Για όλον τον υπόλοιπο κόσμο η πανδημική κρίση έχει λήξει κι επίσημα εδώ και 2,5 χρόνια. Όχι, όμως, και για την ελληνική κυβέρνηση, που εξακολουθεί να προκηρύσσει διαγωνισμούς εκατομμυρίων με αναφορά στον Covid-19, μέχρι και τώρα.
Ήταν η 5η Μαϊου 2023 όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανακοίνωνε επίσημα ότι «ο Covid-19 δεν πληροί πλέον τις προϋποθέσεις για να χαρακτηρίζεται παγκόσμια έκτακτη ανάγκη», κάτι που σηματοδότησε το συμβολικό τέλος στην πανδημία του κορωνοϊού. Η ανακοίνωση έγινε περισσότερα από τρία χρόνια αφότου ο ΠΟΥ κήρυξε την διεθνή κρίση του κορωνοϊοϋ, τον Μάρτιο 2020.
Ο κάθε πολίτης θα ανέμενε πως δεν θα προκηρύσσονταν πια δημόσιοι διαγωνισμοί εν έτει 2025 με το πρόσχημα του κορωνοϊού. Η πραγματικότητα, όμως, διαψεύδει μια τέτοια εκτίμηση.
Στις 10 Οκτωβρίου 2025 η «Κοινωνία της Πληροφορίας», που αποτελεί επιτελικό φορέα του ελληνικού δημοσίου και υπάγεται στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης» ανάρτησε την απόφαση για την «Διενέργεια Ηλεκτρονικού Ανοικτού (Διεθνούς) Διαγωνισμού για το έργο:
«Υπηρεσίες Επέκτασης και Υποστήριξης του συστήματος διαχείρισης ραντεβού και εκτέλεσης εμβολιασμών για την εφαρμογή νέων διαδικασιών εμβολιασμού, στο πλαίσιο του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμού κατά του Covid-19».
Διαγωνισμός 6,7 εκατ. ευρώ
Το ποσό του Διαγωνισμού μόνο αμελητέο δεν είναι. Όπως ανακοινώθηκε την ίδια ημέρα το ύψος φτάνει στα 6,7 εκατ. ευρώ: «Η συνολική εκτιμώμενη αξία της σύμβασης, ανέρχεται στο ποσό των πέντε εκατομμυρίων τετρακοσίων χιλιάδων Ευρώ (5.400.000,00 €) μη περιλαμβανομένου Φ.Π.Α. (εκτιμώμενη αξία με Φ.Π.Α.: 6.696.000,00 €, Φ.Π.Α. 24%: 1.296.000,00 €).
Την απόφαση υπογράφει, κατ’ εξουσιοδότηση του ΔΣ της «Κοινωνίας της Πληροφορίας», ο διευθύνων σύμβουλος Σταύρος Ασθενίδης, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π. Η απόφαση κοινοποιήθηκε στο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Η απόφαση για τον διαγωνισμό της πλατφόρμας Covid-19, που αναρτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2025
Ο «θολός» σκοπός της σύμβασης
Η συνολική διάρκεια της σύμβασης ορίζεται σε 18 μήνες, ωστόσο οι απαντήσεις για την αιτιολόγηση ενός τέτοιου έργου αξίας σχεδόν 7 εκατ. ευρώ, με πρόσχημα τον Covid-19 εν έτει 2025, δεν ακούγονται αρκετά πειστικές. Και ειδικά αν συνυπολογίσει κανείς και τα εκατομμύρια που ήδη έχουν δαπανηθεί για την εν λόγω εμβολιαστική αναγκαιότητα από την έναρξη της πανδημίας.
Στην σελίδα 80 πληροφορούμαστε πως «στόχος της σύμβασης είναι η επικαιροποίηση της πλατφόρμας εμβολιασμού κατά της covid-19 προκειμένου να λειτουργήσουν οι νέες διαδικασίες που εφαρμόζονται με τα νέα σημεία εμβολιασμού, καθώς επίσης και η διεύρυνση του αντικειμένου της για τη δυνατότητα υποστήριξης εμβολιασμών για άλλες νόσους. Οι διαδικασίες αυτές απαιτούν τροποποιήσεις στη λειτουργικότητα και στην εξασφάλιση ακεραιότητας των δεδομένων για το σύνολο του νέου συστήματος».
