Από την πρόσφατη σύνοδο των BRICS στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νότιας Αφρικής ήρθε το μήνυμα ότι η παγκόσμια επιθετική κυριαρχία των ΗΠΑ, όπως εκδηλώνεται στο “πείραμα της Ουκρανίας”, πρέπει να αντιμετωπιστεί για όσες χώρες θέλουν να μείνουν ελεύθερες και ανεξάρτητες. Και η επανεμφάνιση της πεντάδας, χωρίς το εμπόδιο του Μπολσονάρο, “διάβασε” καλά τις νέες εξελίξεις.

Η ομιλία του Κινέζου προέδρου Σι Τζινπίνγκ δεν άφησε περιθώρια παρερμηνειών, όταν από το βήμα της συνόδου τόνισε: «Ας παίξουμε με ανοιχτά χαρτιά. Ας είμαστε ειλικρινείς! Η συμμαχία BRICS, της οποίας είμαστε μέλη εμείς, Κίνα και Ρωσία, τρομάζει την Αμερική και τους συμμάχους της. Το βλέπουν σαν απειλή, αλλά εμείς δεν απειλούμε τον κόσμο, ο κόσμος απειλείται μόνο από την Αμερική και την Συμμαχία (ΝΑΤΟ). Η Συμμαχία δημιουργήθηκε με σκοπό να καταστρέψει τη Ρωσία και να πάρει κάτι από άλλες χώρες».

Και συνέχισε: «Η Αμερική και η Συμμαχία της καιρός είναι να αλλάξουν πολιτικές και να μην μπαίνουν σε ξένες χώρες σαν ύαινες, να κλέβουν και να ψάχνουν για λάφυρα. Ο κόσμος έχει κουραστεί από την κυριαρχία τους, ο κόσμος έχει βαρεθεί να νομίζει ότι είναι κύριοι αυτού του κόσμου. Φτάνει πια με την δημοκρατία σας που καταστρέφει την ανθρωπότητα. Αν ο στόχος της Αμερικής και της Συμμαχίας είναι να πολεμήσουν εναντίον της Ρωσίας και εναντίον της Κίνας για να μην απειληθεί η οικονομία τους, θα έλεγα ότι βρίσκονται σε πολύ λάθος δρόμο. Η Αμερική και η Συμμαχία δεν μπορούν να κυβερνούν τον κόσμο για πάντα και να κάνουν ό,τι θέλουν».

Έτσι οι BRICS από πέντε έγιναν έντεκα και έπεται και συνέχεια. Στην πρώτη φάση της διεύρυνσης, μέλη της νέας συμμαχίας έγιναν η Αργεντινή, η Αίγυπτος, το Ιράν, η Αιθιοπία, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. «Λάβαμε μια σημαντική απόφαση για την επέκταση αυτή. Αυτό θα ενισχύσει περαιτέρω τις πεποιθήσεις πολλών χωρών σε αυτόν τον πολυπολικό κόσμο», δήλωσε ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι τονίζοντας: «Είμαι βέβαιος ότι θα μπορέσουμε να δώσουμε νέο δυναμισμό στους BRICS συνεργαζόμενοι με τις νέες χώρες-μέλη του ομίλου. Η Ινδία είχε πολύ βαθιές και ιστορικές σχέσεις με όλες αυτές τις χώρες».

Για την υλοποίηση των σχεδίων των BRICS η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα που δημιουργήθηκε το 2014 με έδρα την Σαγκάη ανατέθηκε στην οικονομολόγο, πρώην πρόεδρο της Βραζιλίας, Ντίλμα Ρούσεφ. Η τράπεζα αυτή, η NDB, επιτρέπει πλέον στις αναδυόμενες χώρες να χρηματοδοτούν έργα, χωρίς να πιέζονται από τους όρους του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Η NDB έχει ήδη εγκρίνει περισσότερα από 30 δισ. δολάρια σε δάνεια.

