Ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος μιλά για «ιδιωτική παρακολούθηση», το reportersunited.gr αποδεικνύει πως η υπηρεσία που παρακολουθούσε τον Θανάση Κουκάκη ήταν η ΕΥΠ, η οποία υπάγεται στον πρωθυπουργό. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης οφείλει να ξεκαθαρίσει ποιος και γιατί έδωσε την εντολή παρακολούθησης του Θ.Κουκάκη, αλλά και πόσοι ακόμα δημοσιογράφοι παρακολουθούνται.
Πρόκειται για τη δεύτερη περίπτωση παρακολούθησης δημοσιογράφου από τις μυστικές υπηρεσίες της χώρας σε χρονικό διάστημα λιγότερο του ενός έτους, καθώς τον Νοέμβριο του 2021 είχαν αποκαλυφθεί σήματα της ΕΥΠ που αφορούσαν τον Σταύρο Μαλιχούδη.
Ραγδαίες είναι οι εξελίξεις στην υπόθεση παρακολούθησης του Θανάση Κουκάκη, εκθέτοντας την κυβέρνηση και τον Κυρ. Μητσοτάκη προσωπικά. Ενώ ο Γιάννης Οικονόμου ισχυρίστηκε ότι επρόκειτο για «ιδιωτική παρακολούθηση», εξηγώντας ότι «οι ελληνικές αρχές δεν χρησιμοποιούν τα συγκεκριμένα λογισμικά (spyware)», το reportersunited.gr φέρνει στο φως τις πράξεις που καταδεικνύουν ότι πίσω από την παρακολούθηση του δημοσιογράφου βρισκόταν η ΕΥΠ.
Το χρονικό
Σύμφωνα με τα έγγραφα που επικαλείται το reportersunited.gr, την 1η Ιουνίου του 2020, με τη διάταξη υπ’ αριθμ. Ε2402/2020, η ΕΥΠ κατέθεσε στην Cosmote αίτημα για άρση του απορρήτου σε αριθμό κινητού που ο δημοσιογράφος διατηρούσε στον πάροχο. Η άρση του απορρήτου ζητήθηκε για δύο μήνες -από την 1η Ιουνίου έως την 1η Αυγούστου 2020- με την επίκληση λόγων εθνικής ασφάλειας.
Έπειτα, η ΕΥΠ με την αόριστη επίκληση της εθνικής ασφάλειας αιτήθηκε παράταση, η οποία συνοδευόταν με την απαιτούμενη άδεια της αρμόδιας εισαγγελέα, Βασιλικής Βλάχου. Στις 12 Αυγούστου, ημέρα που ο Θ. Κουκάκης προσέφυγε στην ΑΔΑΕ, η ΕΥΠ διέκοψε πρόωρα την παρακολούθησή του.
Στις 10 Μαρτίου 2021, η ΑΔΑΕ απευθύνεται στην Εισαγγελέα της ΕΥΠ για το αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις του νόμου για την ενημέρωση του δημοσιογράφου σχετικά με την άρση του απορρήτου του. Ωστόσο, στα τέλη του ίδιου μήνα η κυβέρνηση καταθέτει και ψηφίζει στη Βουλή τροπολογία με την οποία αίρεται η δυνατότητα της ΑΔΑΕ να ενημερώνει κάποιον που τίθεται υπό παρακολούθηση.
«Με όπλο τον νέο νόμο, η εισαγγελέας της ΕΥΠ μπορεί πλέον να αρνηθεί στην ΑΔΑΕ το δικαίωμά της να ενημερώσει παρακολουθούμενο. Το κάνει λίγες μέρες μόνο μετά την ψήφιση του νόμου. Αυτοί που παρακολουθούν τον Κουκάκη θεωρούν το θέμα λήξαν» σημειώνεται στο ρεπορτάζ. Το καλοκαίρι του 2021, ο Θ. Κουκάκης χακάρεται με το spyware «Predator», κάτι που διαπιστώθηκε με τη συμβολή του εργαστηρίου του Πανεπιστημίου του Τορόντο, Citizen Lab.
Ενώ λοιπόν ο δημοσιογράφος παρακολουθείται πλέον με πιο σύγχρονα μέσα, η ΑΔΑΕ απαντάει στον καταγγέλλοντα δημοσιογράφο πως «μετά από τεχνικό έλεγχο που διενήργησε η ΑΔΑΕ […] στα δίκτυα των τηλεπικοινωνιών παρόχων που εξυπηρετούν τις συνδέσεις κινητής και σταθερής τηλεφωνίας σας […] δεν διαπιστώθηκε κάποιο γεγονός που να συνιστά παραβίαση της κείμενης νομοθεσίας περί απορρήτου των επικοινωνιών». Κατά το reportersunited.gr, από την απάντηση της ΑΔΑΕ προκύπτει ότι δεν παραβιάστηκε η νομοθεσία για τις υποκλοπές, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι ο δημοσιογράφος δεν παρακολουθήθηκε.
