17 Νοεμβρίου, 2025
Πολιτική Πρωτοσέλιδα

Η ανατροπή ισορροπιών στην Ανατολική Μεσόγειο

Σε γεωπολιτικό επίπεδο, η Αθήνα εκτιμά ότι πρόκειται για μία σημαντική εξέλιξη, καθώς ο Λίβανος δέχεται τη μέση γραμμή ως μεθοδολογία οριοθέτησης

Νέα δεδομένα στην Ανατολική Μεσόγειο δημιουργεί η απόφαση του Λιβάνου να προχωρήσει στην οριοθέτηση της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης του με την Κύπρο, αιφνιδιάζοντας την Τουρκία και ανατρέποντας τις ισορροπίες που η Άγκυρα επιχειρεί να ελέγχει εδώ και χρόνια. Το υπουργικό συμβούλιο του Λιβάνου, παρουσία του προέδρου της χώρας Ζοζέφ Αούν, αποφάσισε την έναρξη της διαδικασίας επικύρωσης της συμφωνίας που είχε υπογραφεί παλαιότερα με τη Λευκωσία αλλά είχε παγώσει στο εσωτερικό της χώρας, με την πολιτική συγκυρία μετά την ήττα της Χεζμπολάχ να επιτρέπει πλέον την προώθησή της. Η Αθήνα εκτιμά ότι πρόκειται για εξέλιξη ιδιαίτερα σημαντική, αφού ο Λίβανος αποδέχεται ως βάση οριοθέτησης τη μέση γραμμή, αναγνωρίζοντας στην πράξη την πλήρη επήρεια της Κύπρου στον καθορισμό θαλάσσιων ζωνών και συμβάλλοντας στην εδραίωση της ίδιας μεθοδολογίας σε όλη την Ανατολική Μεσόγειο.

Η συγκυρία ευνοεί την ανάπτυξη ενός σταθερού και συνεργατικού πλέγματος ανάμεσα σε Κύπρο, Αίγυπτο, Ισραήλ και Λίβανο, καθώς η προοπτική αξιοποίησης των πλούσιων κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή μεταξύ Ισραήλ και Λιβάνου δημιουργεί ισχυρά κίνητρα για επενδύσεις και ενεργειακή ολοκλήρωση. Παράλληλα, η εξέλιξη αυτή δυσχεραίνει σοβαρά κάθε τουρκικό σχέδιο για νέα παράνομα μνημόνια όπως εκείνο με τη Λιβύη και δημιουργεί εμπόδια στο δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας», που επιδιώκει συντριπτική αναθεώρηση των συνόρων και των κυριαρχικών δικαιωμάτων στην περιοχή. Η μόνη οριοθέτηση που απομένει ακόμη για την Κύπρο είναι εκείνη με τη Συρία, η οποία θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να προχωρήσει λόγω του ισχυρού ρόλου που έχει αποκτήσει η Τουρκία στο συριακό έδαφος.

Την ίδια στιγμή, η Τουρκία επιταχύνει την κούρσα των εξοπλισμών και επιχειρεί να ενισχύσει την αποτρεπτική της ισχύ, με τον πρόεδρο Ερντογάν να υπογραμμίζει ότι στον νέο παγκόσμιο συσχετισμό, που μοιάζει με «τραπέζι λύκων», μόνο η δύναμη εξασφαλίζει επιβίωση και επιρροή. Η πρόσφατη συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο για τα Eurofighter, που συνοδεύεται σύμφωνα με πληροφορίες και από την προμήθεια των πυραύλων Meteor, ανησυχεί ιδιαίτερα την Αθήνα, η οποία διαθέτει ήδη τα συγκεκριμένα όπλα στα Rafale και θεωρεί ότι αποτελούν καθοριστικό στρατηγικό πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας. Η Ελλάδα έχει διαμηνύσει επανειλημμένα προς τη Γαλλία, που αποτελεί βασικό εταίρο στην κοινοπραξία των Meteor και παραμένει ισχυρός σύμμαχος των ελληνικών συμφερόντων στην περιοχή, ότι αντιτίθεται σθεναρά σε μια τέτοια εξέλιξη, ενώ η αμυντική συμφωνία των δύο χωρών του 2021 με τη ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής παραμένει θεμέλιο ασφάλειας για την Ανατολική Μεσόγειο.

Ωστόσο, οι γεωπολιτικές συνθήκες αλλάζουν με ταχείς ρυθμούς, καθώς Ιταλία, Ισπανία και Γερμανία διευρύνουν την αμυντική τους συνεργασία με την Άγκυρα. Μετά τα Eurofighter, η Ισπανία ανακοίνωσε συμφωνία για την προμήθεια 45 εκπαιδευτικών αεροσκαφών Hurjet, την ίδια στιγμή που ο Γερμανός καγκελάριος ταξιδεύει στην Άγκυρα με βασικό ζήτημα στην ατζέντα την ένταξη της Τουρκίας στον ευρωπαϊκό μηχανισμό άμυνας SAFE. Σε αυτό το περιβάλλον, Αθήνα και Λευκωσία καταστήσουν σαφές ότι θα χρησιμοποιήσουν και το βέτο εάν χρειαστεί και ότι δεν θα επιτρέψουν την είσοδο της Τουρκίας στον μηχανισμό όσο εξακολουθεί να υπάρχει σε ισχύ η απειλή πολέμου κατά της Ελλάδας, παρά τις έντονες πιέσεις των Ευρωπαίων εταίρων.