Ακόμα και στην επίσημη αιτιολόγηση, δηλαδή, για την συγκεκριμένη σύμβαση γίνεται ξεκάθαρη επίκληση για την πλατφόρμα εμβολιασμού κατά της Covid-19, με αφετηρία την λειτουργία των νέων διαδικασιών «που εφαρμόζονται με τα νέα σημεία εμβολιασμού», προφανέστατα για την Covid-19, δίχως πια να υφίσταται πανδημία. Μόνο στη συνέχεια υπάρχει επιδερμική αναφορά σχετική με τη «διεύρυνση του αντικειμένου της για τη δυνατότητα υποστήριξης εμβολιασμών για άλλες νόσους». Και πάλι δίχως να υπάρχει σχετική αποσαφήνιση από τον συντάκτη της απόφασης για τη διενέργεια του διαγωνισμού.
Σχετικά με τα «Αναμενόμενα Οφέλη» επισημαίνεται πως «με το έργο επιδιώκεται η προσαρμογή των συστημάτων και της υποδομής υποστήριξης της διαδικασίας εμβολιασμού».
Στην σελ. 96 προβλέπονται και οι «υπηρεσίες συντήρησης της Πλατφόρμας Εμβολιασμού για την υποστήριξη των εμβολιασμών κατά της Cοvid-19», με «παραμετροποίηση και συντήρηση του Πληροφοριακού Συστήματος με σκοπό την ομαλή διεξαγωγή των εμβολιασμών στα εμβολιαστικά κέντρα και στα φαρμακεία της χώρας».
Στο παρόν έργο θα πρέπει να επεκταθούν όλα τα υφιστάμενα κανάλια εξυπηρέτησης των χρηστών του συστήματος και συγκεκριμένα:
1. Επέκταση της web εφαρμογής των πολιτών
2. Επέκταση της web εφαρμογής των ιδιωτών και των κέντρων
3. Επέκταση της λειτουργικότητας του back office που είναι υπεύθυνο για τον προγραμματισμό διαθεσιμότητας εμβολιαστικών κέντρων
4. Επέκταση της λειτουργικότητας των καναλιών SMS (ώστε να μπορούν να εξυπηρετήσουν πιο πολύπλοκες καμπάνιες) και email.
Στα 15 εκατ. το κόστος της πανδημικής εμβολιαστικής πλατφόρμας
Ωστόσο, η βαθύτερη έρευνα των Data Journalists οδηγεί τελικά σε ένα υπερδιπλάσιο ποσό σχετικά με τη νέα εμβολιαστική πλατφόρμα. Και συγκεκριμένα, ότι από τις 11 Φεβρουαρίου 2021 μέχρι σήμερα έχουν ήδη πληρωθεί από το Δημόσιο 8.253.006 ευρώ για την «πλατφόρμα για τα εμβόλια Covid-19».
Σε συνδυασμό με την προκήρυξη της 10ης Οκτωβρίου 2025 με τίτλο «Υπηρεσίες Επέκτασης και Υποστήριξης του συστήματος διαχείρισης ραντεβού και εκτέλεσης εμβολιασμών» (που έχει αντίστοιχο τίτλο με άλλη του 2023 και μικρές προσθήκες ως προς το αντικείμενο), ύψους 6.696.000 ευρώ, το συνολικό ποσό για μια πλατφόρμα εμβολιασμών φτάνει στα 14.949.000 ευρώ.
Ενώ οι αρχικές αποφάσεις της ΗΔΙΚΑ αφορούσαν την ανάπτυξη του Μητρώου, οι επόμενες μεγάλες συμβάσεις, όπως η Σύμβαση 1738 του 2021 (με την Computer Team) και η Σύμβαση 2027 του 2022 (με την PwC – Computer Team), αφορούσαν κυρίως τις «Υπηρεσίες Επέκτασης του συστήματος δημιουργίας και διαχείρισης ραντεβού καθώς και εκτέλεσης εμβολιασμών».
Αυτά τα έργα, που ανέλαβε η «Κοινωνία της Πληροφορίας» ως Αναθέτουσα Αρχή, επικεντρώθηκαν στην πλατφόρμα ραντεβού (front-end/back-office) και τις λειτουργικότητες διαχείρισης συνεδριών, οι οποίες είναι υποσυστήματα που τροφοδοτούν και διασυνδέονται με το Εθνικό Μητρώο Εμβολιασμών.
