Λογοκρισία: Η ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ ως 47ου προέδρου των ΗΠΑ, στις 20 Ιανουαρίου, σηματοδοτεί την αρχή μιας σειράς συγκλονιστικών πολιτικών και κοινωνικών ανακατατάξεων σε παγκόσμιο επίπεδο, που δεν περιορίζονται μόνο στην διεθνή σκηνή, αλλά επηρεάζουν και το ψηφιακό τοπίο. Στην καρδιά αυτών των ανατροπών βρίσκεται ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ, ο οποίος προχώρησε σε μια ριζική αλλαγή στην πολιτική των κοινωνικών δικτύων της Meta, καταργώντας το σύστημα των «ανεξάρτητων» μηχανισμών ελέγχου των ειδήσεων (fact-checkers).
Ο Ζάκερμπεργκ ανακοίνωσε ότι οι «ανεξάρτητοι ελεγκτές» που συνεργάζονταν με την πλατφόρμα, κρίνονται πλέον ως «πολιτικά προκατειλημμένοι» και υπεύθυνοι για λάθη που είχαν σοβαρές συνέπειες. Μιλώντας για μια εποχή υπερβολικής λογοκρισίας, ο ιδρυτής της Meta υποστήριξε ότι η κατάργηση των fact-checkers είναι αναγκαία για την αποκατάσταση της «ελευθερίας του λόγου». Η αλλαγή αυτή θυμίζει μια στροφή προς μια πιο ανοιχτή και λιγότερο ελεγχόμενη διαδικτυακή αλληλεπίδραση, ακολουθώντας το παράδειγμα του Έλον Μασκ στο X (πρώην Twitter).
Πλέον, ο Ζάκερμπεργκ προτείνει έναν νέο τρόπο επαλήθευσης των ειδήσεων, βασισμένο στην κοινότητα, όπως εφαρμόζεται στο X, δίνοντας τη δυνατότητα στους χρήστες να συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία ελέγχου της αλήθειας. Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί την αρχή μιας νέας εποχής, στην οποία οι «ανεξάρτητοι» έλεγχοι θεωρούνται πια ανεπαρκείς και επιρρεπείς σε πολιτική παρέμβαση. Παράλληλα, για την πλατφόρμα του Ζάκερμπεργκ, η μεταστροφή αυτή έρχεται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη χρονική συγκυρία, καθώς σχετίζεται με την πολιτική αλλαγή στις ΗΠΑ και την επιστροφή του Τραμπ στο προσκήνιο.
«Θα επιστρέψουμε στις ρίζες μας και θα επικεντρωθούμε στη μείωση των λαθών, στην απλοποίηση των πολιτικών μας και στην αποκατάσταση της ελεύθερης έκφρασης στις πλατφόρμες μας», δήλωσε ο Ζούκερμπεργκ σε ένα βίντεο. «Αρχικά, θα απαλλαγούμε από τους ελέγχους γεγονότων και θα τους αντικαταστήσουμε με σημειώσεις κοινότητας παρόμοιες με το X, ξεκινώντας από τις ΗΠΑ».
Ο Ζούκερμπεργκ επεσήμανε τις εκλογές ως σημαντική επιρροή στην απόφαση της εταιρείας και επέκρινε «τις κυβερνήσεις και τα κληρονομικά μέσα ενημέρωσης» ότι φέρονται να πιέζουν «να λογοκρίνουν όλο και περισσότερο».
«Οι πρόσφατες εκλογές αισθάνονται επίσης ως ένα πολιτιστικό σημείο καμπής προς, για άλλη μια φορά, προτεραιότητα στην ομιλία», είπε. «Έτσι, θα επιστρέψουμε στις ρίζες μας και θα επικεντρωθούμε στη μείωση των λαθών, στην απλοποίηση των πολιτικών μας και στην αποκατάσταση της ελεύθερης έκφρασης στις πλατφόρμες μας».
Είπε επίσης ότι τα συστήματα που είχε δημιουργήσει η εταιρεία για να μετριάσει τις πλατφόρμες της έκαναν πάρα πολλά λάθη, προσθέτοντας ότι η εταιρεία θα συνεχίσει να μετριάζει επιθετικά το περιεχόμενο που σχετίζεται με ναρκωτικά, την τρομοκρατία και την εκμετάλλευση παιδιών.
«Χτίσαμε πολλά πολύπλοκα συστήματα για να μετριάζουμε περιεχόμενο, αλλά το πρόβλημα με τα πολύπλοκα συστήματα είναι ότι κάνουν λάθη», είπε ο Ζούκερμπεργκ. «Ακόμα κι αν κατά λάθος λογοκρίνουν μόνο το 1% των δημοσιεύσεων, αυτό είναι εκατομμύρια άνθρωποι και έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου είναι απλώς πάρα πολλά λάθη και υπερβολική λογοκρισία».
Επιπλέον, ο Ζάκερμπεργκ είπε ότι η Meta θα εξαλείψει ορισμένες πολιτικές περιεχομένου σχετικά με θέματα όπως η μετανάστευση και το φύλο και θα εστιάσει εκ νέου τα αυτοματοποιημένα συστήματα ελέγχου της εταιρείας σε αυτό που ονόμασε «παραβιάσεις υψηλής σοβαρότητας» και θα βασιστεί στους χρήστες να αναφέρουν άλλες παραβιάσεις.
Το Facebook θα μεταφέρει επίσης την ομάδα εμπιστοσύνης και ασφάλειας και διαχείρισης περιεχομένου από την Καλιφόρνια στο Τέξας.
Η απόφαση του Ζάκερμπεργκ να ακολουθήσει το παράδειγμα του Μασκ δημιουργεί έναν νέο άνεμο στις στρατηγικές των ψηφιακών πλατφορμών, φέρνοντας σε αντίθεση τις ΗΠΑ με την ΕΕ, η οποία συνεχίζει να ασκεί πιέσεις για την καταπολέμηση των «ψευδών ειδήσεων». Το X ήδη βρίσκεται αντιμέτωπο με τις αυστηρές απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης βάσει της Digital Services Act (DSA), με πιθανές επιπτώσεις για τα παγκόσμια έσοδα της εταιρείας, καθώς η ΕΕ ζητά τον περιορισμό των πληροφοριών που δεν ευθυγραμμίζονται με την επίσημη γραμμή των Βρυξελλών. Αντίστοιχα, η Meta αναμένεται να βρεθεί στο στόχαστρο της ΕΕ, δεδομένου ότι πλέον ακολουθεί την ίδια γραμμή στο ζήτημα της διαχείρισης των ειδήσεων και της ελευθερίας του λόγου.
Ο Ζάκερμπεργκ, με την αλλαγή αυτή, φαίνεται να υποστηρίζει έναν ελεύθερο και λιγότερο ελεγχόμενο διάλογο, ρίχνοντας το βάρος της ευθύνης στους χρήστες και την κοινότητα, ωστόσο, αυτή η κίνηση ενδεχομένως να επιφέρει αντιδράσεις και πρόστιμα από την ΕΕ, η οποία εξακολουθεί να διαφυλάσσει την επίσημη γραμμή για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης. Παράλληλα, οι ΗΠΑ, με την είσοδο του Τραμπ στο Λευκό Οίκο, φαίνεται να εκδηλώνουν μια πιο σφιχτή πολιτική ενότητας στον τομέα των κοινωνικών δικτύων, κάτι που ενδέχεται να οδηγήσει σε αντιπαραθέσεις και διπλωματικές εντάσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