Ανησυχίες των ΗΠΑ

Παρακολουθώντας τις εξελίξεις οι ΗΠΑ και βλέποντας την απειλή για την παγκόσμια κυριαρχία τους, προσπάθησαν να αποτρέψουν τη διεύρυνση και να εμποδίσουν την είσοδο νέων μελών με την υπόσχεση ότι θα αποδεσμεύσουν περίπου 50 δισ. δολάρια σε δάνεια για χώρες φτωχές και μεσαίου εισοδήματος. Η Ουάσιγκτον κάλεσε μάλιστα τους Δυτικούς συμμάχους και εταίρους να συνεισφέρουν, ώστε το συνολικό ποσό των διαθέσιμων κεφαλαίων να ανέλθει στα 200 δισ. δολάρια.

Η διεύρυνση των BRICS, που μπορεί να φτάσει ακόμη και τα 40 μέλη, θα μπορούσε να εξασφαλίσει στο μπλοκ εξέχουσα θέση στις αγορές υδρογονανθράκων και σπανίων μετάλλων, που είναι απαραίτητα για τη ενεργειακή μετάβαση. Με την ένταξη της Σαουδικής Αραβίας και των Εμιράτων και στη συνέχεια της Νιγηρίας και της Αλγερίας, οι BRICS θα μπορούσαν να ελέγχουν περισσότερο από το 60% της παγκόσμιας παραγωγής μαύρου χρυσού και 40% της ικανότητας διύλισης. Όσον αφορά τους υπόλοιπους υδρογονάνθρακες, το μπλοκ θα αντιπροσωπεύει πάνω από το 50% της παραγωγής φυσικού αερίου και το 80% του άνθρακα, όπου κυριαρχούν η Κίνα και η Ινδονησία.

Για τα μέταλλα, η συγκέντρωση είναι ακόμη μεγαλύτερη: Πιθανό μέλος η Ινδονησία, είναι ο πρώτος παραγωγός νικελίου, ενώ η Ρωσία είναι στην τρίτη θέση. Η Ινδονησία είναι επίσης ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός κοβαλτίου, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου εξορύσσεται από μία άλλη χώρα-υποψήφια των BRICS, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό. Οι σπάνιες γαίες είναι επίσης πρακτικά ο τομέας της Κίνας, η οποία κυριαρχεί επίσης στη μετατροπή των ορυκτών σε μέταλλα. Η πλατίνα και το παλλάδιο παράγονται κυρίως στη Ρωσία και τη Νότια Αφρική.

Προειδοποιήσεις από ΕΕ

Δεν ήταν τυχαία η προειδοποίηση του προέδρου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) Βέρνερ Χόγιερ πως η Ευρώπη κινδυνεύει να χάσει την εμπιστοσύνη του Παγκόσμιου Νότου: «Θα πρέπει να ανησυχήσουμε καθώς ένας αυξανόμενος αριθμός αναπτυσσόμενων χωρών, ιδιαίτερα στην Αφρική, στρέφεται σε χώρες όπως η Κίνα και άλλες αναδυόμενες οικονομίες για υποστήριξη, αντί στους παραδοσιακούς δυτικούς θεσμούς», είπε ο Χόγιερ στο Reuters και επισήμανε:  «Οι πρόσφατες ψηφοφορίες στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών έχουν ήδη καταστήσει σαφές ότι αν δεν κάνουμε περισσότερα και δεν γίνουμε πιο ορατοί εκεί, διατρέχουμε τον κίνδυνο να χάσουμε την εμπιστοσύνη του παγκόσμιου Νότου».

Πλην, όμως, το “πείραμα στην Ουκρανία” δεν αφήνει σε κανέναν περιθώρια παρερμηνειών για τα μέσα που χρησιμοποιεί η Δύση υπό τις διαταγές των ΗΠΑ για τη διατήρηση της παγκόσμιας κυριαρχίας. Και στην Ουκρανία τα πράγματα δεν πάνε καλά για τη Δύση, αν δεν βρει σύντομα πολιτική λύση και αν έχει κατανοήσει πως η επικίνδυνη κλιμάκωση του πολέμου, μπορεί να ακυρώσει όλα τα σενάρια που υποτίθεται πως ελέγχει.