Επομένως, το έργο της ΗΔΙΚΑ (της παραγωγικής λειτουργίας του κεντρικού Μητρώου Εμβολιασμών) και το έργο της «Κοινωνίας της Πληροφορίας», με την επέκταση της πλατφόρμας ραντεβού, είναι διακριτά σε επίπεδο υλοποίησης, αλλά αλληλεξαρτώμενα για την τελική παραγωγική λειτουργία του όλου συστήματος.
Σύμβαση της «Κοινωνίας της Πληροφορίας» με την PwC, την 1η Δεκεμβρίου 2022, για «Υπηρεσίες Επέκτασης του συστήματος δημιουργίας και διαχείρισης ραντεβού καθώς και εκτέλεσης εμβολιασμών στα πλαίσια του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμού κατά του COVID-19», ύψους 3,6 εκατ. ευρώ
Σε διαδοχικές φάσεις η πλατφόρμα
Η σύσταση του Εθνικού Μητρώου Εμβολιασμών (ΕΜΕ) έγινε με Εφαρμοστική Απόφαση τον Οκτώβριο του 2020, για τους πολυαναμενόμενους εμβολιασμούς κατά της Covid-19, λόγω της καλπάζουσας εκείνη την εποχή πανδημίας. Μέχρι τον Οκτώβριο 2020 δεν υπήρχαν ακόμα διαθέσιμα εμβόλια στην Ελλάδα για τον Covid-19, όμως θα κατέφταναν στη χώρα μας λίγες εβδομάδες αργότερα.
Το Εθνικό Μητρώο Εμβολιασμών της ΗΔΙΚΑ, όπως και πολλά άλλα ψηφιακά έργα του ελληνικού κράτους στον τομέα της υγείας και της ψηφιακής διακυβέρνησης, χρηματοδοτήθηκε κυρίως από ευρωπαϊκά κονδύλια.
Η ανάπτυξη και λειτουργία του Εθνικού Μητρώου Εμβολιασμών είναι ένα έργο ευρείας κλίμακας που εντάσσεται στον Ψηφιακό Μετασχηματισμό της Υγείας, και ως εκ τούτου, χρηματοδοτείται κυρίως από ευρωπαϊκά κονδύλια (ΕΕ/NextGeneration EU, ΕΣΠΑ) και δευτερευόντως από εθνικούς πόρους.
Το Εθνικό Μητρώο Εμβολιασμών της ΗΔΙΚΑ δεν υλοποιήθηκε μέσω μιας ενιαίας, αυτόνομης σύμβασης, αλλά εντάχθηκε σε μεγαλύτερα έργα ψηφιακού μετασχηματισμού της υγείας που ήδη υλοποιούσε η ΗΔΙΚΑ.
Η ανάπτυξή του πραγματοποιήθηκε κυρίως ως Επέκταση Υφιστάμενων Συστημάτων: Το ΕΜΕ δημιουργήθηκε ως υποσύστημα του υφιστάμενου Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας και της πλατφόρμας της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης που διαχειρίζεται η ΗΔΙΚΑ. Η ανάπτυξη των νέων λειτουργιών (όπως η καταχώρηση εμβολιασμών) υλοποιείται συνήθως μέσω συμβάσεων-πλαισίων ή συμβάσεων συντήρησης και ανάπτυξης που ήδη υπήρχαν για τα κεντρικά αυτά συστήματα.
Η υλοποίηση της Ηλεκτρονικής Πλατφόρμας Εμβολιασμών COVID-19 και του συστήματος διαχείρισης ραντεβού (που αποτελεί τον επιχειρησιακό βραχίονα του Εθνικού Μητρώου Εμβολιασμών) πραγματοποιήθηκε σε διαδοχικές φάσεις μέσω διαφορετικών συμβάσεων, κυρίως λόγω της κατεπείγουσας ανάγκης που προέκυψε από την πανδημία.
Η Κοινωνία της Πληροφορίας, ως Αναθέτουσα Αρχή, ανέλαβε την επέκταση και προσθήκη λειτουργικοτήτων στην Πλατφόρμα Διαχείρισης Συνεδριών Εμβολιασμού από τον Ιούνιο 2021, με μια εκ των συμβάσεων αυτής με την Computer Team ύψους 235.600 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ.
