Αν και η κολύμβηση θεωρείται μια από τις πιο ολοκληρωμένες μορφές άσκησης, οι κλειστές και χλωριωμένες πισίνες ενδέχεται να αποτελούν πηγή σοβαρών κινδύνων για την υγεία, σύμφωνα με ειδικούς που παρακολουθούν στενά τις επιπτώσεις των απολυμαντικών στον ανθρώπινο οργανισμό.
Η δρ. Ελίζα Μ. Γκάρτενμπεργκ, οικογενειακή ιατρός στην Αριζόνα, θυμάται χαρακτηριστικά μια νεαρή ασθενή, πρώην αθλήτρια κολύμβησης, η οποία υπέφερε για χρόνια από έντονα συμπτώματα άσθματος κατά την προπόνηση. Παρά την άριστη φυσική της κατάσταση, κάθε βουτιά συνοδευόταν από βαρύ αναπνευστικό πρόβλημα. Η αιτία, όπως διαπιστώθηκε, δεν ήταν η ένταση της άσκησης, αλλά το ίδιο το περιβάλλον: οι αναθυμιάσεις του χλωρίου και ο κακός εξαερισμός της εσωτερικής πισίνας προκαλούσαν έντονο ερεθισμό στους πνεύμονές της.
Με τη μεταφορά της προπόνησης σε εξωτερική πισίνα και την ενίσχυση της φαρμακευτικής αγωγής, τα συμπτώματα υποχώρησαν, επιβεβαιώνοντας ότι η ατμόσφαιρα στις κλειστές εγκαταστάσεις μπορεί να είναι επιβαρυντική, ακόμη και επικίνδυνη.
«Αυτή η εμπειρία με έκανε να συνειδητοποιήσω πόσο υποτιμούμε την ποιότητα του αέρα στους εσωτερικούς χώρους, ακόμη και σε χώρους που υποτίθεται ότι είναι αφιερωμένοι στην υγεία και τη σωματική άσκηση», δηλώνει η Γκάρτενμπεργκ.
Σύμφωνα με μελέτη του European Journal of Allergy and Clinical Immunology (2021), τα απολυμαντικά που χρησιμοποιούνται στις πισίνες – κυρίως το χλώριο και το βρώμιο – σχηματίζουν επικίνδυνα υποπροϊόντα όταν αλληλεπιδρούν με οργανικά υλικά στο νερό, όπως ιδρώτα, ούρα, σίελο, καλλυντικά και αντιηλιακά. Οι ουσίες αυτές μπορεί να προκαλέσουν αναπνευστικά, δερματικά, γαστρεντερικά και οδοντικά προβλήματα.
Ο οφθαλμίατρος Τζόβι Μποπαράι αναφέρει πως το χλώριο μπορεί να προκαλέσει επιπεφυκίτιδα – μια φλεγμονή της μεμβράνης που καλύπτει το λευκό των ματιών – με συμπτώματα όπως κοκκίνισμα, κάψιμο, τσούξιμο και αίσθηση ξηρότητας.
Επιπλέον, οι παρατεταμένες βουτιές μπορεί να οδηγήσουν σε ξηροφθαλμία, διαταραχή του δακρυϊκού φιλμ που λιπαίνει και προστατεύει τα μάτια, επιφέροντας θολή όραση και ερεθισμό.
Η εισπνοή χημικών ουσιών, όπως το chloramine – ένα υποπροϊόν χλωρίου και αμμωνίας – είναι ερεθιστική για τους πνεύμονες. Ακόμη και άτομα χωρίς ιστορικό άσθματος μπορεί να εμφανίσουν κρίσεις ή δύσπνοια μετά από παρατεταμένη έκθεση. Το πρόβλημα επιδεινώνεται σε κλειστά περιβάλλοντα με κακή κυκλοφορία αέρα.
Ορισμένοι αναφέρουν στομαχικά προβλήματα μετά από κατάποση νερού πισίνας. Το κρυπτοσπορίδιο, ένα μικρόβιο ανθεκτικό στο χλώριο, μπορεί να προκαλέσει διάρροια και επιπλοκές. Οι δημόσιες πισίνες κλείνουν κάθε χρόνο για απολύμανση, όταν παρατηρούνται εξάρσεις της εν λόγω λοίμωξης.
Ο οδοντίατρος Κάλβιν Ήστγουντ εξηγεί ότι η παρατεταμένη έκθεση στο χλωριωμένο νερό μπορεί να προκαλέσει καφέ αποθέσεις στα εμπρόσθια δόντια – γνωστές ως τρυγία – εξαιτίας της αποδόμησης του σάλιου. Σε πισίνες με κακή διαχείριση pH, παρατηρείται και διάβρωση του σμάλτου, φαινόμενο που απαντάται συχνότερα σε αθλητές υψηλού επιπέδου, κολυμβητές και δύτες.
Σε μια μεγάλη επιδημιολογική μελέτη, ερευνητές ανέλυσαν τη συσχέτιση μεταξύ τριθαλομεθανίων (υποπροϊόντων χλωρίωσης) και καρκίνου της ουροδόχου κύστεως. Τα ευρήματα έδειξαν αυξημένο κίνδυνο για όσους εκτίθενται συστηματικά στα εν λόγω χημικά, κυρίως μέσω τακτικής χρήσης πισίνας.
Παρότι οι πισίνες δεν μπορούν εύκολα να αντικατασταθούν, η τήρηση βασικών κανόνων υγιεινής (ντους πριν την είσοδο, αποφυγή κολύμβησης όταν υπάρχουν λοιμώξεις, χρήση γυαλιών και πώματος μύτης) μειώνει τους κινδύνους. Η επιλογή εξωτερικών ή σωστά αεριζόμενων εσωτερικών πισινών αποτελεί επίσης κρίσιμο παράγοντα ασφάλειας.
Η επαγρύπνηση για την ποιότητα του αέρα και του νερού είναι πλέον αναγκαία, ακόμη και σε χώρους που μέχρι πρότινος θεωρούνταν «υγιεινοί». Η πρόοδος της δημόσιας υγείας απαιτεί διαρκή επαναξιολόγηση των μέσων που θεωρούμε δεδομένα.