Όπως μάλιστα έγραψε ο William Mallinson  καθηγητής Πολιτικών Ιδεών και Θεσμών στο Πανεπιστήμιο “Γουλιέλμος Μαρκόνι” και πρώην Βρετανός διπλωμάτης: «Ανεξάρτητα από την όποια στρατιωτική επάρκεια και τακτική των Ρώσων, ένας από τους λόγους πίσω από την αποτυχημένη αντεπίθεση του Κιέβου είναι η διαφθορά. Από το τέλος της Σοβιετικής Ένωσης, η Ουκρανία υπήρξε μία από τις πιο διεφθαρμένες χώρες του κόσμου.

Η διαφθορά στη χώρα είναι πράγματι ενδημική, σε προσωπικό και θεσμικό επίπεδο, ενώ από την εποχή του πραξικοπήματος στην Πλατεία Μαϊντάν εναντίον του εκλεγμένου προέδρου Γιανούκοβιτς έχει χειροτερέψει, ως αποτέλεσμα ολοένα αυξανόμενων ποσών που προσφέρονται στο Κίεβο από τα λεφτά των (δυτικών) φορολογουμένων. Κατόπιν αναφορών για τη μεταπωληση δυτικού οπλισμού στη μαύρη αγορά, το πιο πρόσφατο σκάνδαλο αφορά αξιωματικούς επιστράτευσης που λάμβαναν δωροδοκίες για να φυγαδεύσουν απρόθυμους να πολεμήσουν Ουκρανούς από τη χώρα».

Η απειλή του χρέους

Ενόσω λοιπόν τα κοράκια των χρηματιστηριακών κύκλων κάνουν κύκλους στους ουρανούς της Ουκρανίας με στόχο την ανάληψη εκ μέρους τους της ανοικοδόμησης της χώρας (ή ό,τι απομένει από αυτήν) μετά τη λήξη των εχθροπραξιών, η Transparency International αναφέρει ότι ο μέσος Ουκρανός θεωρεί τη διαφθορά ως το σημαντικότερο πρόβλημα της χώρας: μια έρευνα κατέληξε στο ότι 73% του πληθυσμού και 80% των επιχειρήσεων φοβούνταν περισσότερο απ’ όλα την επαναφορά των διεφθαρμένων τρόπων δράσης, ακολουθούμενη από την έλλειψη ελέγχου και τη διασπάθιση των δημόσιων πόρων στο 68% και 73% αντίστοιχα. Και όταν πρόσφατα ο Αμερικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκρέιαμ κάλεσε τον Ζελένσκι να κάνει τις προγραμματισμένες εκλογές το 2024 για να αποδείξει ότι είναι δημοκράτης, αυτός απάντησε πως δεν υπάρχουν χρήματα για εκλογές!

Την ίδια ώρα πάντως, η βόμβα του χρέους χτυπά την Ευρώπη. Το κόστος δανεισμού έχει αυξηθεί, θέτοντας σε κίνδυνο τις εταιρείες, αλλά και τους καταναλωτές και τα κράτη. «Ο μεγαλύτερος πόνος δεν έχει ακόμη γίνει αισθητός για τους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις, που είχαν δανειστεί δισεκατομμύρια ευρώ κατά την εποχή του εξαιρετικά χαμηλού κόστους δανεισμού», γράφει η γερμανική Handelsblatt.

Καμιά ανησυχία στην Αθήνα, που στέλνει συνεχώς όπλα στο Κίεβο και καλεί τον Ζελένσκι για φιγούρα όποτε χρειάζεται. Τώρα ανέλαβε να εκπαιδεύσει Ουκρανούς πιλότους στα F-16 στην Καλαμάτα σε ένα πρόγραμμα που θα στοιχίσει 900 εκατομμύρια ευρώ για την υπερχρεωμένη ελληνική οικονομία.