Η επόμενη μεγάλη φάση υλοποιήθηκε μέσω διεθνούς ανοικτού διαγωνισμού για την επέκταση του συστήματος διαχείρισης ραντεβού, όπως με την σύμβαση 3,6 εκατ. ευρώ με την PwC για υπηρεσίες επέκτασης του συστήματος δημιουργίας της διαχείρισης ραντεβού. Η συγκεκριμένη σύμβαση του Δεκεμβρίου 2022 είναι μια από τις «βαρύτερες», από πλευράς κόστους, της πλατφόρμας εμβολιασμών.
Ο ρόλος των εταιρειών και ο διπλασιασμός κόστους
- Η ΗΔΙΚΑ Α.Ε. είχε την ευθύνη και την εποπτεία για τον σχεδιασμό και τη λειτουργία του Συστήματος προγραμματισμού συνεδριών εμβολιασμού κατά του Covid-19, σύμφωνα με τον νόμο.
- Η «Κοινωνία της Πληροφορίας» λειτούργησε ως η Αναθέτουσα Αρχή για τα έργα επέκτασης και προσθήκης λειτουργικότητας (όπως οι Συμβάσεις 1738 και 2027), ενεργώντας για λογαριασμό του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Κύριος του Έργου και Υπεύθυνος Επεξεργασίας).
- Η COMPUTER TEAM (είτε αυτόνομα είτε ως μέλος της ένωσης PwC-Computer Team) συμμετείχε ως Ανάδοχος ή Υποεκτελούσα την Επεξεργασία σε όλες τις βασικές φάσεις επέκτασης της πλατφόρμας ραντεβού από τον Ιούνιο 2021 και μετά.
- Υπήρχαν κι άλλες εταιρείες, όπως ο ΟΤΕ – BYTE, ως ανάδοχοι του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.
Με βάση τα έγγραφα που αφορούν στις πρώτες αναθέσεις για τη δημιουργία και υποστήριξη του Εθνικού Μητρώου Εμβολιασμών (ΕΜΕ), η εργασία αυτή θα μπορούσε να συμπεριληφθεί – και ουσιαστικά περιλαμβανόταν – στο πεδίο εφαρμογής μιας σύμβασης για την «Παροχή υπηρεσιών παραγωγικής λειτουργίας για το Σύστημα Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης της ΗΔΙΚΑ ΑΕ», ύψους αρχικά 7,2 εκατ. ευρώ. Η προκήρυξή της έγινε τον Ιούλιο 2020.
Αυτό θα μπορούσε να γίνει γιατί οι αρχικές αποφάσεις της ΗΔΙΚΑ προσδιόρισαν το Εθνικό Μητρώο Εμβολιασμών Covid-19 ως αναπτυσσόμενο εντός του Συστήματος Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης, ενώ η ΗΔΙΚΑ Α.Ε. ενέκρινε την επιλογή της ένωσης εταιρειών ΟΤΕ ΑΕ-ΒΥΤΕ ΑΒΕΕ (η οποία ήταν ήδη η ανάδοχος του συστήματος ηλεκτρονικής συνταγογράφησης), ως αναδόχου για την υλοποίηση του έργου «Ανάπτυξη Εθνικού Μητρώου Εμβολιασμών κατά του κορωνοϊού Covid-19», όπως και και αργότερα για τις «Υπηρεσίες Υποστήριξης Εθνικού Μητρώου Ασθενών με Covid-19 και Εθνικού Μητρώου Εμβολιασμών κατά του κορωνοϊού Covid-19».
Συμπερασματικά, εφόσον η τεχνική και λειτουργική δημιουργία του ΕΜΕ τοποθετήθηκε από την ΗΔΙΚΑ στον υφιστάμενο μηχανισμό της Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης, η παραγωγική του υποστήριξη θα ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τη λειτουργία του κεντρικού συστήματος της ΗΔΙΚΑ.
Εν τέλει, και παρά τις αρχικές αποφάσεις της ΗΔΙΚΑ για την ανάπτυξη του Μητρώου το 2021 και 2022 για τους εμβολιασμούς, εν τέλει το ύψος με την – έως τώρα – ολοκλήρωση της πλατφόρμας εμβολιασμού εκτινάσσεται στα 15 εκατ. ευρώ, ένα ποσό που ξεφεύγει, σε υπερδιπλάσια επίπεδα, από τον αρχικό σχεδιασμό κόστους.
Πηγή: Data Journalists
