Ο Jeffrey Sachs, διακεκριμένος καθηγητής οικονομικών και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια, εκφράζει την άποψη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες, ιδιαίτερα υπό την ηγεσία του Ντόναλντ Τραμπ, έχουν υιοθετήσει μια στρατηγική εκφοβισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Σύμφωνα με τον Sachs, οι ΗΠΑ, από το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου και εξής, έχουν αναλάβει το ρόλο του «νταή» στον διεθνή χώρο, ασκώντας πίεση όχι μόνο στους αντιπάλους τους, αλλά και στους συμμάχους τους. Υπογραμμίζει ότι η επιθετική συμπεριφορά των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια της προεδρίας Τραμπ, περιλαμβάνει απειλές και υπερβολικές απαιτήσεις που συνήθως αποσκοπούν στο να «πειθαναγκάσουν» τις άλλες χώρες να υποχωρήσουν.
Αυτή η στρατηγική εκφοβισμού, την οποία ο Sachs αποκαλεί «τελικό παιχνίδι», είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, καθώς η ένταση στις διεθνείς σχέσεις μπορεί να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Η ιδέα του «εκφοβισμού» δεν αφορά μόνο τις ΗΠΑ και τις χώρες που αντιτίθενται στις πολιτικές τους, αλλά και τα λεγόμενα «φίλια κράτη», όπως ο Καναδάς και η Δανία, τα οποία έχουν υποστεί πιέσεις από την αμερικανική κυβέρνηση για να προσαρμοστούν στα συμφέροντα των ΗΠΑ.
Οι απειλές για τη Γροιλανδία και η στρατηγική της Βόρειας Θάλασσας
Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα της εκφοβιστικής πολιτικής του Τραμπ, σύμφωνα με τον Sachs, ήταν η απόπειρα του να εξαγοράσει τη Γροιλανδία, μία κίνηση που απορρίφθηκε από τη Δανία. Παρόλα αυτά, ο Τραμπ επανήλθε με νέες δηλώσεις, υπογραμμίζοντας την στρατηγική σημασία της Γροιλανδίας για τις ΗΠΑ, λόγω των φυσικών πόρων και της στρατηγικής της θέσης στην Αρκτική. Ο Sachs προβλέπει ότι οι ΗΠΑ, υπό την ηγεσία του Τραμπ ή του οποιουδήποτε άλλου, θα επεκτείνουν τη στρατιωτική τους παρουσία στη Γροιλανδία, προκειμένου να εξασφαλίσουν την κυριαρχία στην περιοχή, η οποία έχει αναδειχθεί σε στρατηγικό σημείο για την Κίνα και τη Ρωσία λόγω της ανάπτυξης νέων θαλάσσιων δρόμων στην Αρκτική. Η «εκστρατεία» των ΗΠΑ ενδέχεται να ενταθεί με την ενίσχυση της στρατιωτικής τους παρουσίας και την επιβολή συμφωνιών που εξυπηρετούν τα συμφέροντα τους, πιέζοντας την Δανία να υποκύψει στις απαιτήσεις τους.
Η στρατηγική αυτή, σύμφωνα με τον Sachs, δεν περιορίζεται στη Γροιλανδία αλλά επεκτείνεται σε όλη την περιοχή, καθιστώντας σαφές ότι οι ΗΠΑ θα προσπαθήσουν να ελέγξουν περιοχές με στρατηγική σημασία για την παγκόσμια ασφάλεια και τις εμπορικές διαδρομές, παρά τις αντιδράσεις των τοπικών κυβερνήσεων.
Τι συμβαίνει με τον Καναδά;
Η δήλωση Trump για τον Καναδά, όσο άσχημη και παράλογη κι αν ήταν, φαίνεται ότι έπαιξε κάποιο ρόλο στην επιτάχυνση της κατάρρευσης της καναδικής κυβέρνησης, επειδή ο υπουργός Οικονομικών του Καναδά παραιτήθηκε, λέγοντας ότι ο Καναδάς δεν ήταν ακόμη έτοιμος να αντιμετωπίσει την απειλή των ΗΠΑ υπό τον Trump, τόνισε ο Jeffrey Sachs
«Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι οι ΗΠΑ θα επεκτείνουν πραγματικά τη στρατιωτική τους παρουσία στη Γροιλανδία». Στην πρώτη του θητεία, ο Trump πρόβαλε την ιδέα να αγοράσει τη Γροιλανδία, αλλά η προσφορά του απορρίφθηκε και ακύρωσε την επίσκεψή του στη Δανία.