Ο δημοσιογράφος σχολίασε μέσω Twitter τις σημερινές αποκαλύψεις υπογραμμίζοντας ότι η κυβέρνηση δεν μπορεί να συνεχίσει να ψεύδεται και είναι υποχρεωμένη να ενημερώσει την κοινή γνώμη.
«Οι Reporters United αποκαλύπτουν σήμερα έγγραφα που τεκμηριώνουν πως η παρακολούθηση μου έγινε από την ΕΥΠ για λόγους «εθνικής ασφαλείας». Ξεκίνησε στις 20/6/2020 και διεκόπη στις 12/8/2020, την ημέρα που υπέβαλα καταγγελία στην ΑΔΑΕ ότι με παρακολουθούν! Το θεσμικά αδιανόητο.
Για να μην μου γνωστοποιήσει η ΑΔΑΕ ότι είχα τεθεί υπό παρακολούθηση, η κυβέρνηση προχώρησε στις 31/03/2021 στην τροποποίηση του νόμου της Αρχής ο οποίος ίσχυε για 27 χρόνια! Μετά την πρώτη παρακολούθηση και σχεδόν ένα χρόνο μετά, επιμολύναν το κινητό μου με το λογισμικό Predator της εταιρείας Cytrox (Intellexa). Αυτή ήταν η δεύτερη συνεχόμενη παρακολούθηση μου, η οποία όμως εντοπίστηκε πρώτη χρονικά με τη βοήθεια του @Citizenlab […].
Δυστυχώς περιμένω ακόμη από τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Β. Πλιώτα να με καλέσει, κάτι που έχω αιτηθεί από την Τετάρτη. Θα αναμένω επίσης από την εισαγγελέα επόπτη της ΕΥΠ Βασιλική Βλαχου να τεκμηριώσει τους λόγους που υπέγραψε την παρακολούθησή μου. Πλέον η κυβέρνηση δεν μπορεί να συνεχίσει να ψεύδεται και υποχρεούται να ενημερώσει την κοινή γνώμη, σε Ελλάδα και εξωτερικό, γιατί «καταχράστηκε την εξουσία της»: ζητώντας την παρακολούθηση μου και νομοθετώντας για να αποκρύψει την παρακολούθηση».
«Ιδιωτική παρακολούθηση»
Στις 11 Απριλίου, όταν και γνωστοποιήθηκε η τεκμηριωμένη καταγγελία του Θ. Κουκάκη, ο Γ. Οικονόμου ανέφερε κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των πολιτικών συντακτών: «Πληροφορήθηκα και εγώ από τα δημοσιεύματα το θέμα αυτό. Είναι αυτονόητο ότι οι αρμόδιες Αρχές πρέπει να κάνουν αυτό που πρέπει, έτσι ώστε να διαλευκανθεί η υπόθεση αυτή και να αποδοθεί η Δικαιοσύνη. Προφανώς δεν νοείται σε μια χώρα, όπως η Ελλάδα, σε ένα κράτος Δικαίου, οποιοσδήποτε ιδιώτης να μπορεί να παρακολουθεί κάποιον άλλο ιδιώτη. Οι αρμόδιες Αρχές πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους σωστά, χωρίς συζήτηση».
Δείτε το βίντεο από την ενημέρωση της Πέμπτης
Την Πέμπτη το απόγευμα ο κ. Οικονόμου αρκέστηκε να επαναλάβει όσα ανέφερε στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, κάτι που έπραξε και μετά το ερώτημα για το αν η «ιδιωτική παρακολούθηση» αποτυπώνει κενό ασφαλείας με ευθύνη της ΕΥΠ.
Χθες, Παρασκευή, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επανήλθε, δηλώνοντας στο briefing: «Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας αυτεπάγγελτα έχει παρέμβει προκειμένου να διερευνήσει τη σχετική καταγγελία. Και έχει ζητήσει τη συνδρομή σε τεχνικό επίπεδο της αρμόδιας ανεξάρτητης αρχής, της Αρχής Διασφάλισης του Απορρήτου των Επικοινωνιών.
Συνολικά για το θόρυβο που έχει δημιουργηθεί θέλω να πως ότι οι ελληνικές αρχές δεν χρησιμοποιούν τα συγκεκριμένα λογισμικά τα οποία περιγράφονται στις καταγγελίες αυτές και ως εκ τούτου το ελληνικό δημόσιο δεν συναλλάσσεται με καμία από τις εταιρείες που κατασκευάζουν ή εμπορεύονται τέτοιου είδους λογισμικά. Παρόλα αυτά, πρόκειται για μια σοβαρή καταγγελία και ορθώς η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, σε ένα ευρωπαϊκό κράτος δικαίου παρενέβη αυτεπάγγελτα για να διερευνήσει το όλο θέμα».
