Ο Αμερικανός φιλόσοφος και ιστορικός Γουίλ Ντυράν είχε δηλώσει πως η οικογένεια είναι το «κύτταρο του πολιτισμού», αποτυπώνοντας με αυτόν τον τρόπο τη θεμελιώδη σημασία του θεσμού της οικογένειας στη διαμόρφωση του ανθρώπου και της κοινωνίας. Η άποψή του αναδεικνύει τον καθοριστικό ρόλο που διαδραματίζει η οικογένεια από τη γέννηση έως την ενηλικίωση, καθώς επηρεάζει τη συμπεριφορά, την προσωπικότητα και το ηθικό πλαίσιο κάθε ατόμου.
Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, η οικογένεια αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο κάθε ανθρώπινης κοινωνίας, με τους βασικούς της σκοπούς να παραμένουν σταθεροί: την αναπαραγωγή και τη διατήρηση της κοινωνίας, την ανατροφή και κοινωνικοποίηση των παιδιών, καθώς και την αμοιβαία προστασία των μελών της μέσω σχέσεων βασισμένων στην αγάπη και την εμπιστοσύνη.
Η οικογένεια είναι ο χώρος στον οποίο περνά το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας και όπου εκπληρώνονται βασικές ανθρώπινες ανάγκες, προσφέρεται φροντίδα και δημιουργούνται συναισθηματικοί δεσμοί. Όταν κυριαρχεί το κλίμα σεβασμού και επικοινωνίας, το οικογενειακό περιβάλλον γίνεται το ιδανικό πεδίο για προσωπική ωρίμανση και ψυχική ισορροπία.
Επιπλέον, η οικογένεια λειτουργεί ως το πρώτο σχολείο αξιών. Οι γονείς αποτελούν τα πρώτα και πιο ισχυρά πρότυπα συμπεριφοράς για τα παιδιά τους. Μέσα από τη στάση τους προς τα παιδιά τους και ο ένας προς τον άλλον, δημιουργούν ένα ηθικό πλαίσιο που τα παιδιά αφομοιώνουν και το μεταφέρουν στις μετέπειτα σχέσεις τους.
Σε οικογενειακά περιβάλλοντα που κυριαρχούν η κατανόηση, η στοργή και η συγχώρεση, αυτά τα στοιχεία γίνονται βιώματα που οι νέοι αναπαράγουν στις δικές τους ζωές. Αντίθετα, σε περιβάλλοντα όπου κυριαρχεί η ψυχρότητα, η βία ή η αδιαφορία, τα παιδιά είτε μιμούνται αυτές τις συμπεριφορές είτε τις απορρίπτουν, αντιμετωπίζοντας όμως συχνά ψυχικές πληγές.
Έτσι, η οικογένεια δεν αποτελεί μόνο έναν κοινωνικό θεσμό, αλλά και το πρώτο σχολείο ζωής, την ισχυρή βάση πάνω στην οποία οικοδομείται ο χαρακτήρας και το ήθος του ατόμου.
