Με ψηφισμένη την αμυντική συμφωνία Ελλάδας και ΗΠΑ ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα μεταβεί στην Ουάσινγκτον, όπου θα συναντηθεί με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν την Δευτέρα. Την Τρίτη θα ακολουθήσει η ομιλία στο Κογκρέσο που αποκτά ιδιαίτερη σημασία, μετά από το δημοσίευμα αμερικανικής εφημερίδας για τον τουρκικό στόλο των F-16. Σύμφωνα με το δημοσίευμα η κυβέρνηση Μπάιντεν ζήτησε από το Κογκρέσο να εγκρίνει την πώληση προηγμένων όπλων και άλλου εξοπλισμού για τα μαχητικά που έχει η Άγκυρα, γεγονός που έχει προκαλέσει αυξημένη ετοιμότητα στην Αθήνα.
Οι τουρκικές προκλήσεις θα αποτελέσουν ένα από τα κεντρικά ζητήματα της συνάντησης του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν αλλά στόχος είναι να μην είναι μονοθεματική η συζήτηση. Από το κυβερνητικό στρατόπεδο το μήνυμα που εκπέμπεται είναι πως βασικός στόχος του ταξιδιού είναι η περαιτέρω ενίσχυση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων και η ανάδειξη του ρόλου που μπορεί να διαδραματίσει η χώρα ως πυλώνας σταθερότητας.
Από εκεί και πέρα στην Αθήνα παρακολουθούν με προσοχή τις κινήσεις της Άγκυρας, η οποία επιδιώκει να εκμεταλλευτεί το momentum για να ρίξει γέφυρες στη Δύση. Οι προσπάθειες μεσολάβησης ανάμεσα στην Ρωσία και την Ουκρανία αποτελούν ένα κομμάτι στο ψηφιδωτό που επιχειρεί να δημιουργήσει ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Υπενθυμίζεται πως οι σχέσεις με τις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια πέρασαν μια περίοδο ψυχρότητας λόγω της απόκτησης από την Άγκυρα των τουρκικών S400, ωστόσο τώρα η τουρκική πλευρά επιδιώκει την βελτίωση τους. Μάλιστα στις 18 του μήνα είναι προγραμματισμένη συνάντηση του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Αν. Μπλίνκεν με τον Τούρκο ομόλογο του Μ. Τσαβούσογλου.
Όσον αφορά στα F-16 η Αθήνα τηρεί στάση αναμονής και κρατά χαμηλά το θέμα, καθώς στο Κογκρέσο η πλειοψηφία μέχρι τώρα έχει υιοθετήσει σκληρή γραμμή απέναντι στην Τουρκία. Είναι γνωστές μάλιστα οι θέσεις του προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ Μπόμπ Μενέντεζ, που είναι αρνητικός στην προοπτική αγοράς εκ μέρους της Τουρκίας των μαχητικών F16.
«Οι τελικές αποφάσεις ως προς την έγκριση αναβάθμισης εξοπλισμών ανήκουν στο Κογκρέσο, το οποίο μέχρι στιγμής έχει αρνηθεί να συζητήσει πώληση νέων συστημάτων στην Τουρκία, γιατί ακριβώς δε θεωρεί την Τουρκία αξιόπιστο εταίρο» ήταν η χαρακτηριστική αναφορά του πρωθυπουργού στη Βουλή.
Ενδεικτική της αυξημένης ετοιμότητας που επικρατεί στη Αθήνα για το θέμα των F 16 ήταν η επισήμανση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια. «Η αναβάθμιση του τουρκικού οπλοστασίου συνιστά πρόβλημα γιατί η Τουρκία παραβιάζει διαρκώς τα κυριαρχικά δικαιώματα μας. Άρα η θέση της ελληνικής κυβέρνησης είναι σαφής. Όχι, όχι. Όπως το ίδιο σαφής είναι και για το θέμα των γερμανικών υποβρυχίων. Όχι, όχι» ήταν η χαρακτηριστική επισήμανση.
Το «μενού» της συνάντηση Μητσοτάκη – Μπάιντεν
Με διευρυμένη ατζέντα θα γίνει η συνάντηση του πρωθυπουργού με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, καθώς θα συζητηθούν διεθνή και περιφερειακά θέματα. «Θα τεθεί το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, άλλωστε, έχει ήδη θέσει το θέμα των τουρκικών υπερπτήσεων πάνω από ελληνικό έδαφος και ως ζήτημα που υπονομεύει και θέτει σε κίνδυνο τη συνοχή του ΝΑΤΟ σε μια εποχή που απαιτείται σταθερότητα» σημείωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου.
Στο τετ α τετ θα συζητηθούν επίσης διμερή ζητήματα στο πλαίσιο της στρατηγικής εταιρικής σχέσης Ελλάδας-Η.Π.Α., συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας του σχήματος 3+1. Υπενθυμίζεται πως πρόσφατα υπήρξε τηλεδιάσκεψη των υπουργών Εξωτερικών Ελλάδας, Ισραήλ και Κύπρου με τον αμερικανό υπουργό.
Το «μενού» θα περιλαμβάνει και τα ενεργειακά με την κυβέρνηση να επισημαίνει πως η χώρα μπορεί να γίνει ο κόμβος μεταφοράς αερίου και καθαρής ενέργειας από τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο προς τα Βαλκάνια και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Με τον τρόπο αυτό θα μπορέσει να συμβάλει ενεργά στην απεξάρτηση της Ευρώπης από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, αλλά και στη διαφοροποίηση των ενεργειακών διαδρομών και στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης.
ΣΥΡΙΖΑ : Η κυβέρνηση τα δίνει όλα χωρίς ανταλλάγματα
Κριτική στην κυβέρνηση πως «έχει το δόγμα του δεδομένου συμμάχου» και πως «τα δίνει όλα χωρίς αντάλλαγμα» ασκεί ο ΣΥΡΙΖΑ- ΠΣ, με τον Αλέξη Τσίπρα να κάνει λόγο για μια «πολιτική που ελλοχεύει κινδύνους για τα εθνικά μας συμφέροντα». Μιλώντας χθες στη Βουλή ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης κάλεσε τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αφού δεν αποδέχεται ενόψει του ταξιδιού στις ΗΠΑ «ως διαπραγματευτικό όπλο την αναστολή κύρωσης της συμφωνίας, ώστε να αποτραπεί η αγορά 40 νέων F-16 στην Τουρκία», τουλάχιστον να δεσμευθεί ότι θα θέσει «επιτακτικά» το ζήτημα στον Πρόεδρο των ΗΠΑ.
Όσον αφορά στην ελληνοαμερικανική συμφωνία ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ σχολίασε ότι ο κ. Μητσοτάκης «διατυμπάνιζε ότι αυτή αναδεικνύει αλλαγή στάσης των ΗΠΑ και ισχυρή στήριξή μας απέναντι στο τουρκικό casus belli και τις παραβιάσεις». Ωστόσο όπως είπε ακολούθησε «ένα τσουνάμι υπερπτήσεων στο Αιγαίο και παραβιάσεων κυριαρχίας» και έθεσε το ερώτημα «που είναι η στήριξη στην κυριαρχία και εδαφική μας ακεραιότητας που λέτε ότι αποτυπώνεται στη συμφωνία;».