Εύλογα προκύπτει το εξής ερώτημα: Πώς ήταν δυνατόν ο κ. Οικονόμου να γνώριζε για την «ιδιωτική παρακολούθηση» και όχι για αυτήν της ΕΥΠ;
Δείτε το βίντεο από την ενημέρωση της Παρασκευής
Βαρύτατα εκτεθειμένοι Μητσοτάκης και κυβέρνηση
Σφοδρή πολιτική κριτική, αντιδράσεις διεθνών δημοσιογραφικών ενώσεων και οργισμένα σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φέρνουν οι αποκαλύψεις της δημοσιογραφικής ομάδας Reporters United πως η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών παρακολουθούσε τον δημοσιογράφο Θανάση Κουκάκη. Το δημοσίευμα, μάλιστα, έρχεται σε συνέχεια ρεπορτάζ της προηγούμενης εβδομάδας από το insidestory.gr που έκανε λόγο για χακάρισμα του κινητού του δημοσιογράφου.
Απολύτως εκτεθειμένος ο πρωθυπουργός, καθώς μετά από κυβερνητικές παρεμβάσεις η ΕΥΠ τελεί υπό τη δική του άμεση εποπτεία, με το Μαξίμου και την κυβέρνηση να βρίσκονται υπό ασφυκτική πίεση, καθώς απαιτούνται σοβαρές εξηγήσεις.
Παρακρατικές πρακτικές και ασύστολα ψέματα
Ανακοίνωση για τις αποκαλύψεις εξέδωσε ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με την Κουμουνδούρου να επιτίθεται σε υψηλούς τόνους στην κυβέρνηση σημειώνοντας «σήμερα η δημοκρατία στη χώρα μας δέχτηκε ένα σημαντικό πλήγμα. η αποκάλυψη ότι η ΕΥΠ ζήτησε την παρακολούθηση του κινητού του δημοσιογράφου Θανάση Κουκάκη συνιστά σκάνδαλο τεραστίων διαστάσεων».
«Πρόκειται για μια πρωτοφανή υπόθεση παραβίασης προσωπικών δεδομένων», σημειώνει και προσθέτει: «Στο όνομα της ‘εθνικής ασφάλειας’ η ΕΥΠ παρακολουθούσε την έρευνα ενός δημοσιογράφου για τις δραστηριότητες συστημικών τραπεζών. Η ευθύνη της κυβέρνησης είναι διπλή. Πρώτον γιατί έχει μετατρέψει συνειδητά την ΕΥΠ σε οργανισμό εξυπηρέτησης κάθε λογής συμφερόντων. Δεύτερον γιατί για μέρες ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, ενσυνείδητα, παραπλανούσε την κοινή γνώμη κάνοντας λόγο για ‘ιδιωτική παρακολούθηση’».
«Αυτό είναι το περίφημο ‘επιτελικό’ κράτος: παρακρατικές πρακτικές, παρακολουθήσεις δημοσιογράφων και ασύστολα ψέματα δίχως ίχνος ντροπής. Ως εδώ! Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ απαιτεί άμεση διαλεύκανση της υπόθεσης και αναμένει τις παραιτήσεις όσων εμπλέκονται στη δυσώδη αυτή ιστορία», καταλήγει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στην ανακοίνωσή του.
Από το ΚΙΝ.ΑΛΛ. η πρώτη πολιτική αντίδραση
Είχε προηγηθεί η τοποθέτηση από το Κίνημα Αλλαγής. Το Γραφείο Τύπου του κόμματος, απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφο, ανέφερε σχετικά: Η προστασία του απορρήτου των επικοινωνιών και η ελεύθερη άσκηση της δημοσιογραφικής έρευνας αποτελούν θεμελιώδη δικαιώματα και αντίστοιχα υποχρεώσεις της Πολιτείας. Καλούμε κάθε αρμόδια κρατική αρχή να ενεργήσει το ταχύτερο δυνατό και να ερευνηθεί το θέμα σε όλες του τις πτυχές.
Έγγραφες εξηγήσεις ζητά το Διεθνές Ινστιτούτο Δημοσιογραφίας
Άμεση ήταν η κινητοποίηση και του Διεθνούς Ινστιτούτου Δημοσιογραφίας (IPI) το οποίο παρουσιάζει εκτενές ρεπορτάζ για το ζήτημα και προαναγγέλλει ότι θα ζητήσει γραπτές εξηγήσεις από την ελληνική κυβέρνηση. Καλεί, παράλληλα, την ελληνική δικαιοσύνη να παρέμβει.
Το IPI, όπως και το MFRR (Media Freedom Rapid Response), στο οποίο συμμετέχουν οι μεγαλύτερες δημοσιογραφικές οργανώσεις του κόσμου, θα στείλουν επιστολή προς το Μαξίμου.