Και πάλι, ο επερχόμενος πρόεδρος επανήλθε, λέγοντας ότι «η ιδιοκτησία και ο έλεγχος της Γροιλανδίας είναι απόλυτη ανάγκη» για την εθνική ασφάλεια και την παγκόσμια ελευθερία.
Επέμεινε στην απόκτηση του αρκτικού εδάφους, αν και ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας είπε: «Η Γροιλανδία είναι δική μας. Δεν είμαστε προς πώληση και δεν θα είμαστε ποτέ προς πώληση. Δεν πρέπει να χάσουμε τον μακροχρόνιο αγώνα μας για ελευθερία».
«Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι οι ΗΠΑ θα επεκτείνουν πράγματι τη στρατιωτική τους παρουσία στη Γροιλανδία, ως μέρος της στρατιωτικής στρατηγικής των ΗΠΑ για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης σημασίας της βόρειας (αρκτικής) θαλάσσιας οδού και άλλων αρκτικών πόρων για την Κίνα και τη Ρωσία. Ως εκ τούτου, η ατάκα του Trump έναντι της Γροιλανδίας θα λειτουργήσει ως ένα βαθμό, αναγκάζοντας τη Δανία σε θέση υποτέλειας» τόνισε ο Jeffrey Sachs
Η διαρκής ηγεμονία των ΗΠΑ και οι επιπτώσεις στις διεθνείς σχέσεις
Ο Sachs επισημαίνει ότι η στρατηγική των ΗΠΑ για την παγκόσμια κυριαρχία μέσω εκφοβισμού και βίας δεν είναι κάτι νέο. Από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι ΗΠΑ διατηρούν την ηγεμονία τους στον κόσμο μέσω στρατιωτικών επεμβάσεων, πολιτικών ανατροπών και υπονόμευσης κυβερνήσεων που δεν εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους. Αναφέρει παραδείγματα όπως την ανατροπή των ηγετών Μοσαντέκ στο Ιράν (1953) και Αρμπένζ στο Γουατεμάλα (1954), καθώς και την υποστήριξη σε πολέμους και στρατιωτικές επεμβάσεις σε περιοχές όπως η Συρία, η Ουκρανία και η Γάζα. Ο Sachs κάνει σαφές ότι η αμερικανική στρατηγική συνίσταται στη διατήρηση της παγκόσμιας ηγεμονίας μέσω της απειλής και της βίας, με το χέρι των ΗΠΑ να είναι συχνά ορατό σε πολέμους και συγκρούσεις.
Επιπλέον, ο καθηγητής υπογραμμίζει ότι αυτή η στρατηγική εξωτερικής πολιτικής, η οποία εκφράζεται και από τον Τραμπ, δεν διαφέρει ουσιαστικά από τη στρατηγική που ακολουθεί και ο Μπάιντεν. Παρά τις διαφορές στις εξωτερικές τους πολιτικές, οι δύο πρόεδροι υιοθετούν στρατηγικές που βασίζονται στην ένταση, τη στρατιωτική ισχύ και την υπεροχή των ΗΠΑ. Ο Sachs πιστεύει ότι ο Τραμπ, όπως και ο Μπάιντεν, συνεχίζει τις πρακτικές της αμερικανικής ηγεμονίας και των στρατιωτικών επεμβάσεων, ακόμα και σε περιοχές όπως η Ουκρανία και η Μέση Ανατολή.
Ο καθηγητής καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η στρατηγική των ΗΠΑ, αν και συνεχίζεται για δεκαετίες, οδηγεί σε επικίνδυνες εξελίξεις και δυνητικούς πολέμους που μπορεί να οδηγήσουν σε καταστροφικά αποτελέσματα, αν η κατάσταση ξεφύγει από τον έλεγχο των Αμερικανών ηγετών.
Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να εκφοβίσουν ρεαλιστικά ολόκληρο τον κόσμο, ούτε μπορούν να νικήσουν τη Ρωσία ή την Κίνα σε πόλεμο. Άρα, ο εκφοβισμός είναι ακραίος, αλλά πολύ επικίνδυνος, καθώς μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο. Εάν οι ΗΠΑ προκαλέσουν την Κίνα για την Ταϊβάν, για παράδειγμα, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι ένας καταστροφικός πόλεμος. Υπάρχουν πολλά άλλα τέτοια παγκόσμια δεδομένα. Δεν είμαι σίγουρος ότι οι Αμερικανοί «στρατηγοί» αναγνωρίζουν τέτοιου είδους σήματα. Παίζουν με τη φωτιά. Οι επιθέσεις του Trump σε «φίλους» των ΗΠΑ θα επιταχύνουν το τέλος του παιχνιδιού.
