαστημικού εξοπλισμού».
Ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι η αξιοποίηση του κοιτάσματος θα γίνει αποκλειστικά από την Τουρκία, χωρίς καμία ξένη παραχώρηση ή συμμετοχή. «Η τοποθεσία αυτή δεν θα παραχωρηθεί σε καμία χώρα υπό οποιεσδήποτε συνθήκες», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι «όποιος ισχυρίζεται το αντίθετο συκοφαντεί τη δική του πατρίδα». Με τον τρόπο αυτό απάντησε έμμεσα στις καταγγελίες της αντιπολίτευσης, που κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι έχει ήδη δεσμευθεί για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων σε συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης και πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), Οζγκιούρ Οζέλ, είχε κατηγορήσει δημοσίως τον Ερντογάν ότι στη συνάντησή του με τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στην Ουάσινγκτον, συμφώνησε να παραχωρήσει τα δικαιώματα εκμετάλλευσης των ορυχείων του Εσκισεχίρ έναντι πολιτικών ανταλλαγμάτων. «Ας εμποδίσουμε τον Ερντογάν να δώσει το μέλλον αυτής της χώρας στον Τραμπ», είχε δηλώσει ο Οζέλ, προειδοποιώντας ότι «η Τουρκία πρέπει να σταθεί όρθια και ανεξάρτητη όσον αφορά τις σπάνιες γαίες» και κατηγορώντας τον πρόεδρο ότι «δεν μπορεί να πουλήσει τους εθνικούς φυσικούς πόρους για το δικό του πολιτικό μέλλον».
Η ανακάλυψη στο Εσκισεχίρ αναμένεται να ενισχύσει σημαντικά τη γεωοικονομική θέση της Τουρκίας, καθώς οι σπάνιες γαίες αποτελούν στρατηγικό πόρο σε παγκόσμιο επίπεδο, με τη ζήτηση να αυξάνεται διαρκώς λόγω της ενεργειακής μετάβασης, της ηλεκτροκίνησης και των προηγμένων τεχνολογιών. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Ερντογάν, η χώρα σχεδιάζει να ξεκινήσει την πρώτη φάση εκμετάλλευσης με τουρκικά κεφάλαια και τεχνογνωσία, ενώ θα επιδιώξει συνεργασίες μόνο υπό τον όρο της πλήρους διατήρησης του ελέγχου επί των αποθεμάτων.
Η Άγκυρα προβάλλει την ανακάλυψη αυτή ως «εθνικό επίτευγμα» και σημείο καμπής για την ενεργειακή και τεχνολογική της αυτονομία, επιδιώκοντας να ενισχύσει τον ρόλο της σε μια αγορά που μέχρι σήμερα κυριαρχείται από την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
