Γαλλία: Με το πρόσχημα της «σοβαρής και επίκαιρης απειλής κατά της εθνικής ασφάλειας», η γαλλική κυβέρνηση εξέδωσε διάταγμα που επιβάλλει την υποχρεωτική διατήρηση όλων των διαδικτυακών δεδομένων επικοινωνίας για έναν ολόκληρο χρόνο. Το διάταγμα υπ’ αριθ. 2025-980 της 15ης Οκτωβρίου 2025, που δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Γαλλικής Δημοκρατίας στις 16 Οκτωβρίου, φέρει την υπογραφή του νέου πρωθυπουργού Σεμπαστιάν Λεκορνί και προβλέπει πρωτοφανή μέτρα παρακολούθησης για τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Σύμφωνα με το κείμενο, το κράτος επικαλείται την ανάγκη «προστασίας της εθνικής ασφάλειας» για να διατάξει όλους τους παρόχους τηλεπικοινωνιών, διαδικτύου και πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης να αποθηκεύουν για δώδεκα μήνες τρεις βασικές κατηγορίες δεδομένων:
🔴 Δεδομένα επικοινωνίας, δηλαδή ποιος επικοινώνησε με ποιον, πότε, με ποιο μέσο και για πόση ώρα.
🔴 Δεδομένα γεωεντοπισμού, που αποκαλύπτουν τη φυσική τοποθεσία των χρηστών κατά τη διάρκεια κάθε επικοινωνίας ή διαδικτυακής δραστηριότητας.
🔴 Δεδομένα ταυτοποίησης, που επιτρέπουν στις αρχές να γνωρίζουν την ταυτότητα κάθε ατόμου που δημιουργεί ή δημοσιεύει περιεχόμενο στο διαδίκτυο.
Η διάταξη βασίζεται σε προηγούμενους νόμους περί «ψηφιακής εμπιστοσύνης» (νόμος 2004-575) και σε παλαιότερο διάταγμα του 2021 (2021-1362) για την ταυτοποίηση δημιουργών περιεχομένου στο διαδίκτυο. Το νέο όμως πλαίσιο επεκτείνει ριζικά τη διάρκεια και το εύρος της αποθήκευσης, καθιστώντας την καθολική και προληπτική, ανεξάρτητα από το αν υπάρχει ένδειξη εγκληματικής δραστηριότητας.
Στο άρθρο 1 του διατάγματος, η κυβέρνηση υποχρεώνει τους φορείς επικοινωνίας «για λόγους εθνικής ασφάλειας» να διατηρούν τα δεδομένα που αναφέρονται στα άρθρα του Κώδικα Ταχυδρομείων και Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και της νομοθεσίας για την εμπιστοσύνη στην ψηφιακή οικονομία. Με άλλα λόγια, η παρακολούθηση αποκτά θεσμικό χαρακτήρα, εντασσόμενη πλήρως στη νομιμότητα της κρατικής διοίκησης.
Το άρθρο 2 ορίζει ότι το διάταγμα τίθεται σε ισχύ στις 21 Οκτωβρίου 2025, καθιστώντας άμεση την εφαρμογή του.
Η επίσημη αιτιολόγηση επικαλείται την ανάγκη «πρόληψης ή αντιμετώπισης σοβαρών απειλών κατά της εθνικής ασφάλειας». Ωστόσο, νομικοί κύκλοι στη Γαλλία εκφράζουν έντονες ανησυχίες ότι το νέο μέτρο παραβιάζει το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα και την προστασία προσωπικών δεδομένων που κατοχυρώνεται τόσο στο Σύνταγμα όσο και στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ευρωπαϊκή Δικαιοσύνη είχε στο παρελθόν ακυρώσει παρόμοια νομοθετήματα, κρίνοντας ότι η γενικευμένη και αδιάκριτη αποθήκευση δεδομένων «αντιβαίνει στην αρχή της αναλογικότητας» και επιτρέπεται μόνο υπό εξαιρετικές περιστάσεις και μετά από δικαστικό έλεγχο. Το νέο όμως γαλλικό διάταγμα φαίνεται να αγνοεί πλήρως τις σχετικές αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ε.Ε., μεταφέροντας στο κράτος την εξουσία να επιτηρεί προληπτικά ολόκληρη την ψηφιακή επικοινωνία των πολιτών του.
Η Γαλλία, η οποία ήδη διαθέτει από τα πιο εκτεταμένα συστήματα ηλεκτρονικής επιτήρησης στην Ευρώπη, κάνει έτσι ένα ακόμη βήμα προς την κανονικοποίηση της μαζικής παρακολούθησης. Πίσω από τη ρητορική της ασφάλειας, η κρατική εξουσία αποκτά το δικαίωμα να χαρτογραφεί τη ζωή κάθε πολίτη, να γνωρίζει πού βρίσκεται, με ποιον μιλά και τι δημοσιεύει.
Η επίσημη δημοσίευση στο Journal Officiel de la République Française (τεύχος 16 Οκτωβρίου 2025) καθιστά το διάταγμα άμεσα εκτελεστό, χωρίς να απαιτείται κοινοβουλευτική ψήφος ή έγκριση του Συνταγματικού Συμβουλίου. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός Σεμπαστιάν Λεκορνί, πρώην υπουργός Άμυνας, θεωρείται ένθερμος υποστηρικτής της «ψηφιακής επιτήρησης ως εργαλείου ασφάλειας» — μια θέση που προκαλεί ήδη αντιδράσεις από οργανώσεις πολιτικών δικαιωμάτων και ψηφιακής ελευθερίας.
Πίσω από τις γραμμές του επίσημου λόγου, η ουσία είναι απλή: για έναν ολόκληρο χρόνο, κάθε διαδικτυακή συνομιλία, κάθε μήνυμα, κάθε τοποθεσία, κάθε ταυτότητα χρήστη στη Γαλλία θα βρίσκεται καταγεγραμμένη στα αρχεία του κράτους.
Όπως επισημαίνουν αναλυτές, πρόκειται για το πιο εκτεταμένο σύστημα κρατικής παρακολούθησης που έχει θεσπιστεί ποτέ σε ευρωπαϊκό έδαφος με το προσωπείο της νομιμότητας